Quốc hội sáng nay thảo luận tại tổ về dự án Luật Viên chức (sửa đổi). Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) đánh giá, dự thảo luật thể hiện tinh thần khuyến khích đổi mới, sáng tạo khi có cơ chế loại trừ, miễn hoặc giảm trách nhiệm cho tập thể, cá nhân dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung.
Quy định mới về đánh giá, xếp loại viên chức theo hướng định lượng, đa chiều, gắn kết quả với thu nhập và nhân sự; bắt buộc cập nhật dữ liệu đánh giá lên hệ thống quản lý tập trung. Theo ông Đồng, quy định này sẽ giúp nâng cao tính công khai, minh bạch, và khuyến khích đổi mới sáng tạo.
Dự thảo Luật Viên chức sửa đổi giao Chính phủ quy định chi tiết về đánh giá viên chức. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, dự thảo nên rõ các tiêu chí tối thiểu mang tính bắt buộc, như: Kết quả đầu ra, mức độ hoàn thành nhiệm vụ, chỉ số hài lòng của người dân, mức độ chuyển đổi số và hiệu quả quản lý tài chính - nhân lực.
Ông đề nghị Chính phủ sớm ban hành khung lương mới; quy định biên độ, nguồn lực và lộ trình thực hiện. Theo ông, dự thảo luật cũng cần quy định cụ thể điều khoản chuyển tiếp đến 1/7/2027 theo hướng “nếu cơ quan, đơn vị chưa hoàn thành việc sắp xếp vị trí việc làm, xây dựng thang bảng lương mới thì phải báo cáo cấp có thẩm quyền và có lộ trình khắc phục rõ ràng”.
Dự thảo luật mở rộng quyền của viên chức cho phép ký hợp đồng thực hiện hoạt động nghề nghiệp, tham gia góp vốn, điều hành các doanh nghiệp nếu pháp luật về phòng, chống tham nhũng không cấm hoặc pháp luật chuyên ngành không có quy định khác. Đại biểu nhìn nhận quy định mới cần thiết nhưng “dễ phát sinh xung đột lợi ích”.
Ông đề nghị quy định rõ cơ chế khai báo, phê duyệt và danh mục vị trí cấm, đồng thời quy định trách nhiệm của người đứng đầu trong việc kiểm soát và xử lý vi phạm.
“Cần quy định rõ tiêu chí, quy trình và thẩm quyền phê duyệt đối với các hoạt động nghề nghiệp ngoài giờ của viên chức; có danh mục vị trí cấm tuyệt đối nhằm phòng ngừa xung đột lợi ích”, ông Đồng góp ý.
Đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương (Quảng Ngãi) nhấn mạnh, việc cho phép viên chức góp vốn và tham gia điều hành doanh nghiệp là bước đi cởi mở, khuyến khích tinh thần sáng tạo, tận dụng được năng lực, chất xám của viên chức, nhưng rất cần có quy định cụ thể, có thể quy định mang tính nguyên tắc trong luật và nêu rõ trong nghị định hướng dẫn.
Bà Sương cũng lưu ý, nội dung về tuyển dụng, quản lý, đãi ngộ viên chức có trong khá nhiều đạo luật chuyên ngành đã ban hành, ban soạn thảo cần rà soát để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ và nên có điều khoản về áp dụng pháp luật.
Về đánh giá viên chức, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) tán thành, đánh giá cao quy định tại dự thảo theo hướng đơn giản hóa thủ tục.
“Theo quy định cũ thì phải họp nhiều cuộc, nhiều thành phần, nhưng vẫn hình thức, “dĩ hòa vi quý”, có qua có lại, kiểu “anh đánh giá tôi tốt thì tôi cũng đánh giá anh tốt”. Nên giao thẩm quyền cho người đứng đầu cơ quan, tổ chức đánh giá viên chức thuộc quyền quản lý là đúng, nhưng gắn với vị trí việc làm và KPI”, ông Hòa góp ý.
Dự thảo luật điều chỉnh đối với viên chức được tuyển dụng vào làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập và từ các nguồn thu hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.
Đại biểu Phạm Văn Hòa lưu ý viên chức phải hoàn thành tốt nhiệm vụ thì "ở ngoài làm gì đó thì làm", nếu "chân ngoài nhiều tiền hơn chân trong" thì viên chức lại dành nhiều tâm trí hơn cho làm ngoài. Vì vậy, cần có phân loại rõ ràng, với viên chức được ký hợp đồng lao động với doanh nghiệp ngoài thì phải hoàn thành tốt nhiệm vụ khi đảm nhiệm cương vị trong đơn vị công lập.
