Đó là chia sẻ của Đại úy Huỳnh Đỗ Tấn Thịnh, trinh sát Đội Hình sự Đặc nhiệm - Phòng Cảnh sát Hình sự (PC02) Công an TPHCM với hơn 300 sinh Cao đẳng FPT Polytechnic TP.HCM trong buổi tuyên truyền “Kỹ năng phòng, chống tội phạm lừa đảo trên không gian mạng” do Phòng Cảnh sát Hình sự (PC02) Công an TP.HCM phối hợp tổ chức ngày 29/11.
Các bạn sinh viên được trang bị kiến thức qua trả lời câu hỏi.
Chương trình ghi nhận hàng loạt thắc mắc, tình huống lừa đảo thực tế mà sinh viên và người thân từng gặp phải, phản ánh mức độ gia tăng nhanh chóng của tội phạm mạng trong giới trẻ.
Theo Bộ Công an, năm 2023 cả nước khởi tố khoảng 1.500 vụ lừa đảo công nghệ cao, thiệt hại từ 8.000 – 10.000 tỷ đồng. Nhiều nạn nhân không tố giác hoặc xoá bằng chứng khiến con số thực tế có thể cao hơn nhiều. Đại úy Huỳnh Đỗ Tấn Thịnh, trinh sát Đội Hình sự Đặc nhiệm (PC02), cho biết tội phạm hiện chủ yếu nhắm vào các khoản nhỏ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng, nhưng số lượng vụ lớn tới mức gây khó khăn cho công tác điều tra.
Một trong những thủ đoạn đáng chú ý được nêu tại buổi tuyên truyền là hình thức “bắt cóc online”. Đối tượng chuẩn bị sẵn âm thanh giả, ép nạn nhân diễn theo kịch bản, sau đó gọi điện cho gia đình để yêu cầu chuyển tiền.
Mặc dù nạn nhân hoàn toàn an toàn, tâm lý hoảng loạn khiến người thân lập tức làm theo yêu cầu của tội phạm. Khi vụ việc được phát hiện, tiền đã bị chuyển qua nhiều lớp tài khoản thuê mượn và SIM rác, gây khó khăn cho việc xác minh dòng tiền.
Sinh viên thích thú ghi lại các chia sẻ của công an về thủ đoạn lừa đảo.
Ngoài ra, PC02 cảnh báo tình trạng lừa đảo tình cảm nhắm vào nam sinh mới lên đại học. Đối tượng làm quen qua mạng, hẹn nạn nhân gặp trực tiếp rồi bí mật sử dụng thuốc mê để đưa đến khu vực vắng nhằm thực hiện hành vi phạm tội.
Trong môi trường thực tế, sinh viên cũng phản ánh nhiều tình huống nguy hiểm như bị dụ uống nước lạ, bị ép lên xe máy khi hỏi đường, hoặc bị tiếp cận mượn điện thoại – những thủ đoạn tưởng cũ nhưng vẫn tái diễn thường xuyên.
Theo Đại úy Thịnh, nguyên nhân khiến nhiều vụ án khó xử lý nằm ở việc nạn nhân tự xoá tin nhắn, nhật ký cuộc gọi và mã giao dịch, hoặc không biết phải tố giác tại công an phường – nơi tiếp nhận ban đầu theo quy định. “Chỉ cần thiếu một đoạn tin nhắn, hồ sơ gần như mất giá trị”, ông nhấn mạnh.
Từ các vụ việc thực tế, PC02 đưa ra các khuyến cáo để người dân “miễn dịch” với lừa đảo bao gồm: Không chuyển tiền khi chưa xác minh bằng ít nhất hai kênh độc lập; Thiết lập quy ước an toàn trong gia đình; Dừng lại vài giây trước khi nhấp vào đường link hoặc cung cấp thông tin cá nhân; Tuyệt đối không cho thuê tài khoản ngân hàng, ví điện tử, SIM điện thoại; Bật định vị, chia sẻ hành trình khi đi lại; Lưu giữ đầy đủ tin nhắn, mã giao dịch để phục vụ điều tra.
Đại diện nhà trường, thầy Hoàng Hữu Dũng – Trưởng môn Chính trị, Pháp luật – cho biết việc phối hợp cùng lực lượng công an nhằm trang bị cho sinh viên kiến thức thực tế, giúp họ nhận diện các hình thức lừa đảo tinh vi đang gia tăng nhanh. “Những kỹ năng này không chỉ giúp sinh viên tự bảo vệ mình mà còn góp phần phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm trong cộng đồng”, thầy nhấn mạnh.
Buổi tuyên truyền khép lại với thông điệp: tội phạm mạng không chỉ nhắm vào người lớn tuổi, mà bất cứ ai lơ đễnh một giây cũng có thể trở thành nạn nhân. Kỹ năng số vì vậy không chỉ là biết sử dụng công nghệ, mà là biết tự vệ, lưu giữ bằng chứng và tố giác kịp thời.
