Bộ Tài chính vừa công bố bảng tổng hợp ý kiến, tiếp thu, giải trình ý kiến góp ý về dự án luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Trong đó, nhiều góp ý về biểu thuế lũy tiến từng phần đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của cá nhân cư trú.
Thuế thu nhập cá nhân của Việt Nam cao so với khu vực Đông Nam Á
Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Sơn La đề nghị tiếp tục rà soát, đánh giá tác động của từng mức lũy tiến đặc biệt là 2 mức áp thuế là 30% và 35%. Đây là mức áp thuế khá cao sau khi giảm trừ gia cảnh, cần có đánh giá tác động của mức này đối với thu nhập và hành vi của người chịu thuế, nhằm có hiệu quả trong quản lý giảm thiểu việc trốn, tránh thuế.
Cùng quan điểm, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An đồng ý quy định 5 bậc thuế như phương án 2 trong dự thảo, tuy nhiên, đề nghị nghiên cứu giảm mức thuế suất ở các bậc để đảm bảo mức cao nhất là 25% để khuyến khích, động viên người nộp thuế.
Nhiều kiến nghị bỏ thuế suất cao nhất 35% trong thuế thu nhập cá nhân đối với người làm công ăn lương
ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH
Hội Tư vấn thuế và Đại lý thuế TP.HCM cũng cho rằng, đa phần các ý kiến đều tán thành và góp ý nên bỏ mức thuế suất 35%, chỉ giữ mức thuế suất từ 30% trở xuống để tạo lợi thế cạnh tranh môi trường làm việc, thu hút và giữ chân nhân tài và các chuyên gia, nhà khoa học có trình độ chuyên môn cao. Đồng thời khuyến khích và tạo động lực làm giàu chính đáng hạn chế gian lận, trốn thuế và chuyển giá cũng như thu hút thêm các nguồn thu nhập của người lao động nước ngoài. Về bậc thuế, các chuyên gia tán thành với 5 bậc thuế đồng thời ủng hộ với phương án 2 nhưng có điều chỉnh giãn khoảng cách rộng hơn tại các bậc 1 và bậc 2, tăng thêm 10 triệu đồng đến 15 triệu đồng so với dự thảo.
Trong khi đó, Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam đề nghị áp dụng biểu thuế còn 4 bậc gồm 5%, 10%, 20% và 30%. Như vậy, so với dự thảo thì hiệp hội này kiến nghị bỏ thuế suất cao nhất 35%.
Công ty TNHH Tư vấn thuế Deloitte Việt Nam góp ý, thực tế hiện tại, biểu thuế suất lũy tiến và mức thu nhập tính thuế từng bậc của Việt Nam đang nằm trong nhóm quốc gia đánh thuế thu nhập cá nhân cao so với khu vực Đông Nam Á. Cụ thể, hiện tại thuế suất tối đa của Việt Nam là 35% và tương đương với Thái Lan và Philippines. Trong khi đó, mức thuế suất cao nhất của Singapore là 24%, và tại Malaysia, Myanmar là 30%. Về thu nhập tính thuế, mức thu nhập tính thuế tại từng bậc thuế lại đang ở mức khá thấp so với khu vực. Công ty đề xuất sửa đổi như sau: Ngoài việc điều chỉnh biểu thuế lũy tiến như dự thảo chính sách đề ra, Bộ Tài chính cân nhắc nghiên cứu và xem xét tăng mức thu nhập chịu thuế phù hợp hơn với tốc độ phát triển nền kinh tế của quốc gia (đặc biệt đối với mức thu nhập tính thuế ở bậc cao nhất), đảm bảo tăng khả năng cạnh tranh và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao đến làm việc tại Việt Nam, cũng như hỗ trợ cho lực lượng lao động nội địa của quốc gia.
Nâng ngưỡng chịu thuế suất cao nhất lên 200 triệu đồng/năm
Trong khi đó, Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) đề xuất tăng các mức chịu thuế tại bậc 2 và 3 lên mức cao hơn để phản ánh lạm phát trong giai đoạn vừa qua. Cụ thể, sửa bậc 2 thành 15 đến 45 triệu đồng (hoặc làm tròn lên 50 đồng); sửa bậc 3 thành từ 45 đến 75 triệu đồng (hoặc làm tròn lên 80 triệu đồng). Đồng thời đề xuất tăng các mức chịu thuế suất cao (bậc 4 và 5) lên mức cao hơn để đảm bảo mục tiêu đánh thuế vào cá nhân có thu nhập cao đến rất cao. Ngân hàng cũng kiến nghị thiết kế thuế suất cách biệt rõ giữa nhóm bậc thấp và nhóm bậc cao (không giãn cách đều 5% như hiện nay) để đảm bảo mục tiêu đánh thuế vào cá nhân có thu nhập cao đến rất cao.
Đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 20 triệu đồng/tháng
Ngân hàng Vietcombank lý giải, việc cố định các mức chịu thuế trong thời gian dài mà không được điều chỉnh theo lạm phát sẽ khiến xảy ra tình trạng thu nhập danh nghĩa của người lao động tăng nhưng thu nhập thực tế không tăng (do lạm phát) thì người lao động vẫn bị đẩy vào bậc thuế cao hơn. Theo đó, thuế sẽ tăng nhiều hơn so với tăng thu nhập thực tế. Trong giai đoạn 2009 - 2024, lạm phát lũy kế là khoảng 55%. Tuy nhiên, biểu thuế được đề xuất chỉ đơn thuần là gộp các bậc ở biểu thuế cũ (hiệu lực từ 2009) mà không có điều chỉnh tăng mức chịu thuế. Do đó, việc điều chỉnh biểu thuế cần đảm bảo tính thực chất, phải loại trừ được tác động của lạm phát. Tương tự, các mức tại bậc 4 và 5 cũng cần được điều chỉnh theo lạm phát (tức bậc 4 phải lên ít nhất 75 triệu đồng, bậc 5 phải lên ít nhất 120 triệu đồng). Tuy nhiên, hiện nay, một số nước Đông Nam Á đang áp dụng ngưỡng bắt đầu chịu mức thuế suất cao nhất ở tỷ lệ cao so với GDP bình quân đầu người (ví dụ Philippines là 17 lần, Malaysia là 36 lần). Do đó, đề xuất Việt Nam áp dụng tỷ lệ ở giữa là khoảng 20 - 25 lần GDP bình quân đầu người đối với ngưỡng bắt đầu bậc 5 (ví dụ, nếu áp dụng 20 lần thì ngưỡng bắt đầu của bậc 5 là 20 × 4.600 USD/năm ÷ 12 tháng = ~ 200 triệu đồng/năm).
Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam cũng đề xuất nên cân nhắc phương án 3 khi tính thuế thu nhập cá nhân. Cụ thể, bậc 1 áp dụng thuế suất 5% cho thu nhập tính thuế đến 15 triệu đồng/tháng; bậc 2 thuế suất là 15% cho thu nhập tính thuế trên 15 triệu đồng đến 50 triệu đồng; bậc 3 áp dụng thuế suất 25% đối với thu nhập tính thuế trên 50 triệu đồng đến 80 triệu đồng; bậc 4 có thuế suất 30% áp dụng thu nhập tính thuế trên 80 triệu đồng đến 160 triệu đồng và bậc 5 thuế suất 35% tính cho thu nhập tính thuế trên 160 triệu đồng ((dự thảo quy định thuế 35% áp dụng cho thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng).
