Rosneft, tập đoàn dầu khí lớn nhất nước Nga, vừa phát đi một tín hiệu gây lo ngại khi đề xuất mức chi trả cổ tức tạm thời thấp nhất kể từ năm 2020. Với mức cổ tức chỉ 11,56 rúp/cổ phiếu, con số này không chỉ “khiêm tốn” mà còn là dấu hiệu rõ ràng cho thấy Rosneft đang gặp khó khăn nghiêm trọng trong bối cảnh lệnh trừng phạt mới từ Mỹ chuẩn bị có hiệu lực.
Thời điểm công bố càng làm rõ thêm thông điệp, chỉ 1 ngày trước khi chính quyền Tổng thống Donald Trump chính thức áp lệnh trừng phạt đối với hai ông lớn ngành dầu Nga là Rosneft và Lukoil. Giới đầu tư dường như đã lường trước điều này khi báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm 2025 của Rosneft cho thấy lợi nhuận ròng giảm đến 68% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi giá dầu thô thế giới vẫn yếu, dầu Urals của Nga phải bán với mức chiết khấu sâu để giữ khách hàng, “ăn mòn” biên lợi nhuận của công ty.
Đáng chú ý, việc cắt giảm cổ tức không đơn thuần là điều chỉnh kỹ thuật tài chính. Điều này phản ánh sự thay đổi trong mô hình vận hành của toàn ngành dầu khí Nga sau khi mâu thuẫn với Ukraine nổ ra.
Rosneft từng là cỗ máy in tiền đều đặn cho ngân sách Kremlin, đóng góp tới hơn 1/3 sản lượng dầu toàn quốc. Năm 2021, Rosneft vẫn còn hào hứng đề xuất mức cổ tức kỷ lục khi giá dầu tăng mạnh. Nhưng chỉ 4 năm sau, công ty này đang phải tích trữ tiền mặt để “sống sót” trước hàng loạt rào cản về vận chuyển, tài chính và thương mại mà phương Tây áp đặt.
Một yếu tố trớ trêu khác là đồng rúp Nga mạnh lên, khiến mỗi USD Rosneft kiếm được quy đổi thành ít rúp hơn, làm giảm giá trị nội địa của doanh thu. CEO Igor Sechin đã nhiều lần than phiền rằng chính sách tiền tệ thắt chặt của Ngân hàng Trung ương Nga đang làm gây ảnh hưởng các nhà xuất khẩu, trong khi tình trạng dư thừa nguồn cung từ OPEC+ vẫn đè nặng thị trường và có thể kéo dài đến năm 2026.
Tuy vậy, sản lượng dầu của Rosneft không sụt giảm. Công ty vẫn duy trì mức khai thác khoảng 3,6 triệu thùng mỗi ngày, đồng thời tiếp tục đổ tiền vào các dự án dài hạn như Vostok Oil. Họ tự định vị mình như một “người lớn có trách nhiệm” trong ngành dầu Nga, với vai trò giữ ổn định thay vì tăng trưởng bằng mọi giá. Nhưng tính kỷ luật không thể thay thế cho cổ tức; nó chỉ giúp công ty tránh vỡ nợ.
Giờ đây, mọi ánh mắt đang đổ dồn vào Lukoil, công ty dầu khí lớn thứ hai của Nga, để xem liệu họ có theo bước Rosneft trong việc “thắt lưng buộc bụng” hay không. Nếu cả hai trụ cột của ngành dầu khí Nga cùng giảm chi trả cổ tức, điều đó có thể buộc chính quyền Nga phải điều chỉnh cách sử dụng ngành năng lượng để tài trợ cho quân sự, ngân sách và cả sự ổn định chính trị trong nước.
Tham khảo Oilprice
