Theo TS.BS. Lê Thị Thu Hà - Trưởng phòng Điều trị nghiện chất, Viện Sức khỏe tâm thần cho biết: Nghiện rượu là sự thèm muốn mạnh mẽ, đòi hỏi thường xuyên phải uống rượu, hình thành thói quen, rối loạn nhân cách, giảm khả năng lao động, ảnh hưởng đến sức khỏe, hao tổn về mặt kinh tế, xã hội.

Để đánh giá một người là nghiện rượu thì trong giai đoạn đầu, người nghiện rượu có một số dấu hiệu sau: Thay đổi tính nết, rối loạn trí nhớ; Dễ cáu gắt, mệt mỏi, đau đầu, ngủ kém; Hay thèm rượu, giảm khả năng và hiệu suất lao động; Có thể xuất hiện các dấu hiệu như tăng huyết áp, viêm gan, viêm tụy, viêm dạ dày; Tăng khả năng dung nạp với rượu/ bia…Ảnh minh họa: Internet
Để đánh giá một người là nghiện rượu thì trong giai đoạn đầu, người nghiện rượu có một số dấu hiệu sau: Thay đổi tính nết, rối loạn trí nhớ; Dễ cáu gắt, mệt mỏi, đau đầu, ngủ kém; Hay thèm rượu, giảm khả năng và hiệu suất lao động; Có thể xuất hiện các dấu hiệu như tăng huyết áp, viêm gan, viêm tụy, viêm dạ dày; Tăng khả năng dung nạp với rượu/ bia…
Chia sẻ về cơ chế hấp thu của rượu, Ths. Lê Thị Phương Thảo - Phòng điều trị nghiện chất, Viện Sức khỏe tâm thần cho hay: 10% rượu hấp thu ở dạ dày, số còn lại ở ruột non. Và sau uống khoảng 30 - 90 phút thì nồng độ hấp thu rượu đạt đỉnh. Thời gian hấp thu phụ thuộc uống lúc no (hấp thu chậm hơn) hay lúc đói (hấp thu nhanh hơn). Khi rượu được hấp thu vào hệ tuần hoàn, nó được phân bố tới não và toàn bộ các mô trong cơ thể vì rượu hòa tan hoàn toàn trong nước ở cơ thể. Do đó, rượu gây ảnh hưởng đến não, gan và nhiều cơ quan khác trong cơ thể…
Rượu là một trong những căn nguyên dẫn đến loạn thần, giảm nhớ, mất ngủ, tai biến, nghiện, kích động và bạo lực. Tác hại của rượu lên hệ tiêu hóa dẫn đến Xơ gan , viêm gan, gan nhiễm mỡ, viêm tụy, viêm dạ dày; Đối với sinh sản, rượu có thể dẫn đến nguy cơ sinh con dị tật, giảm khả năng sinh dục và có nhiều hệ lụy khác như tăng huyết áp, suy tim; Tê ngón tay, ngón chân, run tay/chân, đau dây thần kinh…
Qua thực tế điều trị của mình, Ths.BS. Phương Thảo đã gặp khá nhiều ca bị hoang tưởng do rượu. Trong đó, hoang tưởng do rượu thường gặp là paranoid, với nhiều hoang tưởng như hoang tưởng bị hại, hoang tưởng bị theo dõi; hoang tưởng liên hệ, hoang tưởng tự cao, hoang tưởng nghi bệnh; hoang tưởng ghen tuông; hoang tưởng bị đầu độc...

Rượu là một trong những căn nguyên dẫn đến loạn thần, giảm nhớ, mất ngủ, tai biến, nghiện, kích động và bạo lực. Tác hại của rượu lên hệ tiêu hóa dẫn đến Xơ gan, viêm gan, gan nhiễm mỡ, viêm tụy, viêm dạ dày; Đối với sinh sản, rượu có thể dẫn đến nguy cơ sinh con dị tật, giảm khả năng sinh dục và có nhiều hệ lụy khác như tăng huyết áp, suy tim; Tê ngón tay, ngón chân, run tay/chân, đau dây thần kinh… Ảnh minh họa: Internet
Người bệnh đến với Viện Sức khỏe tâm thần để điều trị các rối loạn tâm thần do rượu phần nhiều xuất phát từ lý do buồn, căng thẳng tâm lý nên muốn tìm đến rượu để giải sầu. Nhưng đúng với câu “nâng chén tiêu sầu càng sầu thêm”, một vòng luẩn quẩn bắt đầu: uống quá nhiều rượu sẽ gây ra căng thẳng tâm lý xã hội, từ đó gây ra trầm cảm, trầm cảm lại làm tăng lượng rượu tiêu thụ.
Từ góc độ chuyên môn, Ths. BS. Phương Thảo tư vấn: Trong trường hợp cần uống rượu thì không nên uống quá hai đơn vị cồn/ngày đối với nam và một đơn vị cồn/ngày đối với nữ. Không nên uống quá 5 ngày/tuần. Cụ thể, đối với nam không nên uống quá 1 - 1,5 chai/lon bia/ngày; cốc bia: 2 cốc/ngày và không quá 2 ly rượu vang/ngày, 2 ly rượu (40 độ)/ngày. Nữ thì bằng ½ của nam và không uống quá 5 ngày/tuần.
Chất cồn tác động rất lớn đến bộ não. Cồn cũng ảnh hưởng đến tình dục và khả năng có con. Cồn làm giảm tính tự kiềm chế và vì thế tăng hưng phấn tình dục. Cồn thuộc vào các chất có tác dụng độc hại đến tinh hoàn và tinh trùng. Nam giới uống rượu trước khi sinh hoạt tình dục chẳng những làm tăng khả năng sảy thai mà còn có thể ảnh hưởng đến việc phát triển của đứa con sinh ra. Người mẹ uống rượu trong thời gian mang thai dễ sinh ra các đứa trẻ có khuyết tật về trí tuệ.
Bệnh do nghiện rượu
Viêm gan
Viêm gan do rượu là tình trạng viêm và hoại tử tế bào gan kéo dài 1 đến 2 tuần. Triệu chứng gồm: chán ăn, buồn nôn, ói, đau bụng, sốt, vàng da, thỉnh thoảng có rối loạn tâm thần. Bệnh có thể diễn tiến đến xơ gan do rượu qua nhiều năm. Xơ gan do tế bào gan bị tổn thương thường xuyên.
Gan nhiễm mỡ là giai đoạn sớm của bệnh gan do rượu, nếu bệnh nhân ngừng uống rượu ở giai đoạn này, bệnh có thể tự khỏi. Rượu có thể gây tổn thương gan dù uống ít nếu dùng chung với thuốc có chứa acetaminophen. Viêm gan do rượu thường xảy ra ở người nghiện rượu, nhưng nó cũng xảy ra ở người thỉnh thoảng uống rượu. Viêm gan do rượu có thể gây tử vong, đặc biệt nếu bệnh nhân có tổn thương gan trước đó.

Sử dụng rượu nặng mãn tính có thể dẫn đến rối loạn chức năng cương dương ở nam giới và vô sinh ở nam và nữ. Uống rượu quá mức cũng có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non và thai chết lưu ở phụ nữ. Ảnh minh họa: Internet
Sảng run
Bệnh sảng run chỉ xảy ra ở người nghiện rượu. Đây là biến chứng trầm trọng và thường gặp nhất ở người nghiện rượu. Bệnh này cũng được gọi là "hội chứng cai rượu".
Nguyên nhân gây ra sảng run là nhiễm độc hệ thần kinh và rối loạn chuyển hóa do rượu. Bệnh xuất hiện sau khi ngừng uống rượu từ khoảng 12 - 48 giờ với 2 nhóm triệu chứng nổi bật.
Một là rối loạn ý thức kiểu mê sảng: mất năng lực định hướng không gian và thời gian, nhận dạng người thân kém, mất ngủ hoàn toàn hay ngủ chập chờn vật vã với nhiều ác mộng; luôn ở trong tình trạng lo âu, sợ hãi, căng thẳng, nhìn nhưng không thấy; có các ảo giác, ảo thanh... nên hay có các phản ứng tự vệ nguy hiểm cho người xung quanh.
Hai là các rối loạn về thần kinh: toàn thân run lập cập, nói lắp bắp ngắc ngứ, đi loạng choạng nên rất dễ vấp ngã gây chấn thương sọ não, gãy xương, vỡ tạng... Nặng hơn, có bệnh nhân còn lên cả cơn co giật như động kinh. Tình trạng rối loạn ý thức thường tăng lên về chiều tối.
Ngoài ra, người bị sảng run còn có các rối loạn thần kinh thực vật trầm trọng như ra mồ hôi đầm đìa như tắm ngay cả khi nghỉ ngơi, khát nước, da tái, kém đàn hồi, đái ít, buồn nôn, nôn, đau bụng, đi lỏng, sốt, tim đập nhanh, huyết áp không ổn định... Một số rất ít trường hợp sảng run tự thuyên giảm sau vài ngày. Phần lớn trường hợp nếu không điều trị sẽ tiến triển xấu; các rối loạn ngày càng trầm trọng, khiến người bệnh có nguy cơ tử vong.
Bệnh gút
Lượng cồn nhiều là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh gút. Ban đầu, các chất cồn dư thừa, tích tụ lại sau nhiều lần quá chén sẽ gây ra những trục trặc cho quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng. Sự tích tụ chất này trong các ổ khớp sẽ dẫn đến bệnh gút, hay còn gọi là bệnh thống phong, phá huỷ mạn tính khớp, gây nên các cơn viêm khớp thống phong cấp với các biểu hiện sưng đỏ và đau nhức.
Uống liên tục rượu mạnh sẽ làm gia tăng lượng axít uric trong máu. Bệnh gút nếu để xảy ra biến chứng thì người bệnh khó tránh bị tổn thương thận, có thể gây sỏi thận.

Sử dụng rượu mạn tính có thể làm tăng nguy cơ phát triển nhiều dạng ung thư, bao gồm ung thư miệng, thực quản, cổ họng, gan, tuyến tụy, vú và ruột kết... Ảnh minh họa: Internet
Bệnh tim mạch
Tim cũng có cấu tạo là một loại cơ, mà các loại đồ uống có nồng độ cồn cao làm suy yếu các cơ nên đương nhiên sẽ làm suy yếu tim mạch. Tim sẽ không thể bơm máu đi một cách hiệu quả như bình thường. Nồng độ cồn càng cao, tác động lên tim càng lớn, chúng làm hẹp các mạch máu và tăng áp lực trong máu, buộc tim phải hoạt động mạnh hơn. Ngoài ra chúng còn gây ra chứng rối loạn nhịp tim.
Bệnh viêm loét dạ dày-tá tràng
Sau khi được đưa vào cơ thể, dạ dày là trạm dừng chân đầu tiên của cồn. Chỉ trong vòng 5 phút, 20% quân số sẽ lập tức xâm nhập vào máu bằng cách trượt đi giữa các tế bào biểu mô sản xuất chất nhày. Tại đây, cồn sẽ làm suy yếu các biểu mô bảo vệ dạ dày, do đó tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm, ợ nóng, viêm loét và chảy máu.
Tác hại của rượu ngoài ra còn ảnh hưởng đến toàn gia đình. Việc dùng vũ lực đối với người chung sống hay con cái có thể là áp lực rất lớn lên cuộc sống gia đình. Thường hay dẫn đến ly dị. Con cái của những người nghiện rượu sau này thường hay có những kiểu cách, hành vi nhất định và đặc biệt là có nhiều nguy cơ trở thành nghiện hay gắn bó với một người nghiện rượu.
Xương và cơ
Rượu ảnh hưởng đến sự phối hợp và làm tăng khả năng chấn thương. Sử dụng rượu trong thời gian dài có thể dẫn đến teo và yếu cơ, loãng xương (xương mỏng đi) và gãy xương.
Mắt
Uống quá nhiều có thể gây mờ mắt. Sử dụng rượu mãn tính có thể gây ra sự thiếu hụt vitamin B1, có thể dẫn đến cử động mắt nhanh không chủ ý, yếu hoặc tê liệt cơ mắt.
Sức khỏe tình dục:
Hệ thống miễn dịch
Uống quá nhiều có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch khiến cơ thể khó chống lại bệnh tật hoặc nhiễm trùng hơn. Những người uống rượu mãn tính có nhiều khả năng mắc các bệnh như viêm phổi, bệnh lao...

Sau khi được đưa vào cơ thể, dạ dày là trạm dừng chân đầu tiên của cồn. Chỉ trong vòng 5 phút, 20% quân số sẽ lập tức xâm nhập vào máu bằng cách trượt đi giữa các tế bào biểu mô sản xuất chất nhày. Tại đây, cồn sẽ làm suy yếu các biểu mô bảo vệ dạ dày, do đó tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm, ợ nóng, viêm loét và chảy máu. Ảnh minh họa: Internet
Thận
Thận lọc máu, loại bỏ chất thải và chịu trách nhiệm tái hấp thu nước. Rượu là một chất lợi tiểu, vì vậy nó làm cơ thể mất nước, có thể dẫn đến tình trạng mất nước.
Miệng
Miệng và cổ họng tiếp xúc với rượu ngay sau khi uống. Rượu nhanh chóng đi vào nước bọt trong miệng và trong khoảng 30 phút sau khi uống. Từ nước bọt, acetaldehyde và rượu dễ dàng tiếp cận và làm hỏng các mô trong miệng. Lạm dụng rượu có thể làm hỏng tuyến nước bọt, kích ứng miệng và lưỡi, dẫn đến bệnh nướu răng, sâu răng và thậm chí mất răng. Uống quá nhiều còn gây nói lắp.
Ung thư
Rượu và chất chuyển hóa của nó (sản phẩm phân hủy) acetaldehyde đều được phân loại là chất gây ung thư 'Nhóm 1' (tác nhân gây ung thư). Đây là mức đánh giá chất gây ung thư cao nhất, ngang với khói thuốc lá và amiăng. Nguy cơ phát triển ung thư do rượu tăng theo lượng rượu tiêu thụ.
Sử dụng rượu mạn tính có thể làm tăng nguy cơ phát triển nhiều dạng ung thư, bao gồm ung thư miệng, thực quản, cổ họng, gan, tuyến tụy, vú và ruột kết...
Tuyến tụy
Tuyến tụy giúp tiêu hóa thức ăn và điều hòa quá trình trao đổi chất. Rượu khiến tuyến tụy sản xuất các chất độc hại cản trở các chức năng này dẫn đến viêm tụy (một chứng viêm nguy hiểm ở tuyến tụy), ngăn cản quá trình tiêu hóa bình thường và là yếu tố nguy cơ chính gây ung thư tuyến tụy.