Trong giao tiếp đời thường, người xưa vẫn nói cái miệng sẽ quyết định phúc phận cả một đời.
Nhiều nghiên cứu tâm lý chỉ ra rằng, cách một người lựa chọn từ ngữ và xử lý tình huống bằng lời nói phản ánh trực tiếp trí tuệ cảm xúc (EQ) của họ.
Không phải nói hay, nói giỏi mới là người có EQ cao, mà chính là biết nói đúng lúc, đúng người và đúng hoàn cảnh.
Những người thực sự khéo léo và nhạy cảm trong giao tiếp thường tránh tuyệt đối ba câu nói tưởng vô hại mà lại gây tổn thương lớn. Họ hiểu rằng, lời nói không chỉ thể hiện nhận thức mà còn có thể giữ hoặc làm rạn vỡ một mối quan hệ.
Dưới đây là ba câu nói mà các nhà tâm lý học khuyến cáo nên tuyệt đối tránh, nếu bạn muốn duy trì sự gắn kết và nhận được thiện cảm từ mọi người xung quanh.
1. “Tôi đã nói với bạn rồi”
Câu nói này tưởng chừng vô thưởng vô phạt, nhưng thực chất lại là cách dễ làm tổn thương người khác nhất.
Trong một tình huống nào đó, khi người đối diện đang buồn bã vì thất bại hoặc sai sót, nếu bạn buông một câu: “Tôi đã bảo rồi mà anh không nghe”, thì chẳng khác nào đang xát muối vào vết thương của họ.
Ẩn ý của câu nói này là: “Tôi nhìn rộng hơn anh, tôi đã lường trước được chuyện này, còn anh thì không chịu nghe lời”. Điều đó không chỉ khiến người nghe cảm thấy bị coi thường mà còn làm họ tổn thương sâu sắc. Nó hoàn toàn không giúp giải quyết vấn đề, cũng chẳng an ủi được ai.
Người có EQ cao sẽ chọn cách xử lý khác. Họ thường tìm cách trấn an cảm xúc người đối diện trước khi bàn đến chuyện đúng sai.
Một lời nói khuyên nhủ nhẹ nhàng kiểu như: “Không sao đâu, mình cùng nhau tìm cách giải quyết nhé” sẽ giúp hóa giải không khí nặng nề. Bởi họ hiểu rằng, thắng lý mà thua tình là thất bại lớn nhất trong giao tiếp.
- “Sao lúc nào bạn cũng thế này thế”
Đây là câu nói rất phổ biến trong các mối quan hệ thân thiết giữa bạn bè lâu năm.
Khi người bạn thân làm sai một việc gì đó hoặc vô tình quên mất điều quan trọng, nhiều người thường buột miệng trách: “Cậu lúc nào cũng thế” hay “sao cậu hậu đậu mãi vậy”.
Vấn đề nằm ở cụm từ “lúc nào cũng”. Nó không còn đề cập đến một hành động cụ thể trong tình huống hiện tại, mà vô tình biến thành lời công kích, phủ nhận con người và tính cách của đối phương.
Khi bị nói như vậy, phản ứng tự nhiên của người nghe sẽ là phản bác: “Tớ đâu phải lúc nào cũng thế.”
Và thế là, một chuyện nhỏ vốn có thể bỏ qua hoặc giải quyết nhẹ nhàng lại dễ dàng biến thành mâu thuẫn, khiến cả hai cảm thấy khó chịu, xa cách.
Người có EQ cao sẽ không dùng kiểu lời lẽ quy chụp này. Họ biết cách chia sẻ cảm xúc một cách khách quan và mềm mỏng hơn.
Thay vì đổ lỗi hay trách móc, họ sẽ nói: “Lần này cậu quên mất rồi làm tớ hơi phiền một chút” hoặc “chuyện vừa rồi làm tớ thấy không vui lắm”.
Chính những câu nói thẳng thắn nhưng tử tế ấy sẽ giúp giải tỏa hiểu lầm, giữ cho tình bạn luôn thoải mái, tránh được những căng thẳng không đáng có.
- “Thôi quên đi, coi như tôi chưa nói gì”
Câu nói này được xem là “vua của kiểu bạo lực lạnh” trong giao tiếp.
Khi cuộc trò chuyện gặp trục trặc, đối phương chưa hiểu hoặc không tiếp nhận ý kiến của mình, nhiều người thường buông xuôi bằng câu: “Thôi bỏ đi, coi như tôi chưa nói gì”.
Thực chất, đây không phải là lời nhún nhường mà là cách đóng sập cánh cửa đối thoại. Nó ngầm gửi đi thông điệp: “Tôi không còn muốn giải thích nữa, cũng chẳng thiết nói chuyện với anh”.
Kiểu phản kháng thụ động này không chỉ khiến đối phương bị tổn thương mà còn làm cả hai không thể tìm được tiếng nói chung.
Người có EQ cao sẽ không chọn cách bỏ cuộc trong giao tiếp. Thay vào đó, họ sẽ nhẹ nhàng điều chỉnh lại cách diễn đạt.
Ví dụ: “Có vẻ như ý tôi chưa rõ, để tôi nói lại nhé” hoặc “Chúng ta hình như đang hiểu khác nhau, hay mình nghỉ một lát rồi bàn tiếp”. Họ biết rằng, giao tiếp là để giải quyết vấn đề, không phải dựng thêm rào cản.
Học nói khéo là bài học suốt đời
Ngôn ngữ có sức mạnh vô hình. Một câu nói ấm áp có thể làm dịu đi trái tim lạnh giá, trong khi một lời vô tình cũng đủ khiến người đang vui trở nên tổn thương.
Vì thế, việc tránh ba câu nói trên không phải để trở thành người khôn lỏi, mà để giữ gìn mối quan hệ một cách chân thành và bền vững.
Một mối quan hệ tốt không đến từ những lời hoa mỹ hay sự thắng thua trong tranh luận. Điều quan trọng nhất là biết lắng nghe, thấu hiểu và giữ thể diện cho người khác đúng lúc.
Đôi khi, chỉ cần giữ im lặng hoặc nói một câu dịu dàng là đủ để hóa giải mọi khoảng cách. Vậy nên, hãy thử tập cách bỏ qua ba câu nói vô tình ấy khỏi giao tiếp hằng ngày.
Bạn sẽ thấy, mọi người xung quanh dễ mở lòng hơn, bầu không khí nhẹ nhàng hơn và những mối quan hệ cũng trở nên gần gũi, lâu bền hơn từng ngày.
Ứng Hà Chi
