Động Vái Giời nằm trên ngọn núi cao ở khu vực Thung Nham, phường Nam Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình.
Xưa kia, nơi đây được người dân kinh thành Hoa Lư lập đàn tế trời cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, quốc thái dân an. Động cũng được mệnh danh là chốn bồng lai tiên cảnh, nơi giao thoa của trời đất, âm dương hòa hợp ở đất cố đô.
Để đến được động Vái Giời nằm trên núi cao 100m (cách mặt đất), du khách phải vượt qua hành trình leo 439 bậc đá quanh co ôm trọn sườn núi.
Bước vào động, trước mắt du khách là hình ảnh nhiều lớp thạch nhũ sáng lấp lánh, đủ loại hình thù khác nhau. Không gian bên trong động rộng khoảng 5.000m2 và được chia thành 3 tầng tượng trưng cho 3 cõi “trần gian - địa ngục - thiên đường”.
Bước qua cửa động chính là tầng “trần gian” với những khối nhũ đá phẳng như cuộc sống bình dị giữa đời thường.
Tiếp tục bước theo các bậc đá đi xuống sẽ tới tầng “địa ngục” có 2 khối nhũ đá lớn giống hình chú chó ngao canh giữ cổng địa ngục.
Tầng “địa ngục” có nhiều nhũ đá với những câu chuyện truyền thuyết xưa kể lại như cầu Nại Hà, ngai Diêm Vương, lưỡi đao tử thần, Tam Sinh thạch hay vạc dầu biển lửa... Thêm vào sự lạnh lẽo và bóng tối âm u bao trùm, nơi đây như tái hiện sống động khung cảnh của thế giới dưới 18 tầng địa ngục.
Bên trái cửa động có cây cầu thang bằng sắt, du khách trèo 88 bậc thang cheo leo để tới với tầng “thiên đường”. Nơi đây có rất nhiều nhũ đá, tảng đá mang hình khối tượng trưng cho cõi niết bàn, bồ tát, thiên đình... Tầng thiên đường được coi là cõi cực lạc linh thiêng nơi có ngai thờ Phật tôn nghiêm.
Đặc biệt, ở tầng thiên đường có một cổng trời thông ra ngoài. Từ đây có thể quan sát toàn bộ phong cảnh thung lũng ở phía dưới.
Ngày nay, động Vái Giời là điểm tham quan thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế với hệ thống nhũ đá hấp dẫn và nhiều chứng tích xưa.
Được biết, động Vái Giời được hình thành từ khoảng thế kỷ X. Đây là kiệt tác tự nhiên có niên đại lâu đời bậc nhất trong khu vực núi ở Thung Nham và gắn liền với các câu chuyện tâm linh, sức mạnh siêu nhiên.
