Các quan chức Mỹ và Ukraine bàn về kế hoạch của Washington tại Geneva (Thụy Sĩ) hôm 23.11
ảnh: afp
Đề xuất của châu Âu được đưa ra trong bối cảnh các nhà đàm phán Mỹ, Ukraine và quốc tế họp ở Thụy Sĩ, theo tờ The Guardian hôm nay 24.11. Trước đó, tài liệu về đề xuất của Mỹ bị rò rỉ có một số điều khoản có lợi cho Nga, như yêu cầu Ukraine nhượng bộ một số lãnh thổ, giới hạn quy mô quân đội...
Đề xuất của Mỹ được công bố mà không thống nhất trước với các đồng minh châu Âu của Ukraine. Đến ngày 23.11, phía châu Âu đưa ra một kế hoạch hòa bình khác, trong đó đàm phán về lãnh thổ sẽ chỉ được tiến hành sau khi hai bên đạt được thỏa thuận ngừng bắn và sẽ bắt đầu từ tiền tuyến hiện tại.
Theo bản đề xuất mới, cả hai bên đều đồng ý Mỹ sẽ đưa ra cách thức giám sát lệnh ngừng bắn. Tuy nhiên, khác với sáng kiến của Nhà Trắng, kế hoạch của châu Âu không yêu cầu quân đội chính quyền Ukraine rút khỏi những thành phố mà họ đang kiểm soát ở Donbass.
Bên cạnh đó, kế hoạch không loại trừ khả năng Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), dù cho hay hiện vẫn chưa có sự đồng thuận về vấn đề này.
Phía châu Âu còn yêu cầu Nga bàn giao nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), với quyền kiểm soát sẽ được chia đều giữa Moscow và Kyiv.
Quân đội Ukraine sẽ bị giới hạn ở mức 800.000 lính trong thời bình, cao hơn 200.000 so với đề xuất của Mỹ. Các tài sản bị đóng băng của Nga cũng sẽ được sử dụng để cho công cuộc tái thiết Ukraine thay vì trao một phần do các nhà đầu tư Mỹ. Nếu Nga tôn trọng một "hòa bình bền vững", các lệnh trừng phạt áp đặt từ năm 2014 sẽ dần được gỡ bỏ và Nga có thể quay về G8, theo đề xuất.
Trước sự phản đối của một số thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa, Tổng thống Mỹ Donald Trump nói rằng kế hoạch 28 điểm "không phải là đề xuất cuối cùng", theo đó để ngỏ khả năng sửa đổi các điều khoản.
Mỹ và Nga chưa đưa ra bình luận về đề xuất của châu Âu, nhưng Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky được cho sẽ hoan nghênh phương án mới của các đồng minh.
Nhà Trắng cho biết các cuộc họp ở Thụy Sĩ về đề xuất kết thúc cuộc xung đột ở Ukraine đã đánh dấu một "bước tiến quan trọng".
Theo tuyên bố chung giữa Mỹ và Ukraine được Washington công bố sau cuộc họp, các bên đã tiến hành điều chỉnh các điều khoản theo hướng được cập nhật và hoàn thiện, AFP đưa tin.
