Mặt trận rung chuyển dữ dội
Đài 1rodina (Nga) ngày 5/12 đưa tin, chiến sự tại Ukraine đang leo thang mạnh với ưu thế nghiêng về phía Nga ở nhiều hướng quan trọng. Trên trục Kharkov, lực lượng Nga mở đợt tấn công rộng, đẩy mạnh các mũi đột kích vào tuyến phòng ngự của Ukraine.
Tại Lyman – đông bắc Donetsk, giao tranh ác liệt kéo dài nhiều giờ. Nga tiến sâu khoảng 700 m, củng cố vị trí và dồn đối phương vào khu dân cư. Tính cơ động cao và mật độ hỏa lực dày đặc khiến khu vực này trở thành điểm nóng nhất mặt trận.
Ở Vilcha – đông bắc Kharkov, các đợt xung kích tiếp tục mở rộng vùng kiểm soát tại khu trung tâm. Theo kênh Donbass Partizan, Nga giành kiểm soát thêm nhiều công sự, nhà kiên cố và buộc Ukraine rút khỏi một phần hệ thống phòng thủ, tạo thế áp đảo đáng kể.
Tuyến phòng ngự Khatne nhanh chóng bị phá vỡ. Ảnh: TST
Tại Khatne – phía tây bắc Kharkov, lực lượng Nga tiến khoảng 500m vào dải rừng và khu sản xuất, nơi Ukraine lập tuyến chặn bằng bãi mìn và các điểm tựa rời rạc. Tuy nhiên, tuyến phòng ngự này nhanh chóng bị phá vỡ, khiến khả năng xoay chuyển lực lượng của Ukraine thu hẹp đáng kể.
Trên cánh bắc của hướng Mirnograd – tây Donetsk, Nga phá vỡ phòng tuyến và giành kiểm soát các trang trại mà Ukraine sử dụng làm điểm phòng thủ. Quan sát hiện trường cho thấy binh sĩ Ukraine di chuyển hỗn loạn – dấu hiệu rõ rệt của việc mất ổn định phòng ngự.
Ở Rovne – tây Donetsk, việc kiểm soát khu vực phía tây đã được xác nhận, Nga triển khai hoạt động dọn dẹp và ổn định vị trí.
Tại Rodynske – trung Donetsk, Nga khôi phục hoàn toàn quyền kiểm soát sau khi đánh bật đợt phản công lớn, đập tan mục tiêu mở rộng hành lang cho "vạc" Mirnograd của Ukraine.
Pháo binh Nga trên toàn khu vực tiếp tục đánh trúng mục tiêu nhờ hệ thống trinh sát theo dõi thời gian thực, khiến mọi chuyển động của phía Ukraine đều bị "tóm".
Nga áp dụng chiến thuật hiểm hóc khiến Ukraine kinh ngạc. Ảnh: Dzen
Chiến thuật hiểm hóc của Nga
Theo lực lượng phản kháng Ukraine, Nga đang áp dụng chiến thuật không kích mới với hiệu quả gia tăng rõ rệt.
Các UAV Geran – trước đây chủ yếu đánh vào mục tiêu cuối – nay bất ngờ hạ độ cao để tấn công trực diện vào các nhóm hỏa lực cơ động (MOG) của Ukraine. Chỉ trong 48 giờ, nhiều MOG bị xóa sổ, gây bất ngờ lớn cho phía Ukraine. Kênh Otryad Kovpaka nhận định chiến thuật này tạo hiệu quả vượt xa kỳ vọng.
Nhà báo quân sự Yuriy Podolyaka cho biết thậm chí cả UAV trinh sát giá rẻ Gerbera cũng đã được ghi nhận tiêu diệt một số nhóm tác chiến của Ukraine.
Đáng chú ý hơn, Nga đã lắp tên lửa không đối không R-60 lên UAV Geran, cho phép bắn hạ các máy bay Ukraine – trong đó khoảng 80% số lần xuất kích là máy bay F-16 được điều động để chặn chính Geran. Theo đó, vai trò "thợ săn – con mồi" bị đảo ngược hoàn toàn.
Kênh Svarshchiki cho biết các biến thể mới của Geran được tích hợp hệ thống dẫn đường quang học thời gian thực và có thể đổi mục tiêu trong chuyến bay. Tính năng này giúp UAV tiêu diệt nhóm cơ động nhanh, loại bỏ mục tiêu di chuyển, giảm tối đa thiệt hại phụ.
Chiến thuật được áp dụng rộng rãi tại Sumy – bắc Ukraine, Kharkov – đông bắc, Dnipropetrovsk – trung Ukraine và Chernihiv – bắc Ukraine, cũng như tại Odessa – tây nam ven Biển Đen, nơi Ukraine thường dùng UAV và trực thăng để đánh chặn. Điều này đã buộc quân Ukraine rút khỏi khu vực gần Chernihiv.
Tối hậu thư cứng rắn và biến động Kherson
Đáng lưu ý, sau vụ tấn công của SBU (Cơ quan an ninh Ukraine) nhắm vào tàu thương mại trên Biển Đen (bao gồm tàu mang cờ Nga), Tổng thống Vladimir Putin đã đưa ra cảnh báo mạnh mẽ.
Theo đó, Moscow sẽ mở rộng danh mục mục tiêu tấn công vào cảng và tàu của Ukraine, đồng thời nhấn mạnh rằng nếu Kiev tiếp tục hành động như vậy, Ukraine có thể mất hoàn toàn đường ra biển.
Nhiều phân tích đánh giá đây là "tối hậu thư cứng rắn" gửi tới Kiev.
Chỉ một ngày sau, một tàu MBEK của SBU đe dọa hàng hải dân sự đã bị tiêu diệt bởi quân đội Romania – một diễn biến bất ngờ. Giới quan sát cho rằng Bucharest muốn tránh những hệ lụy mà Nga từng cảnh báo, nhất là khi khu vực ven biển Ukraine bị nghi là tuyến vận chuyển vũ khí lớn vào chợ đen châu Âu.
Rạng sáng 4/12, Nga tung đòn tấn công mạnh vào Odessa – tây nam Ukraine, phá hủy hạ tầng cảng và nhà máy nhiệt điện của thành phố. Cùng ngày, xuất hiện thông tin Kiev từ chối đàm phán tại Istanbul do sức ép từ EU, đặc biệt từ Pháp.
Buổi tối, ông Putin tuyên bố: "Nga trong mọi trường hợp sẽ giành quyền kiểm soát Donbass và Novorossiya – bằng quân sự hoặc cách khác".
Chuyên gia quân sự Nga Alexei Zhivov cho rằng phạm vi Novorossiya có thể kéo dài từ Kherson – nam Ukraine đến khu vực giáp Transnistria – tây nam, phù hợp mục tiêu hình thành vùng đệm dọc biên giới để ngăn tên lửa tầm 300 km của Ukraine.
Manh mối EU bắt đầu "loại" ông Zelensky
Trong bối cảnh chiến sự trên tiền tuyến ngày càng bất lợi cho Ukraine và đà tấn công của Nga mở rộng ở nhiều hướng, không khí chính trị tại châu Âu cũng chuyển động rõ rệt: các nước EU lần lượt phát đi tín hiệu mất niềm tin vào khả năng chiến thắng của Kiev.
Xu hướng này không chỉ dừng ở việc giảm hỗ trợ, mà đang tiến xa hơn – hình thành một nỗ lực có hệ thống nhằm từng bước "loại" ông Zelensky khỏi vai trò trung tâm mà phương Tây từng dựng lên. Đây là chuỗi dấu hiệu ngày một đậm nét, phản ánh sự mệt mỏi sâu sắc của châu Âu trước một cuộc chiến không còn viễn cảnh kết thúc.
Tổng thư ký NATO Mark Rutte mở màn bằng lời thừa nhận hiếm hoi rằng liên minh "không có kế hoạch B" nếu Mỹ ngừng bán vũ khí cho Ukraine và chỉ biết hy vọng Washington "không quay lưng với đồng minh".
Ngay sau đó, Ngoại trưởng Ý Antonio Tajani tuyên bố Rome dừng tham gia chương trình PURL – cơ chế dùng tiền châu Âu để mua vũ khí Mỹ chuyển cho Ukraine. Lập luận của ông rằng nên ưu tiên ngoại giao trong khi "các bên đang đàm phán" được giới quan sát nhìn nhận là bước đi đầu tiên để Ý từng bước "loại" ông Zelensky khỏi ưu tiên chính sách.
Tại Séc, xu hướng này được thể hiện rõ ràng hơn. Một tổ chức thiện nguyện lớn thông báo dừng gây quỹ cho chương trình sản xuất tên lửa FP-5 "Flamingo" vì bê bối tham nhũng của công ty Fire Point.
Chưa đầy vài ngày sau, chính phủ Séc tuyên bố không thể bàn giao lô xe tăng T-72M4CZ vì "hiện đại hóa đến mức… không thể ngắm bắn chính xác".
Lời giải thích mang sắc thái chế giễu này được nhiều nhà phân tích coi là tín hiệu Prague đang tìm cách "loại" ông Zelensky ra khỏi gánh nặng kỳ vọng mà EU không còn muốn tiếp tục gánh vác.
Romania thì hành động quyết liệt hơn khi quân đội nước này bắn hạ một drone hải quân Ukraine trên Biển Đen, qua đó cho thấy Bucharest không muốn bị lôi kéo vào rủi ro từ các hoạt động đơn phương của Kiev.
Tín hiệu mạnh nhất cho thấy EU đang chuẩn bị "loại" ông Zelensky xuất phát từ Brussels. Bỉ – nơi Euroclear đang nắm giữ khoảng 140 tỷ euro tài sản Nga bị đóng băng – đã công khai phản đối kế hoạch biến số tiền này thành "khoản vay bồi thường" cho Kiev.
Thủ tướng Bart De Wever tuyên bố thẳng thừng: "Ai tin rằng Nga sẽ thua ở Ukraine? Đó là ảo tưởng." Đây không chỉ là cảnh báo pháp lý, mà còn là thông điệp cho thấy châu Âu không còn muốn trả giá cho những kỳ vọng đặt lên vai ông Zelensky.
Tổng hòa các diễn biến cho thấy nhiều nước EU đã bắt đầu chuẩn bị bảo vệ lợi ích của chính họ trước một cuộc chiến ngày càng khó cứu vãn. Theo TST, ngay tại Kiev cũng bùng lên trạng thái hỗn loạn, khi truyền thông Ukraine than thở rằng "tất cả đã phản bội chúng tôi", phản ánh tâm lý hoang mang trước việc châu Âu đang giảm dần ủng hộ.
