Theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, trong tháng 4, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam chỉ đạt hơn 86 triệu USD, giảm gần 1% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ đóng hộp tháng 4 chỉ đạt gần 15,8 triệu USD, giảm 50% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức gần như thấp nhất kể từ tháng 1/2023 trở lại đây.
Theo nhiều doanh nghiệp, những vướng mắc liên quan các quy định tại Nghị định 37/2024/NĐ-CP đang ảnh hưởng lớn tới hoạt động đánh bắt và xuất khẩu cá ngừ, đặc biệt là đối với xuất khẩu cá ngừ đóng hộp.
Những quy định này bao gồm quy định về kích thước tối thiểu được phép khai thác; không trộn lẫn nguyên liệu hải sản có nguồn gốc từ nhập khẩu với nguyên liệu thủy sản có nguồn gốc từ khai thác trong nước vào cùng một lô hàng xuất khẩu.
Trị giá xuất khẩu cá ngừ đóng hộp từ tháng 1/2023 đến tháng 4/2025. Nguồn: VASEP.
Xuất khẩu cá ngừ sang một số thị trường chính trong tháng 4 cũng đang sụt giảm.
Tại thị trường Mỹ, sau khi nước này tạm hoãn áp “thuế đối ứng” 46% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam trong 90 ngày, các doanh nghiệp Việt Nam đã tận dụng cơ hội này đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường này. Tuy nhiên, đến thời điểm này hoạt động xuất khẩu cũng đang chậm lại. Xuất khẩu sang thị trường này trong tháng 4 chỉ đạt gần 36 triệu USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2024.
Cùng với đó, xuất khẩu khẩu sang thị trường EU cũng đang chậm lại, trị giá xuất khẩu sang thị trường này trong tháng 4 chỉ tăng 11% so với cùng kỳ, đạt gần 21 triệu USD. Hà Lan, Italy và Đức vẫn là 3 thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam.
Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp giảm mạnh trong 4 tháng đầu năm. Ảnh minh họa: IT.
Tại khu vực Trung Đông, những bất ổn về địa chính trị đang tác động lớn tới xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này. Cụ thể, xuất khẩu sang Israel tiếp tục giảm mạnh 57% trong tháng 4. Tính lũy kế 4 tháng đầu năm, xuất khẩu sang thị trường này giảm gần 62% so với cùng kỳ. Xuất khẩu sang Ả Rập Xê-út cũng không khả quan hơn, giảm 35%.
Xuất khẩu sang Canada cũng đảo chiều giảm trong tháng 4, sau khi tăng trưởng cao trong 2 tháng. Xuất khẩu sang thị trường này chỉ đạt gần 3 triệu USD trong tháng 4, giảm 27% so với cùng kỳ.
Bà Nguyễn Hà - chuyên gia thị trường cá ngừ của VASEP - dự báo: “Trước những nút thắt về nguồn nguyên liệu trong nước hiện còn chưa kịp tháo gỡ, cộng với tác động của sự bất ổn về địa chính trị, cũng như việc thay đổi chính sách thương mại tại nhiều thị trường chính… Xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam nhiều khả năng sẽ giảm sâu hơn”.
Theo báo cáo tình hình sản xuất và xuất khẩu Thủy sản của VASEP gửi đến Tổ Công tác Cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng, xuất khẩu cá ngừ 4 tháng đầu năm có xu hướng giảm so với cùng kỳ năm ngoái là do áp lực từ quy định về chống đánh bắt hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), trong đó quy định về kích thước cá ngừ tối thiểu 0,5m đã khiến nguồn nguyên liệu để chế biến xuất khẩu bị suy giảm.
Ngoài ra, thay đổi về chính sách thuế quan của Mỹ - thị trường lớn nhất của cá ngừ Việt Nam cũng đang là thách thức đối với ngành cá ngừ.
