Tại hội thảo “Con đường từ bậc THPT tới đại học toàn cầu” do Hanoi Adelaide School cùng SACE College Việt Nam tổ chức, bà Phạm Thùy Chi (thạc sĩ tâm lý giáo dục, chuyên viên hướng nghiệp) cho rằng, bản thân rất mừng về những sự thay đổi ở kỳ thi tốt nghiệp THPT của Việt Nam vừa diễn ra.
Bởi theo bà Chi, chương trình giáo dục phổ thông của Việt Nam đang bắt đầu gần hơn với các chương trình hiện đại của thế giới - những chương trình tập trung vào việc học sâu, phát triển năng lực và gắn với định hướng nghề nghiệp. Chuẩn bị cho trẻ từ khi bắt đầu cấp THPT chứ không phải chờ đến đại học hay đến sau khi tốt nghiệp đại học mới bắt đầu đi tìm việc làm.
“Chúng ta phải chuẩn bị những năng lực, kỹ năng cho các em từ khi còn học THPT cho một thế giới nghề nghiệp đang thay đổi rất nhiều, là một điều vô cùng cần thiết. Có thể ở năm đầu tiên còn nhiều bỡ ngỡ với sự thay đổi, đặc biệt việc kiểm tra đánh giá ở kỳ cuối là kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ khiến cho các phụ huynh thấy rất khác, nhất là các học sinh thậm chí “khóc”. Nhưng tôi tin các lứa sau, đó sẽ là thông tin để giúp các em xem lại việc học của mình và các trường cũng phải thay đổi lại cách dạy học”, bà Chi nói.
Bà Chi cho rằng, cấp THPT ở Việt Nam là chương trình được xây dựng theo hướng dự bị đại học và chuẩn bị cho định hướng nghề nghiệp của của các học sinh.
“Đó là lý do vì sao phải chọn tổ hợp ngay từ khi bước vào lớp 10. Để chọn được tổ hợp ở lớp 10, chúng ta phải xem năng lực học tập và làm việc của con như thế nào; những hoạt động mà các con thường xuyên tham gia có không; những sự yêu thích, hứng thú của con trong các hoạt động ngày thường cộng với sự hứng thú trong các môn học ra sao”, bà Chi nói.
Bà Chi cũng cảnh báo việc rất nhiều học sinh lứa sinh năm 2007 gặp cảnh khó khăn khi chỉ chăm chăm học vào khối Toán, Văn, Tiếng Anh mà quên đi những môn khác trong khi lại cần thiết với nghề nghiệp sau này.
Bà Chi khuyên học sinh thay vì chọn môn an toàn nên “học sâu”. Bởi thực sự giờ đây việc học sâu chính là cách để chúng ta giải quyết vấn đề.
“Như trong các kiến thức xã hội, các em phải nhìn ra bên ngoài, tham gia vào các dự án xã hội, làm tất cả các hoạt động để có thể nhìn ngắm và rung động với thế giới bên ngoài, rồi từ đó đưa những ngữ liệu đó vào môn học. Các em phải đặt câu hỏi, tìm câu hỏi và trả lời bằng tự thân, thay vì chỉ nghe một chiều từ nhà trường.
Hay môn Toán, có thể thấy đề thi tốt nghiệp THPT năm nay toàn ngữ liệu về đời sống. Thực sự kiến thức Toán không khó. Nhưng các em phải đưa được kiến thức toán ra ngoài thực tế, chẳng hạn như tính chiều cao một tòa nhà, thể tích một bình nước,... chứ không phải chỉ đi vào giải những bài toán mô hình. Hay ở môn Tiếng Anh là môn năm nay thí sinh “khóc” nhiều nhất, cần xác định học để làm gì. Học để biết, để làm, để sử dụng thì Tiếng Anh phải trở thành một ngôn ngữ, chứ không thể là thứ để chúng ta giải đề. Thậm chí, nếu chúng ta đọc hiểu Tiếng Anh một cách cụ thể thì tôi nghĩ đó cũng không phải là một đề quá khó, mà là một đề thực dụng. Tôi nghĩ rằng nếu đã chọn môn Tiếng Anh là môn tự chọn thì cần phải học đến thế; còn không, có thể chọn sang môn khác”, bà Chi nói.
Do đó, bà Chi cho rằng, việc học sâu sẽ giúp các học sinh định vị lại việc học. “Các phụ huynh cũng cần xác định rằng, chúng ta tập trung vào điểm số, điểm GPA hay còn phải tập trung phát triển năng lực thật sự của các con khi ra bên ngoài,... Trong việc chọn môn học, mọi người hãy bỏ suy nghĩ chọn khối môn học an toàn là Toán, Văn, Tiếng Anh. Đúng đây là những môn cần thiết, nhưng không phải em nào cũng học được một cách xuất sắc. Thay vào đó, nên tập trung vào những môn mà các con học tốt”, bà Chi nói.
Dẫn báo cáo của Tổ chức Việc làm thế giới, bà Chi cho hay, những nhóm ngành nghề được quan tâm trong tương lai gồm: Công nghệ và AI; Y tế và chăm sóc sức khỏe, Ngành nghề gắn với phát triển xanh (năng lượng tái tạo, môi trường); Giáo dục và đào tạo kỹ năng; Dịch vụ con người và trải nghiệm người dùng; Sáng tạo.
Tuy nhiên, bà Chi cho hay, đó là bức tranh toàn cảnh, chứ không có nghề nghiệp nào là tối ưu. Phụ huynh cần xem với con em mình nên phát triển những năng lực nào và những năng lực đó sẽ thích ứng, phù hợp với những nhóm ngành gì để theo đuổi.
Top 10 điểm đến du học đối với học sinh Việt Nam
Tại hội thảo, ThS Phạm Thị Cúc Hà – Thành viên Hội đồng Trường Phổ thông liên cấp Hanoi Adelaide School (HAS), Founder SACE College Vietnam cho hay, qua các thống kê, top 10 điểm đến trên thế giới mà học sinh Việt Nam chọn để du học gồm: Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, Mỹ, Đài Loan, Canada, Trung Quốc, Đức, Anh, Pháp.
“Hiện nay, Nhật Bản và Hàn Quốc đứng cầu trong danh sách điểm đến, bởi số lượng những người Việt du học theo diện đi học để có việc làm, học nghề rất đông. Song, nếu nói đến để học đại học và sau đại học thì dẫn đầu là Úc, Mỹ, Canada,...”, bà Hà nói.
