Câu "chim dậy sớm thì bắt được sâu ăn" hoá ra cũng đúng trong chăm sóc sức khỏe. Bạn không cần dậy quá sớm nhưng cần hiểu rằng những thói quen tốt vào buổi sáng là nền tảng khởi đầu cho một ngày mới và sức khỏe lâu dài. Tuy nhiên, nhiều người trẻ, do lịch trình bận rộn và sự chủ quan, lại vô tư duy trì những thói quen buổi sáng tưởng chừng vô hại nhưng thực chất là những "sát thủ vô hình" âm thầm hủy hoại sức khỏe.
Các chuyên gia y tế cảnh báo, việc duy trì cùng lúc 4 hành vi dưới đây trong thời gian dài có thể tích luỹ bệnh tật và rút ngắn tới 10 hoặc hàng chục năm tuổi thọ:
1. Thói quen "ngủ nướng" vào buổi sáng
Bác sĩ Junyi Shijian (Trung Quốc) cảnh báo, việc kéo dài giấc ngủ vượt quá 8 hoặc 9 tiếng không những không giúp phục hồi năng lượng mà còn là thói quen gây rối loạn nhịp sinh học nghiêm trọng. Cơ thể cần thức dậy theo một lịch trình cố định. Việc ngủ nướng kéo dài gây mất cân bằng nội tiết và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính.
Đáng chú ý, một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (JAHA) đã tổng hợp dữ liệu từ nhiều nghiên cứu lớn và chỉ ra rằng những người trưởng thành thường xuyên ngủ nướng (trên 9 tiếng mỗi đêm) có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tử vong sớm cao hơn đến 41% so với nhóm ngủ đủ giấc (7-8 tiếng). Lời khuyên là bạn nên cố gắng duy trì thời gian ngủ 7 đến 8 tiếng và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, kể cả cuối tuần. Tốt nhất là thức dậy trước 8 giờ.
2. Vội vã đứng dậy và đi tiểu ngay lập tức
Đương nhiên, bạn đừng bao giờ nhịn tiểu những cùng đừng vội vã bậy dậy và đi tiểu ngay khi thức giấc dù buồn mấy. Đây là hành động gây thay đổi tư thế đột ngột, làm tăng áp lực lên hệ tuần hoàn. Sau một đêm dài nằm nghỉ, lưu thông máu chậm lại. Việc bật dậy ngay lập tức sẽ gây ra hiện tượng hạ huyết áp tư thế đứng, khiến máu không kịp bơm lên não. Dù nguy cơ té ngã thường được cảnh báo với người cao tuổi, nhưng ở người trẻ, nó vẫn gây choáng váng, chóng mặt.
Theo số liệu, sự thay đổi huyết áp đột ngột này, đặc biệt khi kèm theo việc rỗng bàng quang, có thể làm giảm huyết áp tâm thu tới 20 mmHg và giảm huyết áp tâm trương tới 10 mmHg, gây căng thẳng không cần thiết lên hệ thống mạch máu mỗi sáng.
3. Thói quen bỏ bữa sáng
Bỏ bữa sáng là thói quen gây khủng hoảng năng lượng tức thì cho não bộ và có tác động sâu rộng đến hệ chuyển hóa. Sau một đêm dài, cơ thể cần glucose. Việc không nạp năng lượng khiến lượng đường trong máu giảm, làm giảm khả năng tập trung và hiệu suất làm việc.
Đáng lo ngại hơn, các nghiên cứu từ Trường Y tế Công cộng Harvard cho thấy những người đàn ông thường xuyên bỏ bữa sáng có nguy cơ phát triển bệnh mạch vành (Bệnh tim) cao hơn 27% so với những người ăn sáng đều đặn. Thói quen này còn tăng nguy cơ loét dạ dày và sỏi mật. Lời khuyên: Bạn nên ăn sáng trong vòng 1 giờ sau khi thức dậy, ưu tiên kết hợp carbohydrate phức hợp, protein và chất xơ để cung cấp năng lượng ổn định.
4. Tập thể dục gắng sức ngay khi vừa thức dậy
Theo bác sĩ Junyi Shijian, việc chuyển từ trạng thái nghỉ ngơi sang hoạt động cường độ cao một cách đột ngột là vô cùng nguy hiểm. Khi vừa thức dậy, độ nhớt máu cao hơn và huyết áp thường chưa ổn định. Tập luyện gắng sức đột ngột có thể gây tăng huyết áp tâm thu và tăng áp lực lên thành mạch. Các bác sĩ tim mạch cảnh báo, việc ép tim và mạch máu làm việc quá sức trong điều kiện này có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ gấp 3 đến 5 lần so với việc tập luyện vào giữa ngày, đe dọa trực tiếp đến tính mạng.
Thay vào đó, bạn nên giãn cơ, tập hít thở nhẹ nhàng. Sau đó dù có tập thể dục cũng nên vừa phải, nhất là nếu tập ngoài trời hoặc trong thời tiết lạnh.
