Bộ Công an cũng như công an các tỉnh, thành liên tục đưa ra những cảnh báo về các thủ đoạn lừa đảo trên không gian mạng và mạng viễn thông. Tuy nhiên, tội phạm lừa đảo ngày càng tinh vi, diễn biến phức tạp và vẫn có nhiều người sập bẫy.
Mới đây, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TPHCM có những hướng dẫn chi tiết và tuyên truyền cho người dân biết về kỹ năng nghe điện thoại để không bị “đầu dây bên kia’ dắt mũi, lừa đảo.
Đối với học sinh, sinh viên, công an chỉ ra các tình huống dễ bị lừa đảo như: Gọi điện giả danh công an, ngân hàng, nhà trường; hù dọa liên quan đến vụ án ma túy, rửa tiền; dụ vào “phòng điều tra ảo” (Zoom, Viber), yêu cầu cách ly, giữ bí mật.
Công an hướng dẫn các kỹ năng cần nhớ gồm: Luôn bình tĩnh, không sợ hãi; không cung cấp mã OTP, tài khoản, căn cước công dân; không rời khỏi ký túc xá, ngôi trường vì lời đe dọa qua điện thoại; ngắt máy và gọi lại cho người thân, người có kinh nghiệm hoặc trực ban công an phường; tuyệt đối không chuyển tiền qua yêu cầu điện thoại.
Đối với người trưởng thành (từ 25-55 tuổi), tình huống dễ bị lừa là: Giả danh ngân hàng, tòa án, viện KSND, cơ quan điều tra, gửi lệnh triệu tập giả, lệnh bắt giữ, link tra cứu vi phạm giả; dọa bị khóa tài khoản, bắt tạm giam nếu không hợp tác.
Công an khuyến cáo kỹ năng cần nhớ để tránh bị lừa là: Không bấm vào các link tra cứu vi phạm, link phạt nguội qua Zalo/SMS; Không xác minh “nhân thân” qua điện thoại; không “hợp tác điều tra” nếu không có giấy triệu tập hợp pháp; luôn xác minh lại bằng kênh chính thức (gọi công an địa phương, tổng đài cảnh sát khu vực hoặc ngân hàng).
Đối với người cao tuổi (trên 55 tuổi), chiêu thức lừa đảo dễ gặp phải là: Giả danh con cháu (“con bị tai nạn”, “bị bắt giữ”, “chuyển tiền gấp”); gọi giả làm cơ quan Nhà nước đòi nộp phạt; dọa cắt chế độ, sổ hưu nếu không cung cấp tài khoản.
Công an khuyến cáo về các kỹ năng cần nhớ: Không chuyển tiền khi chưa gặp trực tiếp con/cháu; luôn gọi xác minh qua người thân; không trả lời các câu hỏi cá nhân qua điện thoại; dặn người thân cài đặt “danh bạ an toàn” - chỉ nghe số quen.
Nguyên tắc vàng để tránh bị lừa đảo
Phòng Cảnh sát hình sự đưa ra nguyên tắc vàng chung mọi lứa tuổi để tránh là nạn nhân của tội phạm lừa đảo, cụ thể gồm:
Một là, không tin - không sợ - không chuyển tiền.
Hai là, không cung cấp thông tin cá nhân - tài khoản - OTP.
Ba là, luôn xác minh từ nhiều phía trước khi làm theo.
Bốn là, báo công an gần nhất khi có dấu hiệu nghi vấn.
Đồng thời, công an cũng có thêm những khuyến cáo quan trọng như: Các trường học nên tổ chức giờ học ngoại khóa về kỹ năng xử lý cuộc gọi lừa đảo. Hay như, gia đình nên tập các kịch bản giả định, ví dụ “Nếu con gọi về mượn tiền, ông bà sẽ làm gì?” hoặc cài đặt phần mềm chặn cuộc gọi rác, ứng dụng cảnh báo lừa đảo.
