Né tránh hoặc tăng giá để 'ứng phó'
Từ ngày 1/6, theo quy định của Nghị định 70, hộ kinh doanh nộp thuế khoán có doanh thu năm 2025 từ 1 tỷ đồng trở lên bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế được khởi tạo từ máy tính tiền.
Theo đó, người kinh doanh phải trang bị thiết bị, phần mềm và xuất hóa đơn cho mỗi giao dịch bán hàng. Trên cơ sở đó, cơ quan thuế sẽ nắm được doanh thu thực tế.
Dự kiến, có 37.000 hộ, cá nhân kinh doanh đang nộp thuế theo hình thức khoán sẽ phải chuyển đổi hình thức.
Trước thay đổi này, ghi nhận thực tế cho thấy một số hộ kinh doanh đã ra thông báo ngừng nhận thanh toán qua chuyển khoản, chỉ chấp nhận tiền mặt; một số khác vẫn nhận chuyển khoản nhưng tăng giá bán, với lý do “thực hiện luật thuế mới”.
Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, cũng có trường hợp tìm cách né tránh quy định. Chị Thu Hằng (quận Hoàng Mai, Hà Nội) kể rằng, hộ kinh doanh chuyên bán gạo online nhắn tin cho chị, yêu cầu để trống nội dung chuyển khoản, hoặc chỉ ghi “chuyển khoản” vì mỗi bao gạo “chẳng lãi bao nhiêu mà còn bị thu thuế”.
Trên mạng xã hội còn lan truyền thông tin rằng các tài khoản cá nhân có tổng số tiền giao dịch (chuyển đến và đi) trên 1 tỷ đồng/năm sẽ bị truy thu 1,5% trên tổng giao dịch. Bởi vậy, một số người bán hàng xin phép thu toàn bộ bằng tiền mặt, hoặc nếu khách chuyển khoản thì sẽ xuất hóa đơn điện tử và trừ phí 1,5%.
Dấu hiệu vi phạm pháp luật
Chia sẻ với PV VietNamNet, ông Nguyễn Ngọc Tịnh, Phó chủ tịch Hội Tư vấn và đại lý thuế TPHCM, cho rằng, một số hộ kinh doanh chưa nắm rõ quy định pháp luật.
Bởi, tùy theo ngành nghề, tỷ lệ thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng sẽ khác nhau, nhưng phương pháp xác định thuế không thay đổi trước và sau ngày 1/6.
Chỉ có điều, trước đây doanh thu xác định không qua máy tính tiền, còn nay doanh thu được kê khai rõ ràng qua hệ thống điện tử nên công khai, minh bạch.
"Đã kinh doanh, bán hàng là phải khai nộp thuế, xuất hóa đơn. Còn thu bằng tiền mặt, chuyển khoản qua ngân hàng hay bất kỳ phương thức thanh toán nào qua trung gian tài chính vẫn phải có trách nhiệm khai nộp thuế”, ông Tịnh khẳng định.
Về "chiêu" chuyển khoản không ghi nội dung hoặc chỉ ghi “chuyển khoản”, ông Tịnh nhận xét đây là hành vi sai tinh thần Nghị định 123/2020/NĐ-CP và sai quy định tại Thông tư 32/2025/TT-BTC về hóa đơn, chứng từ.
Theo đó, người bán hàng online, đăng trên mạng xã hội như Facebook hay Zalo đều phải xuất hóa đơn và nội dung trên hóa đơn chứng từ phải ghi cụ thể, rõ ràng.
“Nếu hộ kinh doanh xuất hóa đơn không tuân thủ đầy đủ hình thức và nội dung theo quy định thì cơ quan thuế hoàn toàn có thể xử phạt. Dù bán hàng bất cứ hình thức nào vẫn phải có trách nhiệm kê khai doanh thu để xác định cơ sở tính thuế”, ông Tịnh nói.
Ông cũng đề xuất, bên cạnh việc sử dụng máy tính tiền, cơ quan thuế cần kiểm soát công bằng, không để tình trạng người bán qua chuyển khoản nộp thuế đủ, còn người thu tiền mặt lại nộp ít hơn. Việc đối soát số tiền thu được, hàng đã bán, doanh thu trong kỳ sẽ giúp phát hiện hành vi trốn tránh nghĩa vụ thuế.
Ông Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH dịch vụ tư vấn thuế Trọng Tín, cho rằng, việc từ chối nhận thanh toán chuyển khoản là hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật, cơ quan thuế hoàn toàn có thể đưa những người bán hàng này vào tầm ngắm để kiểm tra thuế, xử lý nhằm răn đe nếu có vi phạm.
Về hiện tượng thu thêm 1,5% trên tổng số tiền chuyển khoản từ ngày 1/6, ông Được khẳng định đây là cách hiểu sai lệch.
“Thuế giá trị gia tăng là thuế gián thu, người tiêu dùng phải chịu; còn thuế thu nhập cá nhân là nghĩa vụ của hộ kinh doanh. Thuế giá trị gia tăng có thể xem xét cộng vào giá bán. Việc hộ kinh doanh nâng giá bán để bù chi phí thuế là quyền của họ, nhưng phải niêm yết công khai, áp dụng bình đẳng với mọi khách hàng, bất kể có lấy hóa đơn hay không”, ông nói.
Theo ông Được, những quy định mới về hóa đơn, máy tính tiền không nhằm tăng thuế, mà để minh bạch hóa doanh thu, chống thất thu thuế.
“Một bộ phận hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh chưa hiểu đúng pháp luật hoặc ngại thủ tục thuế rườm rà, phức tạp nên tìm cách này, cách kia để đối phó, né tránh. Cần khai thông tư tưởng để họ hiểu rằng: thực hiện nghĩa vụ thuế là bắt buộc, nhưng không hề quá phức tạp”, ông Được nhấn mạnh.
|
Chi cục Thuế Khu vực I (địa bàn quản lý là Hà Nội và Hoà Bình) nhấn mạnh hành vi treo biển "chỉ nhận tiền mặt" hoặc ghi nội dung chuyển khoản mập mờ - ví dụ "trả tiền mượn", "tiền cafe", "tiền ship"… để cơ quan chức năng gặp khó khăn khi xác định doanh thu không làm giảm nghĩa vụ thuế mà ngược lại có thể trở thành dấu hiệu nghi ngờ cho hành vi che giấu doanh thu. Đồng thời, việc này còn đi ngược với xu hướng "Xã hội số - Kinh tế số - Công dân số" và chủ trương phát triển thanh toán không dùng tiền mặt của Đảng, Nhà nước. "Một số trường hợp người bán yêu cầu thu thêm tiền của người mua nếu thanh toán bằng hình thức chuyển khoản không những ảnh hưởng đến quyền lợi của người mua mà còn là hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật", Chi cục Thuế Khu vực I cho hay. |
