NATO họp khẩn
Theo NBC News, Tổng thư ký NATO Mark Rutte cho biết dù Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio vắng mặt – được cho là lần đầu trong 22 năm một nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ không tham dự một cuộc họp cấp bộ trưởng như thế này – ông Rubio vẫn “tham gia rất tích cực” vào tiến trình.
Ông Rutte sau đó nói với báo giới rằng các nỗ lực của Tổng thống Donald Trump giữ vai trò trung tâm trong việc chấm dứt xung đột.
“Chỉ có một người trên thế giới có thể phá vỡ thế bế tắc… và đó chính là Tổng thống Mỹ,” ông nói.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Christopher Landau tại cuộc họp của các Ngoại trưởng NATO ở Brussels. Ảnh: Getty
Phát biểu tại cuộc họp báo cùng ngày, Tổng thống Trump cho biết đặc phái viên Steve Witkoff và con rể ông – Jared Kushner – đã có cuộc gặp “rất tốt” với Tổng thống Nga Vladimir Putin vào thứ Hai (2/12).
“Tôi không thể nói trước điều gì sẽ xảy ra sau cuộc gặp đó, bởi vì để nhảy tango thì cần hai người,” Tổng thống Trump nói.
"Ông ấy muốn chấm dứt xung đột. Đó là ấn tượng mà họ (các đặc phái viên) nhận được – một ấn tượng rất mạnh mẽ rằng ông ấy muốn đạt được thỏa thuận", ông nhấn mạnh.
Sau cuộc gặp với Tổng thống Putin tại Moscow, Witkoff và Kushner dự kiến gặp Rustem Umerov – thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine – tại Miami vào thứ Năm (4/12).
Ông Umerov đã đồng ý tham dự, và theo vị quan chức này, các cuộc thảo luận về một thỏa thuận hòa bình tiềm năng sẽ tiếp tục ở Florida.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky viết trên X hôm 3/12 rằng các cường quốc cần tiếp tục gây áp lực lên Nga.
“Ngay lúc này, thế giới rõ ràng cảm nhận cơ hội thực sự để chấm dứt xung đột, và hoạt động ngoại giao trong các cuộc đàm phán phải đi kèm áp lực lên Nga,” ông Zelensky nói. “Mọi thứ phụ thuộc vào sự kết hợp này – ngoại giao mang tính xây dựng và sức ép lên Nga. Cả hai đều hướng tới hòa bình.”
Ngoại trưởng Mỹ vắng mặt bất thường
Dẫu vậy, một số quốc gia châu Âu bày tỏ lo ngại sâu sắc khi dường như bị gạt khỏi quá trình đàm phán.
Nhà ngoại giao hàng đầu EU Kaja Kallas trước đó nói với báo giới: “Muốn bất kỳ kế hoạch nào thành công thì phải có sự tham gia của Ukraine và châu Âu.”
Cố vấn an ninh quốc gia Lithuania Kęstutis Budrys cũng nhấn mạnh tại Brussels rằng an ninh châu Âu “không thể bị thảo luận mà không có châu Âu.” Ông nói thêm rằng Nga đang muốn “đẩy Mỹ ra khỏi châu Âu và xem xét lại cấu trúc an ninh” của lục địa.
Các lãnh đạo châu Âu cũng bất ngờ trước kế hoạch 28 điểm mà ông Trump đưa ra tháng trước, vốn bị xem là khiến không chỉ Ukraine mà cả châu Âu trở nên dễ tổn thương.
William Alberque, cựu giám đốc kiểm soát vũ khí NATO, nhận định việc Ngoại trưởng Rubio vắng mặt tại cuộc họp là “bất thường”. Ông cho biết lần gần nhất ông nhớ có trường hợp tương tự là năm 2003, khi cựu Ngoại trưởng Mỹ Colin Powell vắng mặt lúc chiến sự Iraq bắt đầu.
Khi được hỏi về lý do ông Rubio không gặp các đồng minh NATO, đặc biệt trong bối cảnh xung đột Ukraine đang tiếp diễn, một quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Mỹ nói với NBC News rằng ông Rubio “đã tham dự hàng chục cuộc họp với các đồng minh NATO và thật không thực tế khi kỳ vọng ông có mặt ở mọi cuộc họp”.
Ông Alberque cho rằng dù bị gạt khỏi các cuộc trao đổi trực tiếp giữa Washington và Moscow, các lãnh đạo châu Âu vẫn có thể “tác động trực tiếp đến các cuộc đàm phán” và “tiếp tục dẫn dắt tiến trình”.
Tổng thống Putin chấp nhận một số đề xuất
Trong khi đó, theo RT, Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Nga không bác bỏ kế hoạch hòa bình của Mỹ về cuộc xung đột ở Ukraine, đồng thời nói thêm rằng Moscow và Washington đang tiếp tục nỗ lực tìm kiếm sự thỏa hiệp.
Phát biểu với các phóng viên hôm 3/12, ông Peskov nhấn mạnh rằng "sẽ là sai" nếu nói rằng Tổng thống Vladimir Putin đã từ chối các đề xuất của Mỹ sau các cuộc hội đàm tại Moscow với đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và con rể của Tổng thống Donald Trump là Jared Kushner.
Ông cho biết cuộc họp ở Điện Kremlin là cuộc trao đổi trực tiếp đầu tiên về kế hoạch này và rằng "một số điều đã được chấp nhận, một số được đánh dấu là không thể chấp nhận", mô tả đó là "một quá trình đàm phán bình thường" và "là một nỗ lực tìm kiếm sự thỏa hiệp".
Ông từ chối tiết lộ chi tiết về bốn tài liệu liên quan đến kế hoạch hòa bình Ukraine đã được chuyển giao cho Moscow.
Bình luận của ông được đưa ra sau cuộc họp kéo dài khoảng năm giờ tại Điện Kremlin, tập trung vào các phương án khả thi để chấm dứt giao tranh. Ông Yury Ushakov, Trợ lý Tổng thống gọi cuộc thảo luận là "rất hữu ích, mang tính xây dựng [và] rất thực chất".
