Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. (Ảnh: Reuters)
Sức ép quốc tế tăng mạnh từ khi Israel tiến hành cuộc tấn công trên bộ vào thành phố Gaza và tiến hành cuộc không kích chưa từng có tiền lệ nhằm vào các lãnh đạo Hamas ở Qatar. Tuần trước, cuộc điều tra độc lập của Liên Hợp Quốc kết luận Israel đã phạm tội diệt chủng đối với người Palestine ở Dải Gaza, nhưng Chính phủ Israel bác bỏ.
Tuần trước, Liên minh châu Âu (EU) - đối tác thương mại lớn nhất của Israel - đề xuất các biện pháp trừng phạt, bao gồm đình chỉ một phần thỏa thuận thương mại tự do với Israel, nếu được các quốc gia thành viên chấp thuận. Một số quốc gia phương Tây đã áp dụng các biện pháp trừng phạt nhằm vào các cá nhân và tổ chức ủng hộ biện pháp bạo lực ở Bờ Tây.
Làn sóng phẫn nộ toàn cầu cũng đang ảnh hưởng đến nền kinh tế Israel theo nhiều cách khác.
Hồi tháng 8, quỹ đầu tư quốc gia Na Uy và cũng là quỹ lớn nhất thế giới thông báo sẽ thoái vốn một phần danh mục đầu tư tại Israel, do cuộc khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng ở Dải Gaza. Israel đối mặt với lệnh cấm vận vũ khí một phần hoặc toàn bộ từ Pháp, Ý, Hà Lan, Tây Ban Nha, Vương quốc Anh và các nước khác.
Đầu tháng này, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thừa nhận điều đó, cảnh báo Israel đang đối mặt với "một kiểu cô lập" có thể kéo dài trong nhiều năm. Ông nói rằng Israel không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tự lực cánh sinh, tiếp tục phát triển ngành công nghiệp vũ khí và giảm bớt phụ thuộc vào thương mại bên ngoài.
Bên cạnh đó, Israel cũng đang chịu những tổn thất trong lĩnh vực giải trí và văn hóa.
Các đài truyền hình ở một số nước châu Âu như Ireland, Hà Lan và Tây Ban Nha tuyên bố sẽ tẩy chay cuộc thi hát Eurovision rất được yêu thích nếu Israel được phép tham gia trong mùa giải năm 2026. Đài truyền hình quốc gia Ireland cho biết "cảm thấy sẽ là vô lương tâm nếu Ireland tham gia, xét đến những mất mát sinh mạng khủng khiếp ở Dải Gaza".
Đài truyền hình Israel KAN 11 phản bác, tuyên bố sẽ tiếp tục lựa chọn thí sinh năm 2026 và cho rằng sự kiện âm nhạc này "không nên bị chính trị hóa". Liên minh Phát thanh Truyền hình châu Âu - đơn vị tổ chức Eurovision, cho biết các quốc gia thành viên sẽ bỏ phiếu vào tháng 11 để quyết định quốc gia nào có thể tham gia vào năm tới. Israel tham gia Eurovision từ năm 1973.
Một lễ hội âm nhạc ở Ghent, Bỉ, gần đây hủy buổi biểu diễn của dàn nhạc giao hưởng Munich vì có nhạc trưởng người Israel Lahav Shani. Ban tổ chức lễ hội cho biết trong một tuyên bố rằng "ông Shani đã nhiều lần lên tiếng ủng hộ hòa bình và hòa giải trong quá khứ, nhưng chúng tôi không thể cung cấp đủ thông tin rõ ràng về thái độ của ông ấy đối với chế độ diệt chủng ở Tel Aviv hiện nay".
Tại Hollywood, hàng ngàn nhà làm phim, diễn viên và người làm việc trong ngành công nghiệp điện ảnh tuyên bố sẽ không làm việc với các tổ chức điện ảnh Israel "liên quan đến nạn diệt chủng và chế độ phân biệt chủng tộc đối với người dân Palestine". Những người ký tên bao gồm nhiều tên tuổi đình đám như Olivia Colman, Emma Stone, Andrew Garfield và Hannah Einbinder - người gần đây gây chú ý khi kết thúc bài phát biểu nhận giải Emmy bằng cụm từ "giải phóng Palestine".
Bài học Nam Phi
Thể thao cũng không phải ngoại lệ. Đầu tháng này, chặng đua cuối cùng của một cuộc đua xe đạp lớn đã bị hủy bỏ vì bị cuộc biểu tình ủng hộ Palestine làm gián đoạn để phản đối sự tham gia của đội Israel Premier Tech.
Tại Tây Ban Nha, ban tổ chức một giải đấu cờ vua thông báo với các vận động viên Israel rằng họ không được thi đấu dưới màu cờ quốc gia, khiến họ phải rút lui khỏi cuộc thi vào đầu tháng này, Reuters đưa tin.
Các phương tiện truyền thông Israel gần đây đưa tin Israel có thể bị cấm tham gia các giải đấu bóng đá châu Âu. Vào tháng 8, UEFA bị chỉ trích sau khi một biểu ngữ được giăng trên sân trước trận chung kết Siêu cúp với dòng chữ "Ngừng giết trẻ em, Ngừng giết thường dân". Bộ trưởng Văn hóa và Thể thao Israel Miki Zohar cho biết ông và các quan chức khác đã "làm việc tích cực" hậu trường "để ngăn chặn việc loại Israel khỏi UEFA".
Một số cầu thủ bóng đá Ngoại hạng Anh như ngôi sao Mohamed Salah của Liverpool đã lên tiếng phản đối xung đột ở Dải Gaza và kêu gọi đoàn kết với người dân Palestine.
Chính phủ Israel khẳng định cuộc chiến của họ ở Dải Gaza là để tự vệ và họ tuân thủ luật pháp quốc tế, kiên quyết phủ nhận mọi cáo buộc diệt chủng.
Phản ứng dữ dội về kinh tế và văn hóa đối với Israel gợi nhớ giai đoạn Nam Phi bị cô lập trong thời kỳ kỳ thị chủng tộc của chế độ apartheid.
Từ những năm 1950 - 1990, Nam Phi đối mặt với phong trào tẩy chay mạnh mẽ, khiến họ dần trở thành một quốc gia bị ruồng bỏ. Các sản phẩm của Nam Phi bị cấm tại các cửa hàng ở phương Tây; các nhà hoạt động kêu gọi thoái vốn và rút vốn khỏi ngân hàng; nhiều nhạc sĩ từ chối biểu diễn tại quốc gia có nạn phân biệt chủng tộc. Làn sóng tẩy chay thể thao khiến Nam Phi bị loại khỏi các cuộc thi thể thao quốc tế như cricket và bóng bầu dục.
