Người dân phản ánh, trong tháng 7-8 vừa qua, tại bãi triều cửa sông Văn Úc (huyện Kiến Thụy, huyện Tiên Lãng cũ, TP Hải Phòng) xuất hiện hoạt động khai thác cát quy mô lớn trái phép, hoạt động cả ngày lẫn đêm.
Khu vực ven biển xã Hùng Thắng được thành phố Hải Phòng quy hoạch làm khu vực bãi triều nuôi ngao, tạo sinh kế cho ngư dân các địa phương chứ không cấp phép cho bất kỳ doanh nghiệp nào khai thác cát làm vật liệu san lấp mặt bằng.
Tuy nhiên, từ giữa tháng 7 đến tháng 8, những con tàu chuyên dụng nối đuôi nhau thả "vòi rồng" hút cát xuống bãi triều kèm theo tiếng máy đinh tai nhức óc.
Khai thác ban ngày chưa đủ, các tàu hút cát này tranh thủ làm đêm.
Tiếp nhận phản ánh của người dân và từ các nguồn tin, với sự hỗ trợ của ngư dân ven biển, nhóm PV Báo điện tử VTC News nhiều ngày có mặt tại khu vực trên và bước đầu xác nhận tình trạng tàu "cát tặc" lộng hành ở vùng cửa biển cuối huyện Tiên Lãng (cũ) là có cơ sở.
Tại thời điểm ghi hình, có 8 con tàu đang dàn hàng thành đại công trường khai thác cát với hàng chục máy hút cát công suất lớn đang hoạt động.
Quan sát phao báo luồng hàng hải (khoanh đỏ) tại cửa sông Văn Úc, có thể thấy các tàu đang hút cát ở bãi triều ven biển cuối huyện Tiên Lãng (cũ). Khu vực này được TP Hải Phòng quy hoạch làm bãi nuôi ngao cho ngư dân, chưa hề cấp phép khai thác khoáng sản.
Nhiều ngư dân cho biết, có những ngày trên vùng biển này có hàng chục con tàu hút cát suốt ngày đêm theo mực nước thủy triều. "Cát tặc" hoạt động ngày đêm khiến việc đánh bắt, khai thác thủy hải sản của bà con gặp khó khăn, sản lượng giảm 1/5 so với trước.
Một buổi sáng giữa tháng 8, khi PV Báo điện tử VTC News đang ghi hình “đại công trường” khai thác cát trên biển, một người đàn ông đi cano tiếp cận, dùng lời lẽ thị uy, yêu cầu xóa hình ảnh và clip, đồng thời gọi thêm người đến gây áp lực, cản trở tác nghiệp và buộc phóng viên sang cano để nói chuyện.
Họ đe dọa, nếu PV không sang sẽ cho cano khác áp giải cả thuyền cùng ngư dân về “đại bản doanh” để xử lý. Để đảm bảo an toàn cho ngư dân và phương tiện, PV buộc phải lên cano thương thuyết và sau đó trở về bờ an toàn.
Tình trạng khai thác cát không chỉ diễn ra ban ngày. Ngay cả đêm tối, khu vực cửa sông Văn Úc cũng trở thành đại công trường khai thác cát trái phép.
Các tàu khai thác cát thường chỉ bật đèn nhỏ, nhưng khi xuất hiện tàu lạ, lập tức dùng đèn pha công suất lớn rọi để phân biệt “địch - ta”.
Một doanh nghiệp được cấp phép khai thác khoáng sản ven biển Hải Phòng cho biết được cấp phép khai thác 5 mỏ cát, nhưng không có mỏ nào nằm tại bãi bồi ven biển huyện Tiên Lãng (cũ).
Đáng chú ý, sau khi PV Báo Điện tử VTC News liên hệ với cơ quan chức năng của TP Hải Phòng và làm việc với một số doanh nghiệp, hoạt động khai thác cát trái phép tại đây đã không còn.
Khai thác cát trái phép vượt quy định dễ dẫn đến xói mòn bờ biển, ảnh hưởng hệ sinh thái ven biển và đe dọa tính an toàn đê điều và có những tác động tiêu cực rõ rệt: đất bị xói lở, hệ thủy sinh bị tổn hại, đẩy người dân vào tình cảnh lo lắng về an toàn tính mạng và sinh kế.
Theo kết quả khảo sát môi trường tại TP Hải Phòng, hoạt động khai thác cát biển hợp pháp được giám sát chặt chẽ, với 22 giấy phép đang còn hiệu lực cho tổng diện tích khai thác khoảng 1.953 ha, dự trữ lên đến 81,5 triệu m³.
Các điểm khai thác tập trung tại cửa sông Văn Úc, Lạch Tray, Nam Triệu, Bạch Đằng..., khu vực Tiên Lãng không nằm trong vùng được cấp phép chính thức.
