Ở TP.HCM có một ngôi miếu đặc biệt tồn tại hơn 300 năm, nằm tách biệt hoàn toàn giữa dòng sông và muốn đến được chỉ có một cách duy nhất là đi đò. Đó chính là Miếu Phù Châu, hay còn gọi là Miếu Nổi, một công trình tín ngưỡng lâu đời mang đậm dấu ấn văn hoá Việt - Hoa giữa lòng thành phố.
Miếu Phù Châu toạ lạc trên cù lao Bến Cát rộng khoảng 2.500 mét vuông, nổi lên giữa sông Vàm Thuật, thuộc phường An Nhơn. Vị trí “lênh đênh” giữa dòng nước khiến ngôi miếu trở thành một trong những điểm đến độc đáo nhất TP.HCM. Theo lời kể của người dân, miếu xuất hiện từ đầu thế kỷ XIX. Tương truyền, khi một người chài lưới vớt được thi thể một phụ nữ trôi sông, ông đã chôn cất và lập một miếu nhỏ để thờ. Từ đó cuộc sống trở nên thuận lợi hơn, tiếng lành đồn xa và người dân bắt đầu đến cúng viếng ngày một đông.
Qua thời gian miếu được dựng lớn hơn để thờ Ngũ Hành và Long Mẫu. Trước năm 1975, nơi đây là điểm hành hương nổi tiếng, nhưng sau đó bị bỏ hoang nhiều năm cho đến khi ông Sáu Hoà và ông Lục Câu đứng ra vận động trùng tu vào năm 1989. Nhờ công sức của họ, ngôi miếu được khôi phục và hoạt động trở lại, dần trở thành địa điểm tín ngưỡng quen thuộc của người dân thành phố.
Điểm đặc biệt nhất của Miếu Nổi chính là kiến trúc rực rỡ và tinh xảo. Toàn bộ công trình được bao phủ bởi hơn 100 con rồng lớn nhỏ, đắp nổi và ốp sành sứ nhiều màu sắc. Ngay khi chánh điện, hai con rồng lớn được tạo hình theo thế “lưỡng long hí thuỷ”, còn khu vực cổng chính lại mang dáng vẻ “lưỡng long tranh châu” quen thuộc trong mỹ thuật phương Đông. Ngoài rồng, bên trong miếu còn có nhiều hoạt tiết phụng và tứ linh, kết hợp cùng các chi tiết gốm sứ khiến không gian trở nên sinh động và độc đáo.
Không gian miếu được chia thành ba khu là Tiền Điện, Trung Điện và Chánh Điện, mỗi nơi thờ một vị thần khác nhau mang đến cảm giác trang nghiêm và yên bình hiếm có. Dù không xa trung tâm thành phố, Miếu Nổi lại đem đến sự tĩnh lặng đặc biệt, nhất là vào buổi sáng sớm hoặc những ngày ít khách.
Để đến Miếu Phù Châu, du khách xuất phát từ chợ Gò Vấp, đi theo đường Nguyễn Thái Sơn đến cuối đường rồi rẽ vào Trần Báo Giao. Chạy thêm vài trăm mét sẽ thấy bãi giữ xe để xuống đò sang miếu. Vì không có đường bộ, tất cả du khách đều phải đi đò mới vào được. Mỗi lượt đi và về có giá 15 nghìn đồng và thuyền thường chờ 10 phút và chỉ mất khoảng 5 phút để di chuyển sang sông.
Khi đặt chân lên miếu, du khách có thể phóng sinh cá, rùa hoặc chim, thắp nhang cầu bình an hoặc đơn giản là tận hưởng không gian tĩnh lặng giữa dòng nước. Đây là điểm đến quen thuộc vào mùng 1, ngày rằm hay các dịp lễ lớn.
