Tại tọa đàm trực tuyến "Ngân hàng thời AI: Chống lừa đảo như thế nào?" do Báo Thanh Niên tổ chức sáng 29.5, đại tá Hoàng Ngọc Bách, Trưởng Phòng 4, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05), Bộ Công an, đã thông tin về thủ đoạn lừa đảo chuyển tiền qua ngân hàng đang phổ biến hiện nay.
Đại tá Hoàng Ngọc Bách thông tin về các thủ đoạn lừa đảo chuyển tiền qua ngân hàng tại buổi tọa đàm sáng 29.5
ẢNH: TUẤN MINH
Thủ đoạn thứ nhất, đối tượng giả danh lực lượng chức năng như cán bộ điều tra của công an, tòa án, nhân viên ngân hàng… để thực hiện hành vi lừa đảo. Ở thủ đoạn này, các đối tượng nghiên cứu kỹ về nạn nhân qua các thông tin cá nhân như họ tên, địa chỉ, số điện thoại, nghề nghiệp, thậm chí nghiên cứu cả thông tin về gia đình, công việc trước đây của bị hại.
Sau đó, đối tượng lừa đảo xây dựng khu làm việc giống một văn phòng của cơ quan chức năng, tạo ra những âm thanh, hình ảnh như còi hụ, văn bản bắt khám xét giả mạo để tác động và thao túng tâm lý, yêu cầu người bị hại kết nối, chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng.
Thủ đoạn thứ hai là lừa đảo Phishing - một hình thức tấn công mạng khai thác thông tin cá nhân nhạy cảm, như tên đăng nhập, mật khẩu, thông tin thẻ tín dụng hoặc số tài khoản ngân hàng. Các đối tượng lừa người bị hại truy cập vào các đường link giả mạo.
Theo đại tá Hoàng Ngọc Bách, trong thời gian qua, các cơ quan chức năng đang thực hiện chuyển đổi số, yêu cầu người dân thực hiện cập nhật dữ liệu trên VNeID trong các dịch vụ công. Các đối tượng lừa đảo lợi dụng ngay việc này, đóng giả công an phường yêu cầu cung cấp dữ liệu qua các đường link giả mạo, có đính mã độc, virus độc hại.
Trong thủ đoạn này, mục tiêu của kẻ lừa đảo là chiếm đoạt quyền kiểm soát thiết bị, từ đó có thể biết được những hành vi của người sử dụng, đặc biệt là các app ngân hàng để chiếm đoạt tài sản.
Thủ đoạn thứ ba là lợi dụng tình cảm để lừa đảo, đang rất phổ biến. Các đối tượng lập các hội, nhóm. Điển hình như các nhóm như chat sex đang thu hút rất nhiều người tham gia, trong đó có cả sinh viên, viên chức, công chức… Đối tượng sẽ ghi hình, chụp các hình ảnh nhạy cảm sau đó cắt ghép, dàn dựng các video clip để đe dọa, khống chế nạn nhân phải chuyển tiền.
Thủ đoạn phổ biến thứ tư là dựng lên các website sàn đầu tư chứng khoán, bảo hiểm, sàn vàng ảo để dụ dỗ, lôi kéo người dân tham gia để lừa đảo. Đại tá Hoàng Ngọc Bách cho rằng, dù lực lượng công an nhiều lần tuyên truyền, cảnh báo về thủ đoạn này nhưng thực tế vẫn có rất nhiều người bị lừa. Bởi các đối tượng lập ra nhiều hội, nhóm và quảng cáo những “chim mồi” qua đầu tư vào các sàn này thì kiếm tiền rất đơn giản, kiếm được nhiều tiền, mua được nhà đẹp, xe sang để lôi kéo, dụ dỗ người dân đầu tư.
Các đối tượng nắm quyền kiểm soát hệ thống thiết bị. Những giao dịch ban đầu giá trị nhỏ có thể thả lỏng, sau đó đặt ra mức độ đầu tư cao hơn, sau khi chiếm đoạt được tài sản thì lập tức cắt thông tin kết nối với bị hại.
Các chuyên gia trao đổi về thủ đoạn lừa đảo trực tuyến tại tọa đàm "Ngân hàng thời AI: Chống lừa đảo như thế nào?" do Báo Thanh Niên tổ chức sáng 29.5
ẢNH: TUẤN MINH
Kẻ lừa đảo chuyển tiền am hiểu ngân hàng, chính sách
Cũng theo đại tá Hoàng Ngọc Bách, tình hình tội phạm công nghệ cao, lừa đảo chiếm đoạt tài sản của các tổ chức, cá nhân diễn ra trên không gian mạng đang diễn biến rất phức tạp. Cơ quan công an đã phát hiện rất nhiều vụ việc, số tiền thiệt hại của người dân, doanh nghiệp trong các vụ việc rất lớn.
Qua đấu tranh, Bộ Công an phát hiện, các ổ nhóm tội phạm lừa đảo chuyển tiền qua mạng rất lành nghề, có phân công, tổ chức rõ ràng. Đặc biệt, có những nhóm đối tượng lừa đảo rất giỏi về công nghệ thông tin, am hiểu về hệ thống ngân hàng và chính sách mới của các bộ, ban, ngành.
Bộ Công an phát hiện các nhóm lừa đảo phục vụ rửa tiền, mua tài khoản ngân hàng để chuyển tiền ra nước ngoài, hình thành tội phạm xuyên quốc gia. Đối tượng tổ chức, cầm đầu ở nước ngoài kết nối với các đối tượng trong nước.
"Trước đây, các đối tượng lừa đảo nhắm vào người lớn tuổi, đã về hưu, mất cảnh giác, chưa nhận diện được các hành vi lừa đảo, nhưng hiện nay có thêm những người trẻ như sinh viên, cán bộ công chức, viên chức, nhân viên của các doanh nghiệp… đều trở thành nạn nhân", đại tá Bách nói.
Để ngăn chặn, phòng ngừa lừa đảo chuyển tiền, đại tá Bách cho biết, trong gần 1 năm nay, Bộ Công an đã xây dựng hệ thống chia sẻ dữ liệu liên quan đến các tài khoản có dấu hiệu vi phạm pháp luật, được thu thập trong các vụ lừa đảo cơ quan công an các địa phương, Bộ Công an đã điều tra. Đến nay, hệ thống này đã có sự tham gia của nhiều ngân hàng.
"Khi tiếp nhận những tài khoản đáng ngờ này, các ngân hàng đều đưa vào room kiểm soát. Các giao dịch chuyển tiền khi chạm phải những tài khoản này đều được ngân hàng cảnh báo cho khách hàng và đang đạt hiệu quả tốt ở một số ngân hàng, có đánh giá qua các số liệu cụ thể", đại tá Bách thông tin.
