Ở chợ, trong siêu thị hay thậm chí là sạp rau đầu ngõ, rất nhiều người có chung một thói quen: Mua cà chua thì chọn trái càng đỏ, càng bóng, càng tròn mướt càng tốt. Nhưng nếu hỏi người nông dân từng trồng cà chua lâu năm, họ sẽ lắc đầu: “Mấy quả đỏ rực, căng mọng kia chỉ đẹp mã thôi, ăn thì nhạt toẹt hoặc bở bùng bục”.
Thực tế, những người làm vườn có kinh nghiệm luôn truyền tai nhau bí quyết chọn cà chua “xấu nhưng ngon”, ngược lại hoàn toàn với cảm quan thông thường của người tiêu dùng. Bởi vì trái cà chua ngon không phải là trái đẹp nhất, mà là trái chín đúng tự nhiên, đậm vị, nhiều dinh dưỡng.
Dưới đây là 3 kiểu quả "xấu lạ" mà người trồng chọn ngay không cần suy nghĩ, bởi chúng chính là tinh hoa của cả cây cà chua – vừa ngon, vừa sạch, vừa giàu giá trị.
1. Cà chua chín ngả màu ửng hồng – không đỏ lừ nhưng ngọt lịm
Nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng với người trồng cà chua lâu năm, quả chín ửng hồng, hơi loang màu, không đều đỏ mới là thứ ăn vào thấy vị ngọt hậu đậm đà. Những quả như vậy thường là chín cây, không bị kích chín bằng hóa chất.
Vì sao không đỏ rực? Vì cà chua chín tự nhiên không chuyển đỏ gắt một cách đột ngột. Chúng chuyển màu từ xanh → hồng nhạt → hồng đậm → đỏ cam, và nếu đủ nắng thì có thêm chút vân vàng. Quả nào đỏ thẫm, căng bóng bất thường thường là bị thu hoạch non rồi ép chín bằng thuốc kích màu hoặc ethylene.
Ăn vào thấy gì? Loại quả này ăn sống thấy vị ngọt dịu, ít chua, nấu canh không bị chua gắt, làm sốt thì thơm đậm vị. Vỏ hơi dày nhưng bù lại giữ được dinh dưỡng, đặc biệt là lycopene – chất chống oxy hóa có trong cà chua.
2. Cà chua có đốm nám hoặc xước vỏ – “càng xấu mã, càng ngon ruột”
Người tiêu dùng thường né những quả có vết nám nhẹ, vết xước hoặc rạn da, vì sợ hỏng. Nhưng người trồng thì chọn ngay. Đây là dấu hiệu cà chua đã trưởng thành đầy đủ và phát triển trong điều kiện nắng nhiều, nước vừa đủ, tạo nên lớp vỏ già – dày dặn hơn – để bảo vệ phần thịt quả bên trong.
Nám là gì? Nám là hiện tượng da quả có đốm nâu nhạt hoặc hơi xám – thường xuất hiện khi quả bị nắng chiếu trực tiếp trong quá trình chín. Điều này không ảnh hưởng đến chất lượng bên trong mà còn cho thấy quả được trồng ngoài trời, không trong nhà màng, không dùng thuốc tạo bóng.
Ăn vào thấy gì? Những quả có nám thường rất chắc thịt, ít nước, khi thái không bị nát nhũn. Dùng để xào, kho hoặc rim với thịt là “đúng bài” vì giữ được vị và màu. Đặc biệt thích hợp làm nước sốt hoặc tương cà thủ công.
3. Cà chua nhỏ, vỏ nhăn nhẹ – “gái quê” chính hiệu, đậm vị gấp đôi
Cuối cùng, loại cà chua mà người trồng cực kỳ ưa chuộng chính là những quả nhỏ, chín vừa, đôi khi hơi nhăn vỏ hoặc méo nhẹ. Nhìn chẳng bắt mắt nhưng lại hội tụ đầy đủ những yếu tố ngon – sạch – lành.
Vì sao nhăn vỏ? Cà chua khi chín cây đến mức “hơi lố” sẽ bắt đầu mất nước nhẹ qua vỏ, gây ra hiện tượng vỏ nhăn. Nhưng chính điều này lại làm cô đặc vị ngọt và chua bên trong. Đây là loại cà chua thơm nhất, nhiều vị nhất, nhiều vitamin C và A nhất.
Ăn vào thấy gì? Vị chua ngọt rõ rệt, phù hợp ăn sống, trộn salad, chấm muối tiêu hay làm cà chua muối. Nhiều người còn dùng để làm mứt cà chua theo kiểu thủ công vì quả ngọt đậm và lên màu rất đẹp.
Vì sao nhiều quả cà chua đẹp lại không ngon?
Cà chua được canh tác công nghiệp, dùng chất kích thích hoặc hái non rồi ép chín sẽ có màu sắc bắt mắt, da căng bóng, quả to đều… nhưng bên trong thì nhạt nhẽo, nhiều nước, thiếu độ ngọt và hương thơm. Đặc biệt, nếu bảo quản bằng khí lạnh lâu ngày, cà chua còn mất hết vitamin C và dễ bị bở, nát khi nấu.
Cà chua trồng sạch, chín tự nhiên thì không thể đẹp đều như mẫu ảnh. Nhưng đó mới là “của hiếm” trong các gian hàng rau quả.
Mẹo chọn cà chua ngon khi đi chợ:
Dùng tay bóp nhẹ: Quả chín tự nhiên sẽ hơi mềm tay, không quá cứng.
Ngửi cuống: Nếu còn mùi thơm cà chua nhẹ là quả chín cây. Nếu không mùi hoặc mùi lạ là quả bị ép chín.
Xem vỏ: Đừng chọn quả quá căng, quá bóng. Nên chọn vỏ hơi sần, có gân hoặc đốm nám nhẹ.
Quan sát dáng quả: Cà chua “ngon ruột” thường hơi méo, có dáng không đều nhưng nặng tay.
Kết luận: Đừng tin vào “nhan sắc” của cà chua
Trong thời đại mà hình thức được đặt lên hàng đầu, lựa chọn cà chua “xấu lạ” là một cách sống thông minh và thực tế. Hãy học cách tin vào hương vị, không phải lớp vỏ ngoài. Cũng như con người – cà chua ngon thường ẩn giấu dưới vẻ ngoài thô ráp.
Vậy lần tới ra chợ, đừng ngần ngại chọn quả có nám, có đốm, hay hơi nhăn nheo một chút – vì rất có thể, bạn đang mang về “báu vật” của mùa cà chua đó!
