Ai cũng muốn có phần
Cuộc chạy đua toàn cầu nhằm khai thác các nguồn tài nguyên chưa được khai thác của Bắc Cực dường như đang diễn ra mạnh mẽ.
Trong nỗ lực phá vỡ sự thống trị về khoáng sản của Trung Quốc, các quốc gia trên thế giới đang ngày càng hướng đến vùng cực bắc đang tan băng và thưa thớt dân cư, tìm cách khai thác nguyên liệu thô và hưởng lợi từ các tuyến đường thương mại mới.
Ví dụ, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của Greenland, một vùng lãnh thổ rộng lớn ở Bắc Cực, gọi quyền sở hữu của Hoa Kỳ đối với hòn đảo này là "điều hoàn toàn cần thiết" vì lý do kinh tế và an ninh quốc gia.
Gần đây, Canada đã tìm cách tăng cường đầu tư vào Bắc Cực như một phần của nỗ lực nhằm khai thác tiềm năng tài nguyên của mình, đặc biệt là trong bối cảnh quan hệ ngoại giao căng thẳng với Hoa Kỳ.
Nga, quốc gia có đường bờ biển trải dài ở Bắc Cực, từ lâu đã coi khu vực này là một ưu tiên chiến lược. Trong tuần này, Tổng thống Vladimir Putin đã ca ngợi việc đóng một tàu phá băng chạy bằng năng lượng hạt nhân mới để di chuyển trên vùng biển Bắc Cực, nói rằng "điều quan trọng là phải liên tục củng cố vị thế của Nga" trong khu vực.
“Bắc Cực được coi là nguồn cung cấp rất nhiều nguyên liệu thô khác nhau, không chỉ dầu khí, mà còn cả các vật liệu chiến lược và đất hiếm”, Marc Lanteigne, phó giáo sư tại Đại học Bắc Cực Na Uy ở Tromso, chia sẻ với CNBC.
Bắc Cực có gì?
“Hiện tại, Greenland là kho chứa rất nhiều kim loại cơ bản, kim loại quý, đá quý, đất hiếm, uranium… tất cả đều có sẵn. Vấn đề là cho đến gần đây, việc khai thác chúng vẫn bị coi là hoàn toàn bất khả thi”, Lanteigne nói.
“Nhưng với biến đổi khí hậu và khả năng di chuyển qua Bắc Băng Dương thường xuyên hơn, đặc biệt là trong những tháng mùa hè, Greenland đang bắt đầu được xem xét kỹ lưỡng hơn như một nguồn cung cấp thay thế tiềm năng cho rất nhiều vật liệu chiến lược này cho Trung Quốc.”
Gecmani và gali là những thành phần thiết yếu của nhiều loại hàng hóa, từ xe điện đến chất bán dẫn và các ứng dụng quân sự.
Trung Quốc, quốc gia sản xuất chính các kim loại này trên toàn cầu, đã áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu ban đầu đối với germani và gali vào năm 2023, trước khi chính thức cấm hoàn toàn đối với Hoa Kỳ vào cuối năm ngoái để đáp trả các biện pháp hạn chế mà Washington áp đặt đối với ngành sản xuất chip của nước này. Kể từ đó, Bắc Kinh đã đình chỉ lệnh cấm xuất khẩu gali và gali sang Hoa Kỳ, mặc dù các kim loại này vẫn phải chịu các biện pháp hạn chế.
Greenland đã bị biến đổi bởi cuộc khủng hoảng khí hậu. Một phân tích chuyên sâu về hình ảnh vệ tinh lịch sử, được công bố năm ngoái bởi các nhà nghiên cứu tại Đại học Leeds của Anh, cho thấy một phần của dải băng và sông băng thuộc vùng lãnh thổ tự trị của Đan Mạch này đã được thay thế bằng các vùng đất ngập nước, các khu vực cây bụi và đá cằn cỗi.
Đối với các công ty khai thác mỏ, việc mất đi một lượng lớn băng đã vô tình khiến một số khoáng sản chiến lược của hòn đảo này trở nên dễ tiếp cận hơn.
Tony Sage, Giám đốc điều hành của Critical Metals, công ty đang phát triển một trong những mỏ đất hiếm lớn nhất thế giới ở miền nam Greenland, cho biết sự quan tâm của các nhà đầu tư đối với Greenland đã tăng lên đáng kể trong những tháng gần đây, đặc biệt là kể từ khi ông Trump trở lại nắm quyền và nêu ra viễn cảnh giành quyền kiểm soát vùng lãnh thổ này.
Từ lý thuyết tới thực tế
Khi được hỏi liệu cuộc đua giành tài nguyên Bắc Cực có thể được so sánh với cơn sốt vàng hay không, Lanteigne trả lời: "Đây là lúc nhận thức và thực tế thường phát huy tác dụng."
Ông nói thêm: "Đã có rất nhiều cuộc thảo luận về việc vội vã khai thác tài nguyên khoáng sản ở Greenland, nhưng tôi có thể khẳng định rằng, sau khi đã đến đó khá nhiều lần, nếu bạn định khai thác một mỏ thì bạn cần phải mang theo gần như tất cả mọi thứ."
Ngay cả trong điều kiện lý tưởng, Lanteigne cho biết những thách thức về hậu cần, chẳng hạn như khí hậu khắc nghiệt và địa hình xa xôi của Greenland, có nghĩa là có thể mất 15 đến 20 năm trước khi các công ty bắt đầu thu được lợi nhuận đáng kể.
Nguồn: CNBC
