Sáng 6-6, Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức cuộc họp tham vấn dự thảo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải ô tô, mô tô, xe gắn máy và lộ trình áp dụng. Tại đây, nhiều bộ ngành, địa phương và chuyên gia đã góp ý nhiều nội dung quan trọng.
Xe sản xuất trước 2008 áp dụng mức 1; từ 2008 - 2016 mức 2; từ 2017 - 2026 mức 3 và từ 1-7-2026 trở đi là mức 4. TP HCM và Hà Nội sẽ loại dần xe phát thải cao dưới mức 2 từ năm 2030
Ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, cho rằng kiểm định khí thải là cần thiết nhưng cần lộ trình hợp lý, vì sẽ tác động đến việc người dân phải thay đổi phương tiện. Ông đề xuất miễn phí kiểm định khí thải mô tô, xe máy trong thời gian đầu để khuyến khích người dân tham gia, tránh tình trạng dồn xe kiểm định vào phút chót gây quá tải.
Hiện cả nước chưa có cơ sở kiểm định khí thải xe máy nào. Với số lượng xe máy khổng lồ, ước tính cần khoảng 5.000 cơ sở kiểm định. Ngoài ra, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ người dân trong việc thay thế xe không đạt chuẩn.
Ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Môi trường, thông tin dự thảo quy định 5 mức phát thải đối với ô tô và 4 mức với mô tô, xe máy. Ô tô sản xuất trước 1999 áp dụng mức 1; từ 2017 - 2021 áp dụng mức 3 từ 2026, rồi lên mức 4 từ 2027; từ 2022 - 2025 áp dụng mức 4, rồi lên mức 5 từ 2030.
Riêng mô tô, xe máy, từ ngày 1-7-2027 sẽ áp dụng tại TP HCM và Hà Nội; từ 2028 tại các tỉnh, thành khác; và từ 2030 trên toàn quốc. Xe sản xuất trước 2008 áp dụng mức 1; từ 2008 - 2016 mức 2; từ 2017 - 2026 mức 3; và từ 1-7-2026 trở đi là mức 4. TP HCM và Hà Nội sẽ loại dần xe phát thải cao dưới mức 2 từ năm 2030.
Theo ông Nam, quy chuẩn mới sẽ được ban hành trong 1-2 tuần tới, đồng thời đang rà soát sửa đổi các quy định liên quan đến khí thải xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu. Ông nhấn mạnh các đô thị lớn phải đi đầu trong kiểm soát khí thải, kể cả với ô tô mang biển nước ngoài.
PGS.TS Phùng Chí Sỹ, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam
PGS.TS Phùng Chí Sỹ, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, kiến nghị mở rộng phạm vi áp dụng, không miễn trừ hoàn toàn cho xe quốc phòng, công an mà chỉ áp dụng với xe đặc chủng. Đại diện các địa phương như TP HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Đồng Tháp... cũng nêu nhiều vướng mắc về quản lý, kiểm định, xử lý xe vi phạm và truyền thông chính sách.
Sở Xây dựng TP HCM cho rằng thành phố cần hướng dẫn cụ thể do là nơi trung chuyển xe từ nhiều địa phương và Campuchia. Thành phố hiện có 18 trung tâm đăng kiểm ô tô, 31 cơ sở đăng kiểm xe máy nhưng còn thiếu máy móc, quy trình chưa đồng bộ.
Đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết với xe trước năm 2008 chưa xác định được năm sản xuất, có thể căn cứ vào thời điểm đăng ký lần đầu. Nếu tích hợp vào hệ thống dữ liệu VNeID thì việc kiểm tra khí thải sẽ hiệu quả hơn.
