Đường Lên Đỉnh Olympia là một trong những cuộc thi truyền hình trí tuệ dành cho học sinh trung học phổ thông nổi bật nhất Việt Nam, ra đời từ năm 1999 và nhanh chóng trở thành một “thương hiệu” gắn liền với những tài năng trẻ. Mỗi năm, cuộc thi thu hút hàng nghìn thí sinh từ khắp các tỉnh thành, mang đến cơ hội để các em thể hiện kiến thức, kỹ năng và bản lĩnh của mình. Tuy nhiên, không ít người vẫn thắc mắc tại sao chương trình lại có tên gọi Đường Lên Đỉnh Olympia?
Theo nhà báo Tạ Bích Loan - người gắn bó với chương trình từ những ngày đầu tiên, đỉnh núi Olympia trong tên chương trình thực ra chỉ tồn tại trong tưởng tượng. Nó là biểu tượng cho giấc mơ chinh phục, khát vọng vươn tới đỉnh cao của các thí sinh, chứ không phải một địa danh cụ thể. Thực tế, Olympia là tên của một đồng bằng nổi tiếng tại Hy Lạp, nơi diễn ra Thế vận hội cổ đại, nhưng chính ý nghĩa hình tượng mới là lý do tên gọi này được lựa chọn. Dù vậy, vì cái tên Đường Lên Đỉnh Olympia đã trở nên gần gũi và quen thuộc với khán giả Việt Nam sau nhiều năm phát sóng, ban tổ chức vẫn quyết định giữ nguyên để duy trì giá trị biểu tượng và cảm xúc truyền tải.
Nhà báo Tạ Bích Loan là một trong những người đầu tiên gắn bó với Olympia.
Điều thú vị là, cấu trúc 4 phần thi của chương trình là Khởi động, Vượt chướng ngại vật, Tăng tốc và Về đích, lại mô phỏng một cách tinh tế hành trình leo núi trong đời sống thực. Khởi động giống như bước chân đầu tiên đầy hứng khởi nhưng cũng nhiều lo lắng khi bắt đầu một thử thách lớn. Vượt chướng ngại vật là lúc các thí sinh phải đối mặt với những trở ngại, khó khăn, thử thách kiến thức và phản xạ nhanh nhạy, tương tự như những khúc quanh, sườn dốc gập ghềnh trên đường lên núi. Tăng tốc lại là khoảng thời gian các em phải bứt phá, tận dụng toàn bộ sức lực và sự tập trung để không bỏ lỡ cơ hội trước những đối thủ mạnh. Và cuối cùng, Về đích chính là giây phút quyết định, nơi mọi nỗ lực, tính toán chiến thuật và bản lĩnh của thí sinh được kiểm nghiệm, cũng giống như lúc bước lên đỉnh núi và chiêm ngưỡng toàn cảnh phía trước sau bao gian nan.
Chính sự liên tưởng tinh tế này đã giúp Đường Lên Đỉnh Olympia trở thành một hành trình ý nghĩa hơn cả một cuộc thi kiến thức thông thường. Nó không chỉ đo lường sự hiểu biết của học sinh mà còn dạy các em về cách đối mặt với thử thách, biết kiên trì, biết chiến đấu với chính bản thân mình và hiểu rằng mọi thành công đều cần một quá trình nỗ lực không ngừng.
Vì vậy, Đường Lên Đỉnh Olympia không chỉ mang tính biểu tượng mà còn chứa đựng một triết lý sống, khiến nhiều người giật mình nhận ra rằng, hành trình chinh phục tri thức cũng giống như leo núi: gian nan, thử thách nhưng đầy giá trị và đáng nhớ.
