Trong lịch sử phong kiến, việc các nước chư hầu hoặc sứ thần ngoại bang tiến dâng mỹ nhân cho hoàng đế không phải chuyện hiếm. Với nhiều đế vương, đây thậm chí còn được coi là biểu tượng của quyền lực tối thượng và sự thần phục tuyệt đối. Thế nhưng, khi hai mỹ nữ phương Tây tóc vàng, mắt xanh lần đầu xuất hiện trước triều đình nhà Đường, phản ứng của Đường Thái Tông Lý Thế Dân lại đi ngược hoàn toàn với mọi suy đoán. Đường Thái Tông đã làm gì?
Đường Thái Tông đã đưa ra một quyết định khiến cả sứ thần lẫn bá quan văn võ đều không kịp phản ứng. (Ảnh: Sohu)
Phản ứng của Đường Thái Tông khi lần đầu nhìn thấy mỹ nhân phương Tây
Không tiếp nhận, không tỏ vẻ thích thú, thậm chí cũng không khéo léo từ chối theo lối thông thường, Đường Thái Tông đã đưa ra một quyết định khiến cả sứ thần lẫn bá quan văn võ đều tái mặt, không kịp phản ứng.
Theo ghi chép, thời điểm ấy, Trường An là đô thành phồn hoa bậc nhất thế giới. Người ngoại quốc qua lại buôn bán, học tập, làm quan không hiếm. Tuy nhiên, phụ nữ phương Tây lại vô cùng ít gặp, đặc biệt là trong không gian trang nghiêm của triều đình. Khi sứ giả Ba Tư dẫn theo hai thiếu nữ với ngoại hình hoàn toàn khác biệt với tóc vàng óng, sống mũi cao, đôi mắt xanh thẳm, không ít quan lại trong triều đã phải kín đáo quan sát, không giấu được sự tò mò.
Ngay cả Đường Thái Tông, người từng trải qua vô số sóng gió chính trị, cũng không khỏi ngạc nhiên trước cảnh tượng ấy. Nhưng chỉ trong khoảnh khắc ngắn ngủi, ông đã đưa ra một mệnh lệnh khiến không khí trong điện Thái Cực lập tức đông cứng. Đường Thái Tông cho người tạm giam hai mỹ nhân này, giao cho quân lính trông giữ cẩn mật.
Đường Thái Tông cho người đưa hai mỹ nhân này tạm giam, giao cho quân lính trông giữ cẩn mật. (Ảnh: Sohu)
Không ít người cho rằng đây là hành động khó hiểu, thậm chí bị xem là lạnh lùng. Nhưng với Đường Thái Tông, đây là một quyết định hoàn toàn tỉnh táo.
Khác với nhiều hoàng đế từng vì mỹ sắc mà làm lung lay triều cương, Lý Thế Dân hiểu rất rõ rằng những mỹ nhân này không đơn thuần là lễ vật ngoại giao. Đằng sau vẻ ngoài lộng lẫy là một thông điệp chính trị đầy toan tính. Một khi chấp nhận, nhà vua không chỉ "nhận người" mà còn ngầm tiếp nhận sự ràng buộc lợi ích và ảnh hưởng từ bên ngoài.
Nhà Đường nổi tiếng cởi mở, nhưng sự cởi mở ấy luôn đi kèm giới hạn. Hậu cung không chỉ là nơi sinh hoạt cá nhân của hoàng đế, mà còn gắn liền với huyết thống, chính danh và sự ổn định lâu dài của triều đại. Việc tuyển phi thời Đường yêu cầu nghiêm ngặt về xuất thân, giáo dưỡng và lễ nghi. Hai mỹ nữ phương Tây, dù dung mạo nổi bật, nhưng hoàn toàn không đáp ứng những tiêu chuẩn căn bản đó.
Bằng cách không tiếp nhận trực tiếp, Đường Thái Tông đã gửi đi một thông điệp rõ ràng nhưng không gây đối đầu: Đại Đường không chấp nhận "mỹ nhân kế" như một công cụ ngoại giao. Đây cũng là cách ông bảo vệ sự độc lập trong quyết sách của mình, tránh để cảm xúc cá nhân chi phối đại cục.
Đáng chú ý hơn, sau một thời gian chờ đợi mà không thấy nhà vua thay đổi thái độ, sứ giả Ba Tư buộc phải xin phép đưa hai mỹ nữ trở về. Đường Thái Tông thuận tình chấp thuận, còn khéo léo nói rằng hậu cung đã đủ người, không tiện an bài thêm. Một lời từ chối vừa mềm mỏng, vừa giữ thể diện cho đối phương, nhưng lập trường thì không hề thay đổi.
Đường Thái Tông thuận tình chấp thuận, còn khéo léo nói rằng hậu cung đã đủ người, không tiện an bài thêm. (Ảnh: Sohu)
Nhìn từ góc độ hiện đại, hành động của Đường Thái Tông giống như một bài học chống cám dỗ kinh điển. Trong đời sống ngày nay, không ít người rơi vào thế bị động chỉ vì ngại từ chối những món quà, ân huệ hay lời mời gọi tưởng như vô hại. Sự tỉnh táo của Đường Thái Tông cho thấy, biết nói "không" đúng lúc đôi khi quan trọng hơn việc nắm bắt cơ hội trước mắt.
Lịch sử từng chứng kiến không ít triều đại suy vong vì hoàng đế sa đà vào mỹ sắc, để cảm xúc lấn át lý trí. Trái lại, Đường Thái Tông, người từng tận mắt chứng kiến sự sụp đổ của nhà Tùy, hiểu rõ rằng giữ vững kỷ cương mới là nền tảng cho một thời kỳ thịnh trị. Việc ông kiềm chế trước cám dỗ không phải vì thiếu ham muốn, mà vì đặt lợi ích quốc gia lên trên hết.
Câu chuyện về hai mỹ nhân phương Tây vì thế không chỉ là một giai thoại lịch sử thú vị, mà còn phản ánh bản lĩnh của một vị minh quân. Trong một khoảnh khắc tưởng chừng rất đời thường, Đường Thái Tông đã cho thấy vì sao ông có thể mở ra thời kỳ Trinh Quán chi trị cũng là giai đoạn được xem là đỉnh cao của sự ổn định và phồn vinh trong lịch sử phong kiến Trung Hoa.
Có lẽ, bài học lớn nhất rút ra từ câu chuyện này không nằm ở việc từ chối mỹ nhân, mà ở chỗ: quyền lực thực sự không phải là sở hữu tất cả, mà là biết rõ điều gì không nên nhận.
Theo Sohu, Sina, 163
