Ngày 1.7.2017, Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn bắt đầu cuộc đại trùng tu. Xi măng, vữa, cát, đá, từng viên gạch đều được nhập từ châu Âu, chi phí "đội" lên so với ước tính ban đầu và dự kiến cuối năm 2027 hoàn thiện.
Tuy nhiên, trong chia sẻ mới đây với PV Thanh Niên, linh mục Ignatio Hồ Văn Xuân, Chánh xứ kiêm Trưởng ban trùng tu Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn cho biết năm 2027 không thể hoàn thành trùng tu.
Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn lung linh dịp Giáng sinh 2025
ẢNH: BÙI QUỐC HOÀNG
Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn đang trùng tu hạng mục nào?
Khoảng 2 năm qua, người dân đi ngang Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn hầu như không thấy công nhân thi công, chỉ thấy giàn giáo được dựng bao phủ xung quanh nhà thờ.
Theo linh mục Ignatio Hồ Văn Xuân, suốt từ tháng 3.2023 đến nay, công nhân vẫn đang miệt mài làm ở trong 2 tháp chuông và 2 tháp kẽm. Kế hoạch ban đầu dự kiến cuối năm 2024 hoàn thành hạng mục này, nhưng đến nay vẫn chưa xong vì hư hại quá nhiều.
"Lúc đầu chúng tôi không thể hình dung được là nó khó đến mức đó", Chánh xứ Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn chia sẻ.
Linh mục Ignatio Hồ Văn Xuân cho biết, từ khi bắt đầu cuộc đại trùng tu đã xảy ra nhiều yếu tố khách quan khiến công trình này càng khó khăn hơn. Đó là, 2 năm dịch Covid-19 bùng phát, chiến tranh ở một số nơi trên thế giới đẩy giá cả tăng cao...
Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn cùng Diamond Plaza ở trung tâm TP.HCM là điểm thu hút đông đảo người dân đến check-in Giáng sinh
ẢNH: BÙI QUỐC HOÀNG
Bên cạnh đó, từng hạng mục đều khắt khe vì hư hỏng nặng nên đội ngũ thi công phải làm kỹ, tìm vật tư chuẩn để bảo đảm tuổi thọ của nhà thờ về sau. "Ban đầu chúng tôi dự kiến năm 2027 hoàn thiện cuộc đại trùng tu, nhưng đến nay thì tôi xin trả lời là không thể kết thúc được", vị linh mục thông tin.
Hiện công nhân đang tiếp tục thi công trong 2 tháp chuông, 2 tháp kẽm. Dự kiến đến khoảng tháng 3, tháng 4 năm 2026 mới hoàn thành trùng tu hạng mục này.
linh mục Ignatio Hồ Văn Xuân
Vì sao cuộc đại trùng tu Nhà thờ Đức Bà kéo dài?
Ngày khánh thành 11.4.1880, Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn giống Nhà thờ Đức Bà Paris - không có 2 tháp nhỏ. 15 năm sau, nhà thờ mới có thêm 2 tháp nhọn được lắp dựng thêm bên trên gác chuông, làm cho tháp nhà thờ vươn cao lên bầu trời với chiều cao mỗi tháp khoảng 57 m.
Chiều cao của nhà thờ tương đương tòa nhà cao 22 tầng, thang máy được thiết kế riêng cho công trình có thể lên được đến tầng 17, còn lại di chuyển bằng thang bộ. Khi đội ngũ thi công lắp giàn giáo lên đến đỉnh nhà thờ mới thấy khối đá của 2 đỉnh tháp chuông, chân 2 tháp kẽm đã bị xói mòn theo thời gian.
Sau khi đi khảo sát, ban trùng tu đã chọn mẫu đá của Pháp và chuyển từ Pháp qua Bỉ để chế tác sẵn hết theo quy cách mà tập đoàn Monument (đơn vị trùng tu) đưa ra, rồi đem đá lên để ráp vào.
Linh mục Ignatio Hồ Văn Xuân, Chánh xứ kiêm Trưởng ban trùng tu Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn
ẢNH: ĐỘC LẬP
"2 tháp chuông và 2 tháp kẽm không làm vội được. Mỗi khối đá nặng gần 2 tấn, không thể đem từ trên đỉnh xuống được nên phải chẻ ra thành từng khối khoảng 500 kg rồi làm ròng rọc chuyển xuống", vị linh mục nói.
Với đá mới, theo đặt hàng gần 90 tấn trong giai đoạn chế tác chỉ được phép có sai số 1 mm. Sau khi chuyển về tới Việt Nam, nhà thờ dùng ròng rọc chuyển đá lên đỉnh để thi công. Sau khi kết thúc trùng tu 2 tháp chuông và 2 tháp kẽm, nhà thờ sẽ đưa 2 thánh giá lên đỉnh.
Một hạng mục trùng tu khác cũng tốn thời gian, tốn công là thay gạch cho vách nhà thờ. Đội ngũ trùng tu phải đập từng viên gạch hư hỏng, cho vữa vào, có những chỗ nhỏ quá phải bơm một thứ vữa đặc biệt vào rồi cho từng viên gạch vào để tiệp màu với nhau.
Hơn nữa, không như hình dung ban đầu là hư vài chục viên, khảo sát kỹ, công nhân phát hiện hư hỏng nhiều nên phải nhập thêm gạch để thay thế.
Người từ khắp nơi đổ về TP.HCM check-in Nhà thờ Đức Bà: bất ngờ vì lộng lẫy
Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn bắt đầu cuộc đại trùng tu từ ngày 1.7.2017
ẢNH: BÙI QUỐC HOÀNG
Do hư hỏng ghế chuông, suốt khoảng 3 năm qua, Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn không giật bộ chuông gần 30 tấn vì lo nguy cơ ảnh hưởng kết cấu, thậm chí sập nhà thờ. Trong đó, quả chuông lớn nhất nặng gần 8.500 kg, đường kính 2,2 m. Cuối năm 2022, nhà thờ nhập dàn chuông mới gồm 25 chiếc, nặng 326 kg để sử dụng trong lúc dàn chuông cũ trùng tu.
"Cố Tổng giám mục Phaolô Bùi Văn Đọc nói với tôi là trùng tu làm sao cho Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn có tuổi thọ kéo dài hàng trăm năm nữa để cho những thế hệ mai sau vẫn có thể hưởng dùng nên tôi phải làm kỹ và kiên nhẫn. Tôi là linh mục, tôi vâng lời bề trên, bề trên muốn cho tôi thực hiện việc này vì ích lợi của giáo hội và của cả xã hội nữa", linh mục Ignatio Hồ Văn Xuân chia sẻ.
Sắp tới, khi hết năm Thánh (từ 28.12.2025), nhà thờ sẽ bắc giàn giáo ở trong để sửa chữa, làm tiếp hệ thống ánh sáng, hoàn thiện mái ngói, hệ thống máng xối, hàng trang trí trên đỉnh mái, hệ thống thu lôi, sơn sửa bên trong... thì cuộc đại trùng tu Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn mới hoàn thiện.
Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn được đặt viên đá khởi công vào ngày 7.10.1877 và hoàn thành vào đúng lễ Phục sinh ngày 11.4.1880. Các vật tư chính để xây dựng nhà thờ như là xi măng, sắt thép, ngói, kính màu, chuông... đều được mang từ Pháp sang.
Từ phía tháp chuông của nhà thờ nhìn ra ngoài, người ta sẽ thấy một quảng trường (hiện mang tên Công xã Paris) với 4 con đường giao nhau tạo thành hình thánh giá và trung tâm là bức tượng Đức Mẹ Hòa Bình với vườn hoa xung quanh.
