Bạn có biết rằng chiếc điều hòa chỉ là công cụ, còn "thủ phạm" thực sự gây lãng phí điện năng lại chính là những thói quen sử dụng sai lầm hàng ngày của chúng ta?
Đây sẽ là lúc "vạch trần" 7 sai lầm phổ biến nhất khiến điều hòa "ngốn" điện và nhanh hỏng. Đồng thời, bạn sẽ khám phá những giải pháp cực kỳ đơn giản để sử dụng điều hòa thông minh hơn, tận hưởng không khí mát lạnh mà không lo hóa đơn tiền điện tăng vọt mỗi cuối tháng.
Sai lầm 1: Bật/tắt điều hòa liên tục "để tiết kiệm"
Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta có suy nghĩ: "Phòng đủ mát rồi, tắt đi cho đỡ tốn điện, lát sau nóng thì bật lại". Tuy nhiên, thói quen bật/tắt liên tục lại là một trong những sai lầm nghiêm trọng nhất. Hãy tưởng tượng chiếc điều hòa giống như xe máy, giai đoạn tốn nhiều nhiên liệu nhất chính là lúc khởi động. Tương tự, điều hòa tiêu thụ lượng điện năng lớn nhất khi phải khởi động lại máy nén để bắt đầu quá trình làm lạnh. Việc làm này không chỉ khiến hóa đơn tiền điện tăng vọt mà còn gây hao mòn, quá tải cho máy nén – bộ phận đắt tiền và quan trọng nhất, khiến máy nhanh xuống cấp. Vì vậy, giải pháp đúng là hãy cài đặt một mức nhiệt độ ổn định (lý tưởng là 26-28°C) và để máy tự động duy trì, đặc biệt với dòng điều hòa Inverter, việc chạy duy trì ở công suất thấp còn tiết kiệm điện hơn rất nhiều.
Sai lầm 2: Cài đặt nhiệt độ thấp nhất (16°C) để "mát nhanh"
Khi vừa đi ngoài nắng về, nhiều người có thói quen bật ngay 16°C với hy vọng "ép" máy làm lạnh nhanh hơn. Thực tế, tốc độ làm mát của phòng phụ thuộc vào công suất (BTU) của máy, không phải nhiệt độ bạn cài đặt. Việc cài 16°C chỉ ép máy nén hoạt động liên tục ở công suất tối đa, gây tốn điện khủng khiếp mà không hiệu quả. Hơn nữa, sự chênh lệch nhiệt độ quá lớn giữa trong và ngoài phòng có thể gây sốc nhiệt, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Giải pháp đúng là hãy mở cửa cho phòng thoáng khí nóng trước, sau đó đóng cửa và bật điều hòa ở mức 26°C, kết hợp với quạt trong vài phút đầu để không khí lạnh được lưu thông nhanh hơn.
Sai lầm 3: "Bỏ quên" việc vệ sinh lưới lọc bụi bẩn
Việc sử dụng điều hòa cả mùa mà chưa một lần tháo tấm lưới lọc ra vệ sinh là một thói quen cực kỳ tai hại. Tấm lưới lọc bám đầy bụi sẽ cản trở luồng không khí đi vào dàn lạnh, buộc điều hòa phải "gồng mình" làm việc vất vả hơn để hút đủ gió, giống như việc bạn cố hít thở qua một chiếc khẩu trang đầy bụi vậy. Điều này không chỉ làm giảm khả năng làm lạnh rõ rệt và gây tốn điện hơn mà còn tạo điều kiện cho nấm mốc, vi khuẩn phát triển và theo luồng gió thổi ra khắp phòng, gây các bệnh về hô hấp. Do đó, hãy tạo thói quen vệ sinh lưới lọc định kỳ 2-4 tuần/lần bằng cách tháo ra rửa sạch và để khô ráo rồi lắp lại.
Sai lầm 4: Không đóng kín cửa, để hở các khe thoát nhiệt
Đây là một nguyên nhân gây thất thoát nhiệt nghiêm trọng mà nhiều người thường bỏ qua. Dù bạn đã đóng cửa chính nhưng lại quên mất cửa sổ, cửa thông gió, hoặc có những khe hở lớn dưới chân cửa, không khí lạnh quý giá sẽ liên tục "chạy trốn" ra ngoài và không khí nóng thì không ngừng xâm nhập vào. Khi đó, điều hòa của bạn sẽ phải hoạt động như một cái "thùng không đáy", chạy không ngừng nghỉ để bù lại lượng nhiệt bị mất đi và gây lãng phí điện năng cực lớn. Hãy luôn đảm bảo tất cả cửa đã được đóng kín, sử dụng rèm cửa dày để cản nhiệt và dùng nẹp chắn khe hở chân cửa nếu cần.
Sai lầm 5: Lắp đặt dàn nóng sai vị trí
Đây là một sai lầm từ khâu lắp đặt ban đầu nhưng ảnh hưởng lâu dài đến hiệu suất và chi phí vận hành. Dàn nóng có nhiệm vụ xả nhiệt nóng ra ngoài, nhưng nếu nó bị phơi trực tiếp dưới nắng hoặc đặt ở nơi quá kín không có không khí lưu thông, khả năng xả nhiệt sẽ kém đi. Điều này buộc máy nén phải làm việc vất vả hơn, tốn điện hơn và có thể quá tải gây hỏng hóc. Vị trí lý tưởng cho dàn nóng là nơi râm mát, thông thoáng, cách tường xung quanh ít nhất 10-15cm. Nếu không thể tránh nắng, hãy cân nhắc làm một mái che đơn giản cho dàn nóng.
Sai lầm 6: Không sử dụng chế độ hẹn giờ (timer) khi ngủ
Để điều hòa chạy suốt đêm ở một nhiệt độ không đổi là một sự lãng phí không cần thiết. Về đêm, nhiệt độ cơ thể và nhiệt độ bên ngoài đều giảm, cơ thể không cần làm lạnh nhiều như lúc mới ngủ. Thói quen này không chỉ tốn điện mà còn dễ gây khô da, khô họng và cảm lạnh vào sáng hôm sau. Thay vào đó, hãy sử dụng chế độ hẹn giờ (Timer) để máy tự động tắt trước khi bạn thức dậy khoảng 1 tiếng, hoặc tốt hơn nữa là dùng chế độ "Sleep/Night" để máy tự động tăng dần nhiệt độ, vừa giúp bạn ngủ ngon, vừa tiết kiệm điện và bảo vệ sức khỏe.
Sai lầm 7: Chọn sai chế độ hoạt động (mode)
Hầu hết người dùng chỉ biết đến chế độ làm lạnh "Cool" (hình bông tuyết) và dùng nó trong mọi hoàn cảnh. Tuy nhiên, vào những ngày trời nóng ẩm như thời tiết TP.HCM hiện nay, độ ẩm cao trong không khí mới là thứ gây khó chịu chính. Trong trường hợp này, hãy sử dụng chế độ "Dry" (hình giọt nước). Chế độ này sẽ thực hiện chức năng khử ẩm, làm căn phòng trở nên khô ráo, thoáng đãng một cách đáng kinh ngạc mà chỉ tiêu thụ lượng điện bằng một phần nhỏ so với chế độ "Cool". Hãy chỉ dùng chế độ "Cool" vào những ngày trời nóng khô để đạt hiệu quả và tiết kiệm tối ưu.
Thay đổi thói quen chưa bao giờ là dễ dàng, nhưng với những lợi ích rõ ràng về cả tài chính và sức khỏe, việc này hoàn toàn xứng đáng. Thay vì phó mặc cho những thói quen cũ, bạn hoàn toàn có thể chủ động kiểm soát chi phí. Chỉ cần áp dụng 7 mẹo đơn giản trên, bạn sẽ thấy hóa đơn tiền điện của gia đình mình giảm đi đáng kể.
