9 đầu tháng năm 2025, nhóm hàng điện tử, máy tính và linh kiện dẫn đầu kim ngạch xuất khẩu của cả nước với giá trị hơn 77 tỷ USD, nhập khẩu đạt 110 tỷ USD – một con số kỷ lục từ trước đến nay.
Việt Nam đang nổi lên là một trung tâm sản xuất điện tử chiến lược trong khu vực, với sự hiện diện của nhiều tập đoàn công nghệ toàn cầu như Samsung, LG, Intel, Foxconn, Canon, Panasonic… Quy mô, mức độ ảnh hưởng của ngành hàng ngày càng lớn, nhưng cũng đặt ra thách thức nguy cơ bị cuốn vào các vụ phòng vệ thương mại quốc tế.
Ngành sản xuất điện tử vẫn còn nhiều triển vọng khi việc chuyển dịch đầu tư của các tập đoàn xuyên quốc gia mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam. Tuy nhiên, với áp lực từ rào cản thuế quan, yêu cầu truy xuất nguồn gốc và kiểm soát phát thải ngày càng chặt chẽ, quy định về phòng vệ thương mại của các thị trường nhập khẩu từ châu Âu, Mỹ là các yếu tố quyết định khả năng tồn tại và phát triển của doanh nghiệp Việt.
Do đó, để công nghiệp điện tử Việt Nam có giá trị cao hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu, cần nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, minh bạch thông tin nguyên liệu, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và năng lực tuân thủ thương mại.
Để hạn chế rủi ro, nguy cơ bị cuốn vào các vụ phòng vệ thương mại nước ngoài, các doanh nghiệp công nghiệp điện tử Việt Nam phải tăng cường năng lực cung ứng nguyên liệu, minh bạch về xuất xứ, củng cố hồ sơ dữ liệu trong lĩnh vực sản xuất để ứng phó hiệu quả.
Bên cạnh xác định nguồn gốc sản phẩm xuất khẩu, tận dụng ưu đãi thuế quan từ các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), cần kiểm soát nhập khẩu nguyên liệu để tránh bị khởi kiện các vụ việc liên quan đến lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại. Các chuyên gia khuyến nghị các doanh nghiệp cần nắm vững quy định, chính sách thương mại của các thị trường là yếu tố then chốt để giảm rủi ro và tránh vi phạm.
Các hiệp định thương mại tự do tạo lợi thế lớn cho các doanh nghiệp ngành điện tử và thiết bị Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, nâng cao năng lực cạnh tranh. Cùng với sự hỗ trợ từ Nhà nước, mỗi doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ, số hóa quy trình sản xuất - kinh doanh, giúp tối ưu chi phí, nâng cao hiệu suất, đáp ứng nhu cầu khách hàng. Xây dựng thương hiệu mạnh, gắn với minh bạch và cam kết lâu dài sẽ giúp doanh nghiệp không chỉ giữ vững thị phần, mà còn vươn xa trên thị trường quốc tế.
