Khác với chó, mèo vốn là loài có tính tự lập cao và khá sạch sẽ, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc chúng tự biết cách đi vệ sinh ở đúng nơi bạn mong muốn. Nhiều người mới nuôi mèo gặp khó khăn khi thú cưng đi bậy khắp nhà hoặc bỏ khay cát chỉ vì lựa chọn vị trí và cách hướng dẫn chưa đúng. Hiểu được hành vi mèo, cách dùng khay vệ sinh phù hợp và sự kiên nhẫn của chủ nhân là chìa khóa để hình thành thói quen tốt cho chúng.
Dạy mèo đi vệ sinh đúng nơi quy định là một trong những việc quan trọng nhất khi bắt đầu nuôi mèo. Một chú mèo ngoan, biết tự tìm đến khay cát để giải quyết nhu cầu sẽ giúp bạn giảm bớt rất nhiều rắc rối, từ mùi hôi đến tình trạng dơ bẩn khắp nhà. Trên thực tế, mèo là loài động vật có bản năng thích chôn lấp chất thải, vì vậy việc tập cho chúng đi vệ sinh đúng chỗ không quá khó nếu bạn hiểu cách hoạt động của chúng và áp dụng những phương pháp phù hợp.
Chuẩn bị khay để dạy mèo đi vệ sinh đúng chỗ
Chọn khay phù hợp với kích cỡ mèo: Một trong những lỗi phổ biến nhất khiến mèo không chịu đi vệ sinh đúng chỗ là khay quá nhỏ hoặc quá sâu. Mèo con cần khay thấp, dễ bước vào. Mèo trưởng thành cần khay đủ rộng để quay người thoải mái.
Bạn có thể chọn khay có nắp hoặc không nắp tùy theo sở thích của mèo. Một số mèo thích sự riêng tư và khay có nắp giúp chúng cảm thấy an toàn hơn.
Chọn loại cát vệ sinh phù hợp: Cát có nhiều loại: cát đất sét vón cục, cát gỗ nén, cát đậu nành, cát tinh thể… Không phải mèo nào cũng thích cùng một loại cát. Hãy thử vài loại để xem mèo của bạn hợp với loại nào. Lưu ý: Mèo thường thích cát mềm, không có mùi thơm nhân tạo quá nồng.
Số lượng khay vệ sinh: Nguyên tắc chung: số mèo + 1. Nếu bạn có hai mèo, hãy chuẩn bị ba khay. Điều này giúp tránh tình trạng tranh chấp lãnh thổ và giảm khả năng mèo đi bậy.
Đặt vị trí khay vệ sinh phù hợp: Vị trí đặt khay vệ sinh ảnh hưởng rất lớn tới việc mèo có chịu sử dụng hay không. Nên đặt nơi yên tĩnh, ít người qua lại. Tránh đặt gần khu vực ăn uống hoặc gần máy giặt, nơi có tiếng ồn mạnh. Không đặt sát tường ẩm thấp hoặc góc kín làm mèo cảm thấy không an toàn.
Nếu nhà có nhiều tầng, mỗi tầng nên đặt ít nhất một khay.

Dạy mèo đi vệ sinh đúng chỗ không chỉ giúp ngôi nhà luôn sạch sẽ mà còn giúp mèo hình thành thói quen sinh hoạt khoa học. (Ảnh: Whiskas)
Hướng dẫn mèo đi vệ sinh đúng chỗ
Với mèo con và mèo trưởng thành, bạn cần có sự điều chỉnh trong cách huấn luyện.
Dạy mèo con đi vệ sinh đúng chỗ
Mèo con học rất nhanh. Ngay khi đón mèo về nhà, bạn nên:
- Đặt mèo vào khay cát sau khi ăn, ngủ dậy hoặc sau khi chơi đùa.
- Khi mèo đào cát hoặc ngồi xuống, đừng làm phiền.
- Nếu mèo đi đúng chỗ, hãy khen ngợi nhẹ nhàng hoặc thưởng một miếng snack nhỏ.
Tuyệt đối không quát mắng hay làm mèo hoảng sợ, vì điều đó khiến chúng tránh xa khay vệ sinh.
Dạy mèo trưởng thành đi vệ sinh đúng chỗ
Mèo lớn tuổi hơn đôi khi khó điều chỉnh thói quen hơn nhưng vẫn có thể tập được. Nếu mèo đã quen đi bậy một vị trí cố định, hãy làm sạch kỹ khu vực đó và đặt khay cát ngay tại vị trí đó.
Sau vài ngày, từ từ di chuyển khay sang vị trí bạn muốn, mỗi lần chỉ dịch chuyển khoảng 10–20 cm.
Sử dụng mùi hương để thu hút mèo: Mèo thích những nơi có mùi quen thuộc. Bạn có thể trộn ít cát đã dùng trước đó vào khay mới. Không dùng nước lau sàn có mùi quá mạnh vì mèo sẽ tránh xa.
Các lỗi thường gặp khiến mèo không dùng khay vệ sinh
Dù đã chuẩn bị đầy đủ, mèo vẫn có thể bỏ khay vì những lý do sau:
Khay quá bẩn: Mèo rất sạch sẽ, và một số con chỉ cần thấy cát bị dơ là lập tức bỏ đi nơi khác. Bạn nên vớt chất thải mỗi ngày 1–2 lần; thay cát hoàn toàn mỗi tuần (tùy loại cát); rửa khay bằng nước ấm và xà phòng nhẹ.
Cát có mùi lạ hoặc thay đổi loại đột ngột: Đổi loại cát quá nhanh có thể khiến mèo hoang mang. Nếu muốn chuyển loại cát mới, hãy trộn từ từ theo tỉ lệ 30 – 50 – 70%. Khay quá nhỏ hoặc đặt ở vị trí mèo không thích
Đôi khi chỉ cần đổi vị trí là mèo sẽ quay lại sử dụng.
Nếu mèo đột nhiên đi bậy dù trước đó đã sử dụng khay đúng cách, có thể chúng đang bị một trong các sự cố sau: Nhiễm trùng đường tiểu, sỏi bàng quang, stress, đau bụng hoặc táo bón. Trong trường hợp này, nên đưa mèo đến bác sĩ thú y để kiểm tra.
Làm sao khi mèo đi bậy?
Tuyệt đối không phạt mèo: Việc phạt hoặc dí đầu mèo vào chỗ bẩn chỉ khiến chúng sợ hãi và tránh xa khay vệ sinh.
Làm sạch khu vực mèo đi bậy: Sử dụng dung dịch trung hòa mùi (enzyme cleaner) để mèo không đánh dấu lại vị trí đó.
Chặn khu vực mèo thích đi: Đặt vật dụng như chậu cây, hộp carton lớn hoặc xịt mùi mèo ghét (cam, quýt, bạc hà mèo không thích).
Khi nào cần thêm khay vệ sinh?
Nếu bạn thấy các dấu hiệu sau, nên thêm khay mới:
- Mèo chần chừ trước khay hoặc đi qua đi lại nhiều vòng.
- Mèo đi bậy vào nhà tắm.
- Mèo có xu hướng tránh con mèo khác trong nhà.
Khi có đủ khay, mỗi mèo có “lãnh thổ riêng”, tránh căng thẳng.
Nuôi mèo không chỉ là chăm thức ăn mà còn là xây dựng nếp sống văn minh cho cả thú cưng và người chủ. Vì vậy, hãy bắt đầu bằng việc dạy mèo đi vệ sinh đúng chỗ – bước nhỏ nhưng vô cùng quan trọng để chung sống hòa hợp với loài vật dễ thương này.















