Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 là một trong những dịp lễ quan trọng nhất của ngành Giáo dục, là ngày để tri ân các thầy cô giáo, những người đã và đang cống hiến cho sự nghiệp trồng người.
Mọi người đều biết 20/11 là Ngày Nhà giáo Việt Nam, nhưng không phải ai cũng rõ về lịch sử của ngày lễ này. (Ảnh tư liệu)
Nguồn gốc Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11
Để hiểu nguồn gốc của Ngày Nhà giáo Việt Nam, chúng ta cần ngược dòng thời gian trở về với tháng 7/1946, khi một tổ chức quốc tế dành cho các nhà giáo tiến bộ trên thế giới được thành lập tại Paris (Pháp), mang tên FISE (Fédération Internationale Syndicale des Enseignants – Liên hiệp quốc tế Các công đoàn giáo chức). Đây là tổ chức có vai trò quan trọng trong việc đoàn kết các nhà giáo trên toàn cầu nhằm đấu tranh cho nền giáo dục công bằng, tiến bộ.
Đến năm 1949, tại hội nghị diễn ra ở Warszawa, thủ đô của Ba Lan, FISE xây dựng bản “Hiến chương các nhà giáo” gồm 15 chương, tập trung vào việc phản đối nền giáo dục tư sản, phong kiến, đồng thời hướng tới xây dựng nền giáo dục tiến bộ, nhân văn.
Cũng từ giai đoạn này, Công đoàn Giáo dục Việt Nam bắt đầu liên hệ với FISE để giới thiệu thành tựu của nền giáo dục cách mạng và tranh thủ sự ủng hộ của các nhà giáo trên thế giới đối với cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Năm 1953 là dấu mốc quan trọng khi đoàn Việt Nam do Thứ trưởng Bộ Quốc gia Giáo dục Nguyễn Khánh Toàn dẫn đầu tham dự hội nghị kết nạp công đoàn giáo dục của nhiều nước vào FISE. Tại đây, Công đoàn Giáo dục Việt Nam chính thức trở thành thành viên của tổ chức quốc tế này.
Đến tháng 8/1957, tại hội nghị FISE với sự tham gia của 57 quốc gia, tổ chức này quyết định chọn 20/11 hằng năm làm “Ngày Quốc tế Hiến chương các nhà giáo”; mục đích là tạo ra một ngày chung để tôn vinh nghề giáo trên toàn cầu, đồng thời đẩy mạnh sự đoàn kết, hợp tác và chia sẻ giữa các nhà giáo quốc tế.
Một năm sau, ngày 20/11/1958, Việt Nam lần đầu tiên tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Quốc tế Hiến chương các nhà giáo trên phạm vi toàn quốc. Đây được xem là bước chuẩn bị quan trọng cho sự hình thành Ngày Nhà giáo Việt Nam sau này.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện tại lớp tập huấn về chính trị cho giáo viên cấp II, cấp III toàn miền Bắc. (Ảnh tư liệu TTXVN)
Ngày 28/9/1982, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) ban hành Quyết định số 167/HĐBT, chính thức lấy ngày 20/11 hằng năm là Ngày Nhà giáo Việt Nam. Chỉ gần hai tháng sau, ngày 20/11/1982, lễ kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam đầu tiên được tổ chức trọng thể trên khắp cả nước. Từ thời điểm này, 20/11 trở thành ngày lễ truyền thống của ngành Giáo dục và là dịp để toàn xã hội tôn vinh sự đóng góp của đội ngũ nhà giáo.
Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 167/HĐBT, quyết định lấy ngày 20/11 hằng năm là Ngày Nhà giáo Việt Nam. (Ảnh: Tư liệu)
Gần bốn thập kỷ qua, Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 đã đi vào đời sống như một nét đẹp văn hóa. Mỗi khi tháng 11 về, các trường học trên cả nước lại náo nức tổ chức các hoạt động văn nghệ, mít tinh, cắm trại, thi cắm hoa và nhiều chương trình tri ân ý nghĩa. Các thế hệ học sinh đến thăm thầy cô, gửi lời chúc mừng, người ở xa thì gọi điện thăm hỏi. Những cuộc hội ngộ bạn bè gợi nhớ kỷ niệm thời áo trắng, nhắc lại những bài học và sự dìu dắt của thầy cô.
Ngày 20/11 không chỉ là ngày hội của các nhà giáo, mà còn là dịp để ngành Giáo dục nhìn lại chặng đường đã qua, đánh giá hoạt động dạy, học và xây dựng kế hoạch nâng cao chất lượng giáo dục trong thời gian tới. Với học trò và toàn xã hội, đây là ngày bày tỏ sự biết ơn, sự kính trọng và tri ân sâu sắc, những tình cảm đã trở thành truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.
QUYẾT ĐỊNH CỦA HỘI ĐỒNG BỘ TRƯỞNG SỐ 167-HĐBT VỀ NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM
Điều 1. Từ nay hàng năm sẽ lấy ngày 20/11 là ngày Nhà giáo Việt Nam.
Điều 2. Để ngày 20/11 có ý nghĩa thiết thực, hàng năm, từ tháng 10 các cấp chính quyền và đoàn thể cần họp để xem xét tình hình công tác và hoạt động của đội ngũ giáo viên ở địa phương mình; kiểm điểm những việc đã làm và đề ra những việc cần tiếp tục làm nhằm động viên đội ngũ giáo viên phát huy truyền thống tốt đẹp của giáo giới Việt Nam, rèn luyện phẩm chất và năng lực, làm gương sáng cho học sinh noi theo. Về phía giáo viên, cần có những hình thức sinh hoạt phong phú nhằm nâng cao nhận thức về vinh dự và trách nhiệm của người giáo viên trong xã hội nước ta ngày nay, từ đó ra sức phấn đấu làm tốt hơn nhiệm vụ cao cả của mình.
Điều 3. Việc tổ chức ngày 20/11 hàng năm do Ủy ban nhân dân và hội đồng giáo dục các cấp chủ trì, có sự phối hợp với các ngành giáo dục và các đoàn thể nhân dân. Các cấp, các ngành cần phân công cán bộ lãnh đạo đi thăm hỏi giáo viên, tổ chức các cuộc họp mặt thân mật với giáo viên, nhân dịp này có thể tổ chức khen thưởng các giáo viên có thành tích.
Việc tổ chức ngày Nhà giáo Việt Nam cần được tiến hành trọng thể và thiết thực, tránh hình thức phô trương, gây phiền hà cho học sinh và cha mẹ học sinh.
Điều 4. Trong ngày 20 tháng 11, các trường có thể sắp xếp lại việc học tập và giảng dạy để giáo viên được nghỉ và tham gia các sinh hoạt của trường và của địa phương.
