Linh hoạt tiêu chí xét điều kiện thuê, mua nhà ở xã hội
Thảo luận tại tổ về dự thảo nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội sáng 21/5, dự thảo nghị quyết quy định khi sáp nhập tỉnh, người được hưởng chính sách đã có nhà ở (đứng tên riêng) nhưng nhà đó cách nơi làm việc hơn 30km vẫn được mua, thuê mua nhà ở xã hội.
Về đề xuất này, đại biểu Dương Tấn Quân (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng, việc quy định cứng nhắc công chức có nhà phải cách xa chỗ làm 30km mới được mua, thuê mua nhà xã hội là chưa phù hợp, không hợp lý.
Ông nêu thực tế người ở thành thị, đi làm 20-30km mất 2-3h. Trong khi ở nông thôn điều kiện giao thông thuận lợi đi nhanh hơn.
Đại biểu Dương Tấn Quân (Ảnh: GIA HÂN).
Do đó, đại biểu đề nghị cần có quy định cụ thể về tiêu chí hoàn cảnh gia đình, phân biệt giữa người độc thân và người đã có gia đình, đề xuất linh hoạt khoảng cách, thay vì tính khoảng cách tính thời gian di chuyển giữa nơi ở và nơi làm việc.
Ngoài ra, ông Quân cho rằng cần linh hoạt cơ chế xét hoàn cảnh thực tế như người có nhà nhưng đang ở nhờ, sống chung với nhiều thế hệ, diện tích bình quân đầu người không đảm bảo yêu cầu tối thiểu.
Cùng với đó cũng cần xây dựng hệ thống dữ liệu nhà ở quốc gia chính xác, liên thông ở địa phương để xác minh nhà ở xã hội để đạt hiệu quả cao hơn.
Thảo luận về dự thảo nghị quyết, đại biểu Nguyễn Thị Lệ (TPHCM) cho rằng, quy định về Quỹ Nhà ở quốc gia chưa thể hiện rõ cơ quan quản lý, mô hình tổ chức hoạt động, nguồn thu, nhiệm vụ chi.
Do đó, đại biểu đề nghị cần bổ sung và làm rõ các nội dung quy định về Quỹ Nhà ở quốc gia. Nghị quyết cần quy định đầy đủ các nội dung mang tính chất khung để làm cơ sở cho Chính phủ ban hành nghị định quy định chi tiết.
Theo đại biểu Nguyễn Thị Lệ, nếu thành lập quỹ ở cả Trung ương và địa phương thì cần phân định chức năng, nhiệm vụ của quỹ ở từng cấp để bảo đảm việc huy động nguồn lực và thực hiện nội dung chi cho phù hợp theo từng cấp độ.
Đặc biệt, ngoài tạo lập Quỹ Nhà ở xã hội, Quỹ Nhà ở quốc gia còn có chức năng đầu tư xây dựng, tạo lập "nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuê mua, thuê", tức là không phải nhà xã hội.
Theo đại biểu, việc đưa ra quy định này cần làm rõ đối tượng nhà ở cho công chức, viên chức, người lao động thuê mua, thuê, bởi quy định này không xác định được loại hình nhà ở nào theo pháp luật nhà ở.
Làm rõ nguồn lực của Quỹ Nhà ở quốc gia
Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Hà Nội) đề nghị cần làm rõ địa vị pháp lý, nguồn lực, cơ chế sử dụng, trách nhiệm quản lý Quỹ Nhà ở quốc gia và quỹ này phải được thanh tra, kiểm toán đầy đủ nhằm bảo đảm tính hiệu quả trong sử dụng nguồn lực.
Cũng theo đại biểu Lưu Mai, trong hồ sơ dự thảo nghị quyết cần bổ sung đánh giá tác động, bởi đây là chính sách có tác động lớn đến kinh tế - xã hội, đặc biệt là người dân.
Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Ảnh: QH).
Ngoài ra, theo đại biểu, về quy trình, đi đôi với đơn giản hóa thủ tục cần đưa ra các điều kiện cụ thể. Ví dụ, khi một dự án nhà ở xã hội được áp dụng quy trình rút gọn như không thông qua đấu thầu mà thực hiện chỉ định thầu thì cần bổ sung trách nhiệm của cơ quan chỉ định thầu.
Về đối tượng thụ hưởng, đại biểu kiến nghị cần có tiêu chí rõ ràng lựa chọn đối tượng thụ hưởng và có trật tự ưu tiên để tránh lợi dụng chính sách. Mỗi chính sách về nhà ở xã hội phải trúng, đúng và đến được với người xứng đáng được thụ hưởng.
