Trịnh Quân sinh năm 1967, là một nhạc sĩ, kiêm ca sĩ Rock nổi tiếng của Trung Quốc. Anh trải qua 2 cuộc hôn nhân. Với vợ đầu, anh có 1 con gái tên Trịnh Sở Di, với người vợ thứ 2, anh có một cậu con trai tên Trịnh Hi Nhạc.
Thời gian trước, nam nhạc sĩ này đã tự tiết lộ trên mạng xã hội một câu chuyện dạy con khiến cộng đồng mạng sững sờ và bất bình. Theo đó, Trịnh Quân chia sẻ, khi con nói dối, anh đã phạt con... quỳ lạy một nghìn cái. Cuối cùng, đứa trẻ mới lạy được 200 cái thì Trịnh Quân đưa ra một lựa chọn khác: ngồi thiền kiểu “song bàn” (kiểu ngồi xếp bằng hai chân chồng lên nhau) trong một tiếng đồng hồ. Kết quả là chỉ sau 10 phút, con trai anh đã đau đến mức khóc nức nở.
Cách trừng phạt này của Trịnh Quân khiến không ít cư dân mạng cho rằng anh quá đáng – quỳ lạy, quay video – tất cả đều mang cảm giác nhục mạ.
Trịnh Quân và con trai
Trịnh Quân sau đó cũng lên tiếng giải thích, nói rằng “quỳ dài đầu” là một động tác tinh túy trong yoga, thiền định và quỳ lạy là sinh hoạt thường ngày giữa anh và con trai, và anh “chưa từng đánh con”.
Tuy nhiên, trong mắt nhiều người, hình thức phạt “cứng rắn” như vậy chẳng khác gì trừng phạt thể xác. Ngay chính Trịnh Quân cũng từng nói, ngay cả bản thân anh khi làm động tác “song bàn” còn thấy đau, huống chi là trẻ con.
Dù là phạt quỳ một nghìn lần hay ngồi xếp bằng một giờ, với một đứa trẻ đều là thử thách không hề dễ chịu. Trẻ con nói dối dĩ nhiên là sai, nhưng cách xử lý như vậy lại khiến người khác cảm thấy khó chấp nhận. Ngoài việc quỳ lạy hay ngồi song bàn, có lẽ còn nhiều phương pháp tốt hơn để dạy con.
Cha mẹ nên dạy dỗ thế nào khi con nói dối?
Thực tế khi con nói dối, thay vì dùng hình phạt nặng nề hay mang tính xúc phạm, cha mẹ nên xem đây là cơ hội dạy con về trung thực và lòng tin. Dưới đây là một số bước gợi ý giúp xử lý tình huống một cách hiệu quả và có tính giáo dục cao:
1. Giữ bình tĩnh, đừng phản ứng thái quá
Việc phát hiện con nói dối có thể khiến cha mẹ tức giận, nhưng nếu mắng mỏ hay trừng phạt nặng sẽ chỉ khiến trẻ càng giấu giếm. Hãy hít thở sâu và giữ thái độ điềm tĩnh để con không sợ hãi mà đóng cửa giao tiếp.
2. Tìm hiểu nguyên nhân thật sự
Mỗi lời nói dối đều có lý do: sợ bị phạt, muốn gây ấn tượng, bảo vệ người khác hoặc đơn giản là thử giới hạn. Hãy hỏi con nhẹ nhàng:
👉 “Tại sao con lại làm thế?”.
👉 “Con có sợ điều gì không khi nói thật với bố/mẹ?”.
Việc lắng nghe sẽ giúp con mở lòng và giúp cha mẹ hiểu được động cơ phía sau lời nói dối.
3. Giải thích vì sao nói dối là không tốt
Thay vì chỉ nói "nói dối là sai", hãy giải thích rõ hậu quả của nó: mất lòng tin, làm người khác buồn, làm mối quan hệ rạn nứt. Nói với con rằng:
👉 “Bố/mẹ buồn không phải vì chuyện xảy ra, mà vì con không chọn nói thật”.
Trẻ sẽ hiểu nói dối ảnh hưởng tới mối quan hệ, chứ không chỉ là việc bị “bắt lỗi”.
4. Khuyến khích con sửa sai và chịu trách nhiệm
Dạy con cách nhận lỗi, xin lỗi nếu cần, và khuyến khích con tự nghĩ cách sửa sai. Ví dụ:
👉 “Bây giờ con có thể làm gì để chuộc lỗi?”.
Điều này giúp trẻ học được trách nhiệm cá nhân, thay vì chỉ lo “tránh bị phạt”.
5. Khen ngợi khi con trung thực
Khi con dũng cảm nói thật, ngay cả trong tình huống có thể bị phạt, hãy khen ngợi sự trung thực đó. Điều này sẽ củng cố rằng:
👉 “Nói thật tuy khó, nhưng luôn được trân trọng”.
6. Làm gương từ cha mẹ
Nếu cha mẹ thường xuyên “nói dối vô hại” trước mặt con, như giả vờ ốm, nói dối điện thoại... thì con cũng sẽ học theo. Hãy sống thành thật và trở thành tấm gương về sự trung thực cho con noi theo.
Tóm lại:
Nói dối là hành vi phổ biến trong quá trình trưởng thành của trẻ. Thay vì phán xét, hãy dùng lòng kiên nhẫn và trí tuệ để dạy con rằng: lòng tin là điều quý giá và trung thực là cách để xây dựng nó.
