Nga đang kiểm soát số lượng lớn các mỏ tài nguyên của Ukraine (Ảnh: UP).
Trong hơn 3 năm nổ ra chiến sự với Nga, ngành khai khoáng của Ukraine đã thiệt hại khoảng 1.700 tỷ USD, theo Bộ trưởng Bảo vệ Môi trường và Tài nguyên Thiên nhiên Ukraine, bà Svitlana Hrynchuk.
Bà không nêu rõ cách ước tính thiệt hại như thế nào.
Theo quan chức này, khoảng một nửa tài nguyên, vật liệu chiến lược quan trọng của Ukraine hiện nằm trong các vùng lãnh thổ mà Nga đang kiểm soát.
Phần lớn các mỏ than, cùng với một số mỏ lithium, mangan và các khoáng sản khác đang trong sự quản lý của Nga.
Bà bày tỏ hy vọng rằng quỹ chung của Mỹ với Ukraine về khoáng sản sẽ giúp gia tăng đáng kể tiềm năng của ngành khai khoáng.
“Hiện tại, lĩnh vực tài nguyên thiên nhiên của chúng tôi chỉ chiếm 4% tổng sản phẩm quốc nội, nhưng tiềm năng còn lớn hơn rất nhiều. Chúng tôi thực sự hy vọng rằng thỏa thuận này sẽ thu hút sự chú ý nhiều hơn đến lĩnh vực này và khiến đầu tư nước ngoài minh bạch và hấp dẫn hơn", bà Hrynchuk nói.
Bà nhấn mạnh rằng Ukraine đang tiến hành cải cách sâu rộng ngành khai khoáng nhằm thu hút hàng tỷ USD đầu tư theo thỏa thuận với Mỹ về khai thác khoáng sản.
Ukraine hiện tập trung vào việc cải thiện khả năng tiếp cận thông tin và dữ liệu thăm dò địa chất, cắt giảm quy trình quan liêu và hoàn thiện danh sách các loại khoáng sản quan trọng và chiến lược có vai trò then chốt đối với nền kinh tế.
Ngày 1/5, Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Yuliia Svyrydenko và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent đã ký kết một thỏa thuận về khoáng sản.
Ngày 8/5, Quốc hội Ukraine đã bỏ phiếu thông qua việc phê chuẩn thỏa thuận thành lập quỹ đầu tư chung giữa Ukraine và Mỹ.
Ngày 12/5, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy đã ký phê chuẩn thỏa thuận hợp tác khai thác tài nguyên dưới lòng đất với Mỹ.
Trước đó, đã có khoảng 20.000 mỏ được thăm dò tại Ukraine, nhưng chỉ có khoảng 3.500 mỏ đang được khai thác. Việc thăm dò các mỏ mới gần như không được thực hiện, và Ukraine đang đối mặt với vấn đề nghiêm trọng về các giấy phép “ngủ đông”, tức là các khu vực đã được thăm dò hoặc có tiềm năng nhưng không có hoạt động nào được tiến hành.
Chính phủ Ukraine đã mở rộng danh sách các loại khoáng sản có tầm quan trọng quốc gia và địa phương.
Sau khi Mỹ và Ukraine ký thỏa thuận khoáng sản, các chuyên gia nhận định thỏa thuận khó có thể mang lại lợi nhuận tài chính đáng kể trong ít nhất một thập niên tới.
"Nếu ai đó nghĩ rằng tất cả những khoáng sản này sẽ lập tức được khai thác ào ạt từ Ukraine, họ đang mơ mộng. Sẽ rất khó để các nhà đầu tư đổ tiền vào đó khi họ có những lựa chọn đầu tư vào khoáng sản chiến lược ở các quốc gia không có chiến tranh", Adam Webb, trưởng bộ phận khoáng sản tại công ty tư vấn Benchmark Minerals Intelligence, nhận định.
Việc phát triển các mỏ khoáng sản thường mất 10 đến 20 năm ngay cả ở những quốc gia khai khoáng phát triển như Canada hay Australia, trong khi Ukraine phải đối mặt với những trở ngại lớn hơn nhiều.
