Mặt trời mọc muộn?
Mới đây, ông Tengku Zafrul Aziz, Bộ trưởng Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia đã chia sẻ những khoảnh khắc khi chạy bộ vào buổi sáng tại thành phố Kota Kinabalu, bang Sabah trên mạng xã hội X. Bất ngờ, bài đăng của ông đã vô tình khơi dậy cuộc tranh luận kéo dài nhiều năm ở quốc gia này: liệu múi giờ Malaysia và Singapore đang sử dụng có thực sự phù hợp hay không?
Là một người đam mê chạy bộ, ông Tengku Zafrul Aziz cho biết với việc mặt trời mọc sớm (khoảng 6 giờ sáng) và thời tiết tuyệt vời ở thành phố Kota Kinabalu, ông đã có đủ thời gian để chạy trước khi bắt đầu một ngày mới vào 8 giờ 30. “Hôm nay tôi đã gặp rất nhiều người chạy bộ ở KK! Thật sự rất có động lực! Hãy cùng nhau duy trì lối một sống lành mạnh”, ông viết trên X vào ngày 9.11.
Ngay sau khi bài viết được đăng tải, đã có rất nhiều bình luận kêu gọi Malaysia sử dụng trở lại múi giờ GMT+7, thay vì UTC+8 như hiện tại. Nhiều người cho rằng họ đã lỡ mất cơ hội tận hưởng trọn vẹn ánh sáng ban ngày, và việc mặt trời mọc muộn khiến đồng hồ sinh học của họ bị xáo trộn. Theo tờ Independent, một nhóm khác vốn đã hoạt động trên mạng xã hội X trong nhiều năm qua cũng lập luận rằng việc tăng thời gian tiếp xúc với ánh sáng mặt trời sẽ giúp họ giải quyết các vấn đề sức khỏe như béo phì, tiểu đường…
Hình ảnh tại Thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia
Ảnh: Reuters
Theo đó, nơi Bộ trưởng Tengku Zafrul Aziz chạy bộ là thành phố Kota Kinabalu, thủ phủ của bang Sabah. Đáng chú ý, Sabah và Sarawak là 2 bang duy nhất nằm trên đảo Borneo, tách biệt hoàn toàn so với phần còn lại của Malaysia trên đất liền. Nhờ vị trí địa lý ở phía đông, 2 bang này luôn đón mặt trời sớm hơn nhiều so với phần lớn lãnh thổ Malaysia, dù cả 2 khu vực đều dùng chung một múi giờ.
Mặt khác, dù nằm trên cùng một đường kinh tuyến với Bangkok (thủ đô Thái Lan) và Jakarta (thủ đô Indonesia), nhưng Kuala Lumpur (thủ đô Malaysia) và Singapore lại chọn múi giờ UTC+8 vốn đi trước 1 tiếng. Tờ The Strait Times đưa tin ngày 19.11, điều này khiến cho mặt trời ở Kuala Lumpur và Singapore thường mọc vào lúc 7 giờ sáng, muộn hơn nhiều so với các khu vực lân cận như Jakarta (5 giờ 30) và thủ đô Manila của Philippines (6 giờ). Vì vậy, người dân ở phía tây Malaysia chỉ có thể đón ánh ban mai trong vòng 2 tiếng đồng hồ, trước khi bắt đầu làm việc vào lúc 9 giờ sáng. Các em học sinh chỉ được đón mặt trời trong vòng nửa tiếng, khi tiết học đầu tiên bắt đầu vào 7 giờ 30.
Thay đổi liệu có khả thi?
Trước đây, sau khi kết thúc Thế chiến 2, Malaysia từng sử dụng múi giờ UTC+7:30. Sau đó, dưới thời ông Mahathir Mohamad làm thủ tướng, vào ngày 31.12.1981, múi giờ đã được điều chỉnh thành UTC+8 nhằm đồng bộ với 2 bang Sabah và Sarawak. Để tránh những bất cập trong du lịch và giao thông vận tải, Singapore sau đó cũng đã đổi sang múi giờ này.
Những tranh luận gần đây không phải là lần đầu sự chênh lệch múi giờ trở thành chủ đề “nóng” ở nước này. Tháng 3.2024, khi đề xuất thay đổi múi giờ lần đầu tiên được thảo luận ở Quốc hội, giới chức Malaysia đã ghi nhận những lập luận về việc sức khỏe cộng đồng bị ảnh hưởng. Song, họ vẫn khẳng định việc thay đổi múi giờ sẽ gây ra những tác động lớn về kinh tế và quyết định giữ nguyên như hiện tại. “Chính phủ không muốn thay đổi những gì đã được quyết định vào năm 1981”, tờ Independent dẫn lời của ông Liew Chin, cựu Bộ trưởng Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp.
Tuy nhiên, người dân Malaysia vẫn tiếp tục đưa ra quan điểm về việc này. Chia sẻ với tờ The Straits Times, ông Meor Haqimy (35 tuổi) cho biết những chuyến công tác đến bang Sabah và Sarawak đã giúp ông nhận ra việc đón mặt trời sớm giúp một ngày trở nên trọn vẹn hơn. “Chúng tôi có thể bắt đầu ngày mới sớm hơn, tập thể dục rồi mới đi làm. Điều này khác hẳn với việc phải lái xe đến công ty khi trời còn tối”, ông nói.
Dù vậy, theo tờ The Strait Times, các chuyên gia y tế cho rằng việc chênh lệch múi giờ chưa hẳn là vấn đề nghiêm trọng có thể gây hại cho sức khỏe. Theo bà Nurul 'Aqilah Hasan Ashaari, chuyên gia dinh dưỡng từ Bộ Y tế Malaysia, dù nằm trong múi giờ “đúng”, Brunei vẫn là quốc gia có tỷ lệ người mắc bệnh tiểu đường cao thứ 2 ở Đông Nam Á, chỉ sau Malaysia. Ngoài ra, bà cũng cho biết, các thói quen sinh hoạt như ngủ trễ, ăn tối muộn và lười vận động có thể ảnh hưởng xấu đến quá trình trao đổi chất, làm xáo trộn đồng hồ sinh học. “Múi giờ chỉ là thứ yếu, không phải là nguyên nhân quyết định tất cả. Vấn đề chính nằm ở hành vi”, bà nói.
