Ngày 20/11, trong phiên thảo luận của Quốc hội về các dự án luật trong lĩnh vực giáo dục, bạo lực học đường tiếp tục trở thành vấn đề nóng. Đại biểu TP Hà Nội và Gia Lai cùng thảo luận về nạn bạo lực học đường, đồng thời đề xuất áp dụng nhiều biện pháp mạnh tay hơn để xử lý các trường hợp hung hăng, nguy hiểm. Trong đó có Đề xuất đưa học sinh bạo lực vào trại giáo dưỡng, lao động công ích.
Thảo luận với Quốc hội về nạn bạo lực học đường, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) cho rằng việc ngăn chặn bạo lực học đường phải được đặt ở vị trí ưu tiên hàng đầu bởi đây là vấn đề nhức nhối và đau lòng, xảy ra hàng năm và đặc biệt gia tăng mạnh trong những tháng gần đây với mức độ ngày càng tàn nhẫn.
Về phía học sinh, từ những thực tế hiện tại, đại biểu Nguyễn Anh Trí kêu gọi Quốc hội, Chính phủ và toàn xã hội chung tay tạo nên một bước đột phá trong việc ngăn chặn bạo lực học đường. Cụ thể, ông đề xuất một số nội dung như sau:
Thứ nhất, thể hiện quyết tâm ngăn chặn bạo lực học đường ngay trong nghị quyết của Quốc hội, coi đây là hiện tượng cần xử lý khẩn cấp.
Thứ hai, Bộ GD&ĐT cần ban hành một thông tư riêng quy định đầy đủ các giải pháp phòng, chống bạo lực học đường.
Thông tư này phải phân loại mức độ bạo lực, nêu rõ các biện pháp xử lý từ giáo dục, kiểm điểm, xin lỗi công khai, giáo dục bắt buộc, gửi vào trường giáo dưỡng, đến áp dụng các chế tài theo luật dân sự, luật hình sự và luật tư pháp đối với người chưa thành niên, đồng thời cần bảo đảm đúng pháp luật và nhân văn.
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (Gia Lai) đề xuất ban hành một thông tư riêng để phòng, chống bạo lực học đường. Ông cho rằng cần một văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn, bởi bạo lực học đường không chỉ xuất phát từ gia đình, nhà trường hay bạn bè, mà còn chịu tác động từ môi trường xã hội, mạng Internet và văn hóa ứng xử của người lớn.
Theo đại biểu, nhiều trường hợp bạo lực học đường cần áp dụng biện pháp giáo dục ngoài nhà trường và có sự can thiệp của cơ quan pháp luật. Vì vậy, nếu chỉ ban hành một thông tư của Bộ GD&ĐT thì "không đủ công cụ và nguồn lực" để giải quyết vấn đề có phạm vi tác động lên 23 triệu học sinh.
Ông đề nghị bổ sung vào luật quy định, giao Chính phủ ban hành văn bản về hình thức kỷ luật học sinh nhằm bảo đảm tính liên ngành và hiệu lực thi hành.
Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh cũng đề xuất cụ thể hóa lộ trình triển khai các biện pháp hỗ trợ tư vấn tâm lý học đường, bảo đảm cơ sở vật chất và đội ngũ chuyên môn cho các cơ sở giáo dục; đồng thời chỉ đạo việc áp dụng lao động công ích trong hoặc ngoài nhà trường khi cần thiết.
Phụ huynh đồng tình
Trên trang Tin giáo dục TP.HCM, đề xuất này nhận sự đồng tình của hơn 35 nghìn phụ huynh.
Phản ứng từ dư luận cho thấy đề xuất này đánh trúng mối lo của phụ huynh. Nhiều bình luận bày tỏ mong muốn áp dụng kỷ luật nghiêm, thậm chí ghi nhận hành vi bạo lực vào học bạ để các trường đại học xem xét khi tuyển sinh. Cũng có phụ huynh đề nghị triển khai ngay vì "đã quá nhiều vụ việc khiến học sinh sợ đến trường".
Tuy vậy, cũng cần lưu ý rằng "mạnh tay" không có nghĩa trừng phạt một chiều hay đẩy hết trách nhiệm cho nhà trường. Nguyên nhân của bạo lực học đường không nằm riêng ở học sinh. Nhiều em tái hiện mô hình ứng xử mà các em chứng kiến trong gia đình: lời nói nặng nề, giải quyết xung đột bằng quát mắng hoặc bằng vũ lực.
Nếu cha mẹ và người lớn không thay đổi, mọi biện pháp xử lý ngoài xã hội chỉ giải quyết phần ngọn. Trường học cần quy tắc rõ ràng, nhưng gia đình phải là nơi xây dựng nền tảng giá trị.
Ảnh minh hoạ
Một hệ thống kỷ luật hiệu quả phải đi song song với tham vấn tâm lý, giáo dục cảm xúc - xã hội, hỗ trợ phục hồi cho nạn nhân và tái định hướng hành vi cho học sinh vi phạm. Nếu chỉ phạt để "răn đe", ta có thể tạo thêm những đứa trẻ tổn thương, chứ không phải những công dân biết tôn trọng giới hạn.
Giáo dục cần lòng nhân ái, nhưng lòng nhân ái không đồng nghĩa với dung túng. Giới hạn chỉ có sức mạnh khi đi kèm hệ quả rõ ràng. Và muốn bảo vệ trường học, bảo vệ trẻ, có lẽ đã đến lúc chúng ta vừa nói chuyện yêu thương, vừa nói chuyện trách nhiệm.
Cần đưa ra những chế tài đủ nghiêm khắc để răn đe. Sự nhân văn không nằm ở chỗ "tha thứ vô điều kiện" mà ở chỗ giúp đứa trẻ hiểu được hậu quả hành vi của mình.
