Trong nhiều gia đình, căn bếp là nơi lưu giữ “mùi vị của nhà”, mùi dầu mỡ, hơi nóng và cảm giác sum họp. Bếp gas gần như là vật dụng tiêu chuẩn, chỉ cần bật lửa là món ăn thơm nức đã sẵn sàng.
Nhưng các nhà khoa học cảnh báo: mỗi lần bật bếp gas, trong không khí có thể xuất hiện nhiều khí độc mà chúng ta không nhìn thấy.
Một nghiên cứu của Đại học Stanford (Mỹ) đánh giá ảnh hưởng của bếp gas và các loại bếp đốt propane đối với chất lượng không khí trong nhà. Kết quả cho thấy, những thiết bị này khi hoạt động sẽ thải ra một lượng đáng kể NO2 (nitơ dioxide), chất khí có thể làm tăng nguy cơ tổn thương phổi nếu tiếp xúc trong thời gian dài.
Nghiên cứu theo dõi hơn 100 hộ gia đình. Khi bật bếp gas hoặc lò nướng khoảng 25 phút và không bật máy hút mùi, một nửa số nhà có nồng độ NO2 trong phòng ngủ vượt quá ngưỡng cho phép theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới. Đáng chú ý, ngay cả khi đã tắt bếp, nồng độ NO2 vẫn không hạ về mức an toàn trong 2-3 giờ tiếp theo.
Máy hút mùi có thể giúp giảm lượng khí độc này, tuy nhiên mức hiệu quả chỉ dao động 10-70% tùy điều kiện thông gió, theo đánh giá của nhóm nghiên cứu.
NO2 đã được chứng minh có thể ảnh hưởng rõ rệt đến hệ hô hấp, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Trong các thống kê tại Mỹ, khí NO2 từ bếp gas được ước tính liên quan tới khoảng 50.000 ca hen suyễn trẻ em mỗi năm.
Không chỉ riêng NO2, các nghiên cứu trước đây cũng phát hiện bếp gas và khí hóa lỏng có thể thải ra benzene, một chất đã được WHO xếp vào nhóm 1, tức chất gây ung thư đã được khẳng định. Nồng độ benzene trong một số bếp gas thậm chí cao hơn cả khói thuốc lá thụ động.
Ngoài ra, quá trình chiên rán, dầu mỡ bị đun ở nhiệt độ cao có thể sinh ra hơn 200 chất độc hại trong khói bếp, trong đó có một số hợp chất được xem là yếu tố nguy cơ của ung thư phổi. Những nghiên cứu trong nhóm phụ nữ không hút thuốc nhưng thường xuyên đứng bếp cho thấy nguy cơ ung thư phổi tăng từ 1,7 đến 3,8 lần so với người ít tiếp xúc với khói bếp.
Vì vậy, biện pháp được các chuyên gia nhấn mạnh vẫn là đảm bảo thông gió. Khi nấu ăn, nên bật máy hút mùi, mở cửa sổ. Sau khi tắt bếp, có thể duy trì máy hút thêm 10-15 phút để hơi độc thoát hết ra ngoài. Với gia đình dùng bếp gas nhiều, việc định kỳ vệ sinh máy hút mùi là rất quan trọng.
Nếu căn nhà không có điều kiện thông gió tốt, dùng bếp từ hoặc bếp điện có thể là lựa chọn an toàn hơn.
Giảm lượng dầu khi chế biến, hạn chế các món chiên rán, sử dụng nồi chảo dày để dễ kiểm soát nhiệt độ… cũng góp phần giảm khói dầu. Trong trường hợp phải nấu nhiều và lâu, người đứng bếp có thể sử dụng khẩu trang chuyên dụng cho môi trường có dầu mỡ để giảm bớt nguy cơ tiếp xúc.
Những rủi ro “vô hình” trong căn bếp có thể hình thành theo năm tháng. Việc kiểm soát thông gió và điều chỉnh thói quen nấu nướng là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe của các thành viên trong gia đình.
Nguồn và ảnh: QQ
