Bà Anabel Cano, hiện 52 tuổi, từng nghĩ đã thoát khỏi nguy cơ mắc ung thư vú sau khi chụp nhũ ảnh ở vùng Andalusia, miền nam Tây Ban Nha, vài năm trước. Giờ trong tình cảnh phải cắt một bên ngực, bà cảm thấy vô cùng thất vọng. "Tại sao họ lại bỏ quên tôi?", AFP hôm qua dẫn lời chất vấn của bà Cano, một trong hàng trăm phụ nữ là nạn nhân của bê bối tầm soát ung thư vú gây sốc toàn Tây Ban Nha.
Kết quả đến quá trễ
Tháng 11.2023, bà Cano chụp X-quang tuyến vú và được dặn dò rằng mọi thứ đều bình thường nếu bà không nhận được phản hồi nào trong vòng 15 ngày. Nhiều tháng trôi qua không có tin tức gì, cho đến khi bệnh viện gửi giấy đề nghị bà tái khám. Lần này kết quả chẩn đoán là ung thư vú. Sau gần 1 năm kể từ ngày chụp nhũ ảnh, bà phải lên bàn mổ. "Nếu họ thực hiện (cuộc phẫu thuật) cách đó 1 năm, có lẽ tôi đã không rơi vào tình cảnh như bây giờ", bà nói.
Biểu tình phản đối bê bối y tế trước trụ sở chính quyền địa phương ở TP.Seville gần đây
ẢNH: AFP
Tháng 9 vừa qua, AMAMA, hiệp hội đại diện cho những nạn nhân của ung thư vú vùng Andalusia, đã phơi bày cuộc bê bối theo sau những cảnh báo từ một số thành viên. Bà Cano là nạn nhân đầu tiên đâm đơn kiện cơ quan y tế Andalusia, bên chịu trách nhiệm chăm sóc sức khỏe cộng đồng theo hệ thống phi tập trung của Tây Ban Nha.
Luật sư Manuel Jimenez, đại diện cho AMAMA, cho biết kết quả tạm thống kê cho thấy ít nhất 230 phụ nữ mắc ung thư vú sau khi chụp nhũ ảnh, trong đó có 3 người tử vong. Trang The Local dẫn thông tin từ chính quyền địa phương xác nhận 2.317 phụ nữ bị ảnh hưởng vì không được điều trị hậu tầm soát, thay vì 3 - 4 trường hợp trong thông báo ban đầu. Tuy nhiên, giới hữu trách khẳng định không có trường hợp nào mắc ung thư hoặc tử vong vì sự tắc trách này.
Lỗi do ai ?
Trước tình trạng ở Andalusia, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez đã quy trách nhiệm cho sự thất bại trong việc tư nhân hóa lĩnh vực chăm sóc sức khỏe do chính quyền địa phương triển khai.
Theo AFP, bà Carmen Flores, người đứng đầu một tổ chức ủng hộ bệnh nhân và đã nộp đơn khiếu nại lên viện công tố, đồng ý rằng "sự cố chấp trong tư nhân hóa y tế công" là gốc rễ của vấn đề ở Andalusia. "Hệ thống y tế công càng tệ thì càng dễ lấy cớ để chuyển bệnh nhân sang hệ thống chăm sóc y tế tư nhân", bà chỉ ra.
Trong khi đó, ông Rafael Ojeda, Chủ tịch Hiệp hội Bác sĩ SMA, đưa ra một nguyên nhân khác: chính tình trạng quan liêu và tập trung hóa của hệ thống y tế công đã khiến phía bác sĩ ít có thẩm quyền trong việc quản lý các kết quả chẩn đoán.
Tại trụ sở AMAMA ở TP.Seville, thủ phủ vùng Andalusia, Chủ tịch Amama là bà Angela Claverol, gọi vụ bê bối trên là hậu quả của các đợt cắt giảm và quản lý kém. "Bỏ sót, tắc trách hoặc kém năng lực thì cũng đều như nhau", bà nói.
Dân chưa hài lòng phương án của chính phủ
AFP ngày 3.12 đưa tin chính quyền Andalusia đã công bố kế hoạch khẩn cấp trị giá 12 triệu euro và cam kết tuyển dụng thêm nhân viên y tế, trong khi các quan chức, bao gồm giám đốc y tế vùng đã từ chức. Tuy nhiên, những biện pháp trên vẫn chưa thể xoa dịu làn sóng phẫn nộ của dư luận trước sự tắc trách trong hệ thống y tế công. Hàng ngàn phụ nữ đã xuống đường biểu tình trước các trụ sở chính quyền và những bệnh viện ở địa phương, trong khi văn phòng công tố mở cuộc điều tra về vụ bê bối. Một bệnh nhân chỉ ra chính quyền địa phương vẫn chưa mở đường dây nóng hỗ trợ các nạn nhân.
