Viêm gan siêu vi B là bệnh truyền nhiễm do virus viêm gan B (HBV) gây ra, ảnh hưởng đến gan và có thể dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan nếu không được kiểm soát. Mới đây, chia sẻ của ca sĩ Vũ Cát Tường trong chương trình Cuộc hẹn cuối tuần phát sóng trên VTV, về việc cô đang bị bệnh viêm gan B (viêm gan siêu vi B), phải đi tầm soát ung thư 3 tháng/lần khiến nhiều người không khỏi lo lắng và muốn tìm hiểu kỹ hơn về căn bệnh này.
Theo chia sẻ của Vũ Cát Tường thì cha của cô cũng mắc bệnh này, tiến triển thành ung thư gan và đã qua đời. Bản thân cô phải uống thuốc hàng ngày để kiểm soát virus và ngăn ngừa tổn thương gan. Ngoài ra, cứ mỗi 3 tháng, cô cần thực hiện tầm soát ung thư gan một lần để phát hiện sớm nguy cơ ung thư, do những người mắc viêm gan siêu vi B di truyền có nguy cơ cao phát triển thành ung thư gan.
Ca sĩ Vũ Cát Tường - một trong những nghệ sĩ trẻ tài năng và cá tính nhất của âm nhạc Việt. Câu chuyện của Cát Tường không chỉ là lời nhắc nhở về tinh thần lạc quan, mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh về một căn bệnh rất phổ biến nhưng âm thầm và dễ bị xem nhẹ trong cuộc sông hàng ngày.
Viêm gan B - Kẻ thù thầm lặng
Viêm gan B là bệnh nhiễm trùng gan do virus viêm gan siêu vi B (HBV) gây ra. Virus này có thể tồn tại trong cơ thể người bệnh nhiều năm mà không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, nhưng lại dẫn đến tổn thương gan mạn tính, xơ gan, thậm chí ung thư gan.
Việt Nam nằm trong vùng dịch tễ có tỷ lệ nhiễm HBV cao nhất thế giới, với khoảng 10-20% dân số (8-16 triệu người) nhiễm HBV và viêm gan B là nguyên nhân chính gây 70-80% ca ung thư gan.
Các phương pháp phòng ngừa viêm gan siêu vi B
Dưới đây là các phương pháp phòng ngừa viêm gan B, từ tiêm vắc xin đến thay đổi lối sống, nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
1. Tiêm vắc xin viêm gan B
Vắc xin viêm gan B có hiệu quả 95% trong việc ngăn ngừa lây nhiễm HBV, là biện pháp phòng ngừa quan trọng nhất.
Đối tượng:
Trẻ sơ sinh: Tiêm liều đầu tiên trong vòng 24 giờ sau sinh, tiếp theo là 2-3 liều trong 6 tháng đầu đời. Tại Việt Nam, vắc xin viêm gan B được cung cấp miễn phí qua Chương trình Tiêm chủng mở rộng.
Người lớn chưa nhiễm: Đặc biệt khuyến cáo cho nhân viên y tế, người có nguy cơ cao (tiếp xúc với máu, quan hệ tình dục không an toàn), và người có tiền sử gia đình mắc viêm gan B.
Hiện nay có nhiều loại vắc xin phòng viêm gan B đang được cấp phép và lưu hành. Tùy vào loại vắc xin và đối tượng tiêm mà giá có sự khác nhau. Dưới đây là bảng giá vắc xin phòng viêm gan B tham khảo:
Loại vắc xin |
Tên vắc xin |
Nước sản xuất |
Giá tiền (VND) |
|---|---|---|---|
Viêm gan B người lớn |
Engerix B 1ml |
Bỉ |
275.000 |
Viêm gan B người lớn |
Euvax B 1ml |
Hàn Quốc |
250.000 |
Viêm gan B người lớn |
Heberbiovac 1ml |
Cu Ba | 215.000 |
Viêm gan B trẻ em |
Euvax B 0.5 ml |
Hàn Quốc | 200.000 |
Viêm gan B trẻ em |
Engerix B 0.5ml |
Bỉ | 230.000 |
Viêm gan B trẻ em |
Heberbiovac 0.5ml |
Cu Ba | 187.000 |
Lưu ý: Kiểm tra tình trạng nhiễm HBV (xét nghiệm HBsAg) trước khi tiêm vắc xin cho người lớn. Những người đã nhiễm như Vũ Cát Tường không cần tiêm vắc xin nhưng cần quản lý bệnh.
2. Phòng ngừa lây truyền từ mẹ sang con
Phụ nữ mang thai cần xét nghiệm HBV (HBsAg và HBeAg) để xác định nguy cơ lây truyền. Xét nghiệm viêm gan B (HBV) là hình thức xét nghiệm máu để xác định bạn có đang bị nhiễm, đã từng bị nhiễm hoặc nồng độ kháng thể viêm gan B thông qua các chất HBsAg, Anti-HBs, HBeAg, Anti-HBe, Anti-HBc (Anti-HBc, Anti-HBc IgG, Anti-HBc), Anti-HBc IgM.
Phụ nữ mang thai nhiễm HBV có tải lượng virus cao nên dùng thuốc như tenofovir từ tuần 28 thai kỳ để giảm nguy cơ lây cho con.
Tiêm vaccine và globulin miễn dịch: Trẻ sơ sinh của mẹ nhiễm HBV cần được tiêm vaccine và HBIG (globulin miễn dịch viêm gan B) trong vòng 12 giờ sau sinh. Kết hợp này giảm nguy cơ lây truyền xuống dưới 5%.
3. Tránh lây nhiễm qua máu và dịch cơ thể
- Sử dụng dụng cụ y tế an toàn.
- Chỉ sử dụng kim tiêm, dụng cụ phẫu thuật đã tiệt trùng.
- Tránh dùng chung dao cạo, bàn chải đánh răng, hoặc các vật dụng có thể dính máu.
- Kiểm tra máu truyền: Đảm bảo máu và chế phẩm máu được xét nghiệm HBV trước khi sử dụng.
- Khi xăm hình và xỏ khuyên nên chọn cơ sở uy tín, sử dụng dụng cụ vô trùng.
4. Quan hệ tình dục an toàn
Sử dụng bao cao su là cách hiệu quả để giảm nguy cơ lây nhiễm HBV qua quan hệ tình dục. Trong trường hợp bạn tình của bạn nhiễm HBV thì bạn nên tiêm vắc xin và xét nghiệm để xác định tình trạng miễn dịch.
5. Xét nghiệm sàng lọc sớm
Người có tiền sử gia đình mắc viêm gan B hoặc ung thư gan (như trường hợp Vũ Cát Tường), người sống ở khu vực lưu hành cao như Việt Nam... nên thực hiện sàng lọc sớm bệnh viêm gan B và ung thư gan. Phát hiện sớm người mang virus để quản lý kịp thời, ngăn ngừa lây lan và biến chứng.
Nên xét nghiệm HBsAg và anti-HBs ít nhất một lần trong đời, đặc biệt trước khi mang thai hoặc khi có nguy cơ cao.
6. Duy trì lối sống lành mạnh
- Tránh tác nhân hại gan: Hạn chế rượu bia, thuốc lá, và thực phẩm chứa chất độc (aflatoxin trong thực phẩm mốc).
- Tránh tự ý dùng thuốc hoặc thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc, có thể gây tổn thương gan.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Ưu tiên thực phẩm giàu dinh dưỡng, ít chất béo bão hòa, và duy trì cân nặng hợp lý.
- Tập thể dục: Tăng cường sức khỏe tổng thể, hỗ trợ chức năng gan.
