Phó Tổng thống Mỹ JD Vance (Ảnh: Reuters).
“Việc nhượng bộ lãnh thổ là một trở ngại đáng kể trong các cuộc đàm phán”, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance nói hôm 22/12.
Theo ông Vance, Ukraine hiểu rằng họ "cuối cùng" sẽ mất phần còn lại ở Donetsk, thuộc vùng Donbass ở miền Đông.
“Ukraine đương nhiên coi đó là một vấn đề an ninh lớn, ngay cả khi họ thừa nhận một cách riêng tư rằng cuối cùng, họ có thể sẽ mất Donetsk”, ông Vance cho biết thêm.
Phó Tổng thống Mỹ xác nhận tiến triển về vấn đề Ukraine trong các cuộc đàm phán với Đặc phái viên của Tổng thống Nga, ông Kirill Dmitriev, tại Miami.
"Vì vậy, bước đột phá mà tôi cho rằng chúng ta đã đạt được là tất cả các vấn đề thực sự đã được đưa ra thảo luận”, ông Vance nêu rõ.
Theo Phó Tổng thống Mỹ, nỗ lực giải quyết xung đột Ukraine đã đạt được tiến triển.
"Tôi sẽ không khẳng định chắc chắn rằng chúng ta sẽ đạt được một giải pháp hòa bình. Tôi nghĩ có khả năng chúng ta sẽ đạt được, nhưng cũng có khả năng chúng ta sẽ không đạt được”, ông Vance nhận định.
Ông Vance cho biết, khả năng các bên cùng kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, đang được thảo luận trong các cuộc đàm phán về Ukraine.
"Ai kiểm soát cơ sở hạt nhân Zaporizhia? Liệu nó có thể được kiểm soát chung? Liệu nó cần được kiểm soát bởi một hay nhiều bên?", ông Vance nói thêm.
Ngoài ra, tình trạng của những người nói tiếng Nga ở Ukraine cũng đang được thảo luận trong các cuộc đàm phán.
"Điều gì cuối cùng sẽ xảy ra với những người Nga gốc vẫn còn ở Ukraine? Điều gì sẽ xảy ra với những người Ukraine gốc vẫn còn ở Nga?", ông Vance đặt câu hỏi.
Vị trí vùng Donbass (Ảnh: Sky).
Theo thông tin từ Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov và Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff, Ukraine và Mỹ đã tiến hành một loạt cuộc họp thực chất tại Miami, Mỹ từ ngày 19/12 đến 21/12. Cuộc thảo luận tập trung vào 4 tài liệu then chốt về một thỏa thuận hòa bình tiềm năng giữa Ukraine và Nga.
“Một cuộc họp riêng mang tính xây dựng theo định dạng Mỹ - Ukraine cũng đã được tổ chức, trong đó tập trung vào 4 văn kiện then chốt: tiếp tục phát triển kế hoạch 20 điểm; thống nhất lập trường về khuôn khổ bảo đảm an ninh đa phương; thống nhất lập trường về khuôn khổ bảo đảm an ninh của Mỹ dành cho Ukraine; và tiếp tục phát triển kế hoạch kinh tế và thịnh vượng”, ông Umerov cho biết.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận phái đoàn Ukraine và các đại diện của Mỹ đã có 3 ngày thảo luận. Chương trình nghị sự bao gồm kế hoạch tổng thể 20 điểm, các bảo đảm an ninh và một thỏa thuận về công cuộc tái thiết Ukraine.
Song song với các cuộc thảo luận với phái đoàn Ukraine, các quan chức của Mỹ cũng đàm phán với phái đoàn của Nga tại Miami trong 3 ngày liên tiếp.
Trợ lý của Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông Yuri Ushakov, cho rằng ý tưởng tổ chức một cuộc họp 3 bên giữa Ukraine, Nga và Mỹ ở cấp cố vấn an ninh quốc gia ở thời điểm hiện tại là không cần thiết.
Ông cũng nhấn mạnh, những đề xuất mà Kiev và các đối tác châu Âu đang tìm cách đưa vào kế hoạch hòa bình bị cho là cản trở việc đạt được một “nền hòa bình lâu dài”.
Tổng thống Zelensky nhấn mạnh, trong các cuộc đàm phán về một thỏa thuận hòa bình tiềm năng do Mỹ làm trung gian, các bất đồng then chốt về lãnh thổ, an ninh và tái thiết vẫn không thay đổi.
Theo ông Zelensky, vấn đề nhạy cảm và khó giải quyết nhất vẫn là chủ quyền lãnh thổ của Ukraine. Ông không nêu chi tiết, nhưng khẳng định đây là “lằn ranh đỏ” không thể thương lượng.
Bên cạnh đó, Ukraine coi Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (ZNPP), cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu, là tài sản chiến lược không thể tách rời khỏi chủ quyền quốc gia.
Vấn đề lớn thứ ba được Tổng thống Ukraine đề cập đến là nguồn tài chính cho tái thiết hậu chiến. Kiev cho rằng bất kỳ khuôn khổ hòa bình nào cũng phải đi kèm các cam kết rõ ràng về hỗ trợ kinh tế và phục hồi cơ sở hạ tầng của Ukraine vốn đã bị tàn phá nghiêm trọng trong hơn 3 năm xung đột.
Ông Zelensky nhấn mạnh Ukraine sẽ không công nhận phần Donbass (gồm Lugansk và Donetsk) đang bị Moscow kiểm soát là lãnh thổ Nga. Ông lưu ý rằng một lệnh ngừng bắn có thể đạt được mà không cần nhượng bộ lãnh thổ.
