Những ngày qua, mạng xã hội lan truyền hình ảnh và câu chuyện về hai người cựu binh gặp nhau trong Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh Việt Nam đã để lại nhiều cảm xúc. Đó là hai người lính tóc điểm bạc trắng, gặp lại nhau sau 48 năm, ngay tại thời điểm cả nước hướng về thủ đô Hà Nội. Trong khoảnh khắc hội ngộ, họ ôm lấy nhau, bật khóc. “Mày chưa chết à...”, lời nói của vị thủ trưởng năm nào phát ra trong giây phút hội ngộ đã khắc họa một phần nỗi mất mát, chia ly trong chiến tranh.
Cuộc hội ngộ không ngờ
Đó là câu chuyện hội ngộ sau chiến tranh giữa người lính Hoàng Xuân Nga (64 tuổi, quê ở xã Gia Phố, tỉnh Hà Tĩnh) và người chỉ huy năm xưa Hoàng Xuân Quế (68 tuổi, Hà Nội). Năm 1978, cả hai cùng thuộc Quân đoàn 3 chiến đấu ở biên giới Tây Nam. Khi ấy, ông Nga là tân binh 17 tuổi, còn ông Quế 21 tuổi, giữ chức Thượng sĩ quân y.
Trong dịp Quốc khánh 2/9, ông Nga được con gái đưa ra Hà Nội xem lễ diễu binh, diễu hành; còn ông Quế có mặt trong hàng ghế khách mời. Khoác chiếc áo lính, đội mũ tai bèo, người cựu binh Hà Tĩnh chăm chú dõi theo từng đoàn quân đi qua. Cũng tại đây, ông nhận ra bóng dáng quen thuộc giữa biển người nên tiến lại gần, nhìn mặt rồi đọc rõ dòng tên trên phù hiệu “Hoàng Xuân Quế”.
Vừa mừng, vừa run, ông Nga hỏi lớn: “Chào thủ trưởng. Có nhớ em không? Em là Hoàng Xuân Nga, cùng đơn vị năm xưa. Anh từng cứu em trong trận chiến ở Campuchia, còn chia cho em quả ổi… Anh còn nhớ không?”.
Hai người lính Hoàng Xuân Nga (bìa trái) và Hoàng Xuân Quế (bìa phải) gặp nhau tại tại sự kiện A80.
Trong khoảnh khắc đó, cả hai vỡ oà khi nhận ra nhau. Họ ôm nhau rồi bật khóc giữa sự ngỡ ngàng của nhiều người xung quanh. “Lúc đó anh em ôm nhau khóc, bởi suốt mấy chục năm qua, tôi nghĩ em Nga đã hy sinh, còn Nga cũng nghĩ tôi đã ngã xuống nơi chiến trường. Bởi vậy, khi nhận ra, tôi thốt lên 'mày vẫn chưa chết à'. Câu nói đó không phải suồng sã, mà là một lời thật lòng, đầy bất ngờ khi biết em vẫn còn sống”, người cựu binh quân y Hoàng Xuân Quế chia sẻ.
Trận chiến sinh tử và cuộc gặp mặt sau 48 năm
Trong ký ức của người cựu binh, cả hai tham gia trận chiến tại cánh rừng ở Campuchia vào khoảng tháng 4 năm 1978. Đây được xem là trận chiến ác liệt nhất đối với đời lính. Ngày đó đơn vị nhận nhiệm vụ mật, tham gia cơ động triển khai lực lượng ngăn chặn các cuộc xâm lấn biên giới Tây Nam vào nước ta của quân Pôn Pốt. Họ chia thành nhiều mũi, tấn công vào rừng sâu. Trong đó, mũi tiến công có sự tham gia của cựu binh Hoàng Xuân Quế, Hoàng Xuân Nga đã bị địch bao vây tại cánh rừng rậm.
Suốt 3 ngày cầm cự trong vòng vây, thiếu thốn thức ăn, nước uống. Địch lúc đó đông, nã đạn liên tục về nơi trú ẩn khiến căn hầm sập, 4 chiến sỹ vận tải hy sinh, nhiều đồng đội khác bị thương nặng, trong đó ông Hoàng Xuân Nga cũng bị chấn thương.
Hai cựu binh vui mừng khi gặp lại nhau tại sự kiện A80.
Trong khoảnh khắc đối mặt với sinh tử, ông Quế cố gắng đưa những đồng đội ra ngoài, vừa băng bó, sơ cứu. Ngoài cựu binh Nga, lúc đó có người lính tên Minh (quê Hà Tĩnh), dù đã được nỗ lực cứu chữa, song vết thương quá nặng, hy sinh trên tay người lính Hoàng Xuân Quế.
“Khoảnh khắc đó tôi nhớ mãi cho đến hiện tại. Minh hy sinh trên tay tôi, còn Nga cũng bị thương nặng. Cứ nghĩ em Nga đã chết, vì lúc đó cậu ấy máu đầy người, kiệt sức. Tôi còn đưa cho cậu mấy quả ổi xanh để ăn cầm cố lấy sức”, ông Quế nghẹn ngào.
Sau trận đánh, đơn vị chia theo nhiều hướng rồi rút về hậu cứ. Riêng ông Quế bị thương, được đưa đi điều trị rồi đi học tiếp quân y. Còn ông Nga sau đó cũng xuất ngũ, trở về quê và lập gia đình. Gần nửa thế kỷ, hai người mất liên lạc, tưởng chừng không bao giờ có thể gặp lại.
“Trận đánh đó khiến cả khu rừng bị cày xới, cây cối gãy đổ tan tác, nhiều đồng đội hy sinh, thương lắm. Lứa chúng tôi giờ còn lại chẳng bao nhiêu. Người hy sinh, người cũng không biết thông tin ở đâu. Tôi cứ nghĩ em Nga đã ngã xuống cùng bao đồng đội, nào ngờ hôm nay gặp lại, xúc động lắm. Anh em cứ ôm nhau, khóc mãi”, người cựu binh nói.
Người lính cũng chia sẻ, giây phút gặp lại đồng đội đó là khoảnh khắc thiêng liêng, vừa xúc động, vừa tự hào. Cả hai người hẹn nhau sẽ giữ liên lạc, thăm lại gia đình, tìm về chiến trường xưa.
