Lực lượng phòng không Ukraine đã nhận được hệ thống tên lửa đất đối không MIM-104 Patriot đầu tiên cách đây hơn 2 năm. Kể từ đó, Mỹ đã theo dõi chặt chẽ cách thức hoạt động của Patriot, sử dụng dữ liệu chiến đấu để lập kế hoạch phục vụ riêng cho quân đội nước này.
Chia sẻ với Business Insider, Trung tá James Compton, phó sĩ quan điều hành của Bộ tư lệnh Phòng không và tên lửa Lục quân số 10 của Mỹ cho hay, mặc dù Nga có nhiều loại vũ khí để tấn công Ukraine nhưng Patriot đã "hoạt động tốt" trước các mối đe dọa và biến thành "mục tiêu bị ưu tiên tấn công".
Theo ông Compton, quân đội Mỹ tin tưởng Patriot sẽ hoàn thành nhiệm vụ, nhưng ông thật sự "ấn tượng" khi chứng kiến "cách Ukraine thích nghi với các kỹ thuật ngày càng phát triển của Nga".
Cũng theo ông, phần lớn thành công của Patriot trong quá trình chiến đấu là nhờ các nhà điều hành và chỉ huy đơn vị Ukraine. Sĩ quan này nói thêm, binh sĩ Ukraine đã thể hiện sự linh hoạt trong việc điều chỉnh nhanh chóng và ưu tiên các mục tiêu. Ông cho biết, việc các cuộc không kích quy mô lớn của Nga đang gia tăng trong những tuần gần đây càng nhấn mạnh cách hệ thống Patriot trở thành một phần trong mạng lưới phòng không rộng lớn hơn.
Hệ thống Patriot do nhà thầu quốc phòng Mỹ Raytheon và Lockheed Martin sản xuất chủ yếu và được đưa vào sử dụng từ những năm 1980. Đây là một trong những hệ thống phòng không tiên tiến nhất do Mỹ triển khai.
Trước khi Patriot đến Ukraine, đã có những hoài nghi về hiệu quả của chúng, một phần vì hiệu suất bị phóng đại trong Chiến tranh Vùng Vịnh. Tuy nhiên, việc nâng cấp hệ thống cùng tỷ lệ đánh chặn ở mức cao đối với tên lửa Nga và cả những vũ khí đặc biệt tiên tiến đã biến hệ thống này thành vũ khí được Kiev ca ngợi, đồng thời bày tỏ mong muốn được nhận thêm.
Ukraine được cho đang vận hành 6 khẩu đội Patriot. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nhiều lần thúc giục Mỹ và các đồng minh NATO cung cấp thêm các hệ thống và tên lửa đánh chặn trong bối cảnh kho dự trữ ngày càng cạn kiệt và các cuộc không kích của Nga ngày càng dữ dội.
Chuẩn úy Sanjeev "Jay" Siva, một kỹ thuật viên tại Bộ tư lệnh Phòng không và tên lửa Lục quân số 10 của Mỹ cho hay, Patriot đã thành công phá hủy các loại vũ khí tiên tiến nhất của Nga như tên lửa đạn đạo Kh-47M2 Kinzhal được Moscow quảng bá "bất khả chiến bại". Phía Ukraine cũng nhiều lần tuyên bố đã bắn hạ các tên lửa Kinzhal của Nga.
Theo ông Siva, thành công của Patriot ở Ukraine là nhờ đầu tư vào việc nâng cấp phần mềm và cải tiến tên lửa đánh chặn cùng năng lực của các nhà điều hành phòng không Ukraine từng được Mỹ đào tạo trước đây.
Tuy nhiên, thành công này cũng phải trả giá. Ông Siva cho biết, Patriot và các đơn vị phòng không tầm ngắn "luôn là mục tiêu ưu tiên của đối phương", do đó đòi hỏi phải thay đổi tư duy tác chiến. Việc tiêu diệt và phá hủy các hệ thống phòng không như Patriot là điều vô cùng quan, vì điều đó sẽ giúp các cuộc tấn công bằng tên lửa đạt hiệu quả cao hơn và cho phép triển khai không quân chiến đấu.
Ông Siva nhấn mạnh, hiện tại, các đơn vị Patriot cần ưu tiên kỷ luật di chuyển, chiến thuật che chắn và ẩn náu, đồng thời tăng cường các biện pháp sống sót ở mức cao hơn so với những thập kỷ trước. Cụ thể, đầu năm nay, Ukraine đã bắt đầu trang bị cho các đơn vị điều khiển, nơi kíp vận hành ngồi bằng các tấm thép để bảo vệ họ khỏi các mảnh tên lửa và mảnh vỡ.
Trên thực tế, Nga không phải là đối thủ duy nhất Mỹ có thể rút ra bài học kinh nghiệm trong quá trình sử dụng Patriot. Ví dụ, ở Trung Đông, Patriot từng được sử dụng để chống lại tên lửa đạn đạo của Iran.
Gần đây nhất, hồi tháng 6, các khẩu đội Patriot do Mỹ và Qatar vận hành đã đánh chặn hơn một chục tên lửa đạn đạo do Iran phóng vào một căn cứ của Washington gần Doha. Đây được xem là đòn đáp trả của Iran sau khi Mỹ ném bom 3 cơ sở hạt nhân của quốc gia Hồi giáo.
