Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng đề xuất điều chỉnh hệ thống giáo dục quốc dân

Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam vừa có công văn gửi Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất điều chỉnh hệ thống giáo dục quốc dân từ năm 2026.

Đề xuất điều chỉnh hệ thống giáo dục quốc dân với 3 điểm chính

Theo hiệp hội, khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân hiện còn tại, trong đó việc phân luồng học sinh sau THCS và THPT chưa thực sự hiệu quả; hệ thống đào tạo nghề chưa tương thích với chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Lãnh đạo Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam cho biết trên cơ sở tham khảo khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân của các nước có nền giáo dục phát triển thế giới và kế thừa những ưu điểm và tính ổn định của khung cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân hiện hành, đồng thời phù hợp với tính thực tiễn của Việt Nam, hiệp hội đề xuất điều chỉnh hệ thống giáo dục quốc dân hiện hành với 3 điểm chính.

- Quy định giáo dục nghề nghiệp là giáo dục nghề, một lĩnh vực đào tạo cùng với giáo dục phổ thông, giáo dục đại học, có thể liên thông với các trình độ tương ứng, phù hợp.

- Bổ sung loại hình trường THPT nghề vào loại trường ở cấp THPT hiện hành.

- Đưa trình độ đào tạo cao đẳng trở lại bậc giáo dục đại học và giữ nguyên bậc cao đẳng nghề hiện tại.

Liên thông xuyên suốt trong toàn hệ thống giữa các bậc học và loại hình đào tạo

Đại diện lãnh đạo hiệp hội cho rằng: "Việc đề xuất các điều chỉnh như trên thể hiện tính liên thông xuyên suốt trong toàn hệ thống giữa các bậc học và loại hình đào tạo, đặc biệt là liên thông có tính mở, mềm dẻo, linh hoạt giữa giáo dục phổ thông, giáo dục nghề và giáo dục đại học góp phần tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao... Đồng thời đáp ứng sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước ta trong kỷ nguyên mới".

Theo hiệp hội, việc điều chỉnh giáo dục nghề là một lĩnh vực đào tạo song song với các bậc học phù hợp với phân loại quốc tế về giáo dục của UNESCO, thuận tiện cho việc chuyển đổi, liên thông giữa các bậc học và loại hình đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Việc bổ sung trường THPT nghề vào các trường THPT hiện hành để có thể phân luồng ngay trong nội tại bậc học THPT giúp học sinh có sự lựa chọn phù hợp với năng lực của bản thân theo từng giai đoạn phát triển.

Với trường THPT nghề, học sinh chỉ phải học những kiến thức lý thuyết cơ bản, bắt buộc của cấp THPT hiện hành và bổ sung các nội dung học tập các nghề theo đặc thù của vùng miền, từ đó giúp học sinh tham gia thị trường lao động ngay sau khi tốt nghiệp THPT, đáp ứng nhu cầu lao động kỹ thuật tại địa phương.

Đưa trình độ đào tạo cao đẳng trở lại hệ thống giáo dục đại học và phân định rõ giữa trình độ đào tạo cao đẳng và cao đẳng nghề, phù hợp với thông lệ quốc tế, giúp các cơ sở tổ chức đào tạo thuận lợi hơn, tạo ra một hệ thống giáo dục linh hoạt và liên thông, đáp ứng tốt nhu cầu của người học.

Sơ đồ khung hệ thống giáo dục quốc dân mới theo đề xuất của hiệp hội gồm có 3 bậc học (giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục đại học); giáo dục nghề; giáo dục thường xuyên.

Sơ đồ mô hình cơ cấu hệ thống giáo dục quốc dân Việt Nam từ năm 2026 theo đề xuất của Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam

Cũng theo hiệp hội, đề xuất điều chỉnh mới có tính liên thông trong hệ thống giáo dục nghề cho phép người học nâng cao trình độ đào tạo theo lộ trình từ sơ cấp → trung cấp → cao đẳng → đại học. Cần ban hành quy định cụ thể về liên thông chứng chỉ, mô đun trong hệ thống giáo dục quốc dân.

"Đây là cơ chế quan trọng nhằm thúc đẩy học tập suốt đời, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tạo điều kiện thuận lợi cho người học phát triển nghề.

Tính liên thông đảm bảo có rất nhiều loại hình đào tạo và rất mềm dẻo, linh hoạt ở các bậc học, loại hình đào tạo, giúp việc phân luồng hiệu quả theo nhu cầu của người học, gia đình và xã hội", diện diện hiệp hội phân tích.