Làn sóng tăng vốn quy mô lớn năm 2025 - 2026 đang làm thay đổi rõ rệt cấu trúc vốn toàn ngành chứng khoán.
Những thương vụ IPO hàng chục nghìn tỷ đồng của VPS, VPBankS, TCBS cùng loạt kế hoạch phát hành của VNDirect, VIX, SSI, HSC hay LPBS đã đưa thị trường vào một chu kỳ mở rộng vốn hiếm thấy. Bức tranh vốn điều lệ vì vậy trở nên sôi động hơn nhiều khi các công ty chủ động nâng nền tảng tài chính để đón nhu cầu giao dịch và kỳ vọng nâng hạng.
IPO bùng nổ, bức tranh vốn ngành chứng khoán đang biến động lớn. (Ảnh minh hoạ: K.N).
Các thương vụ lớn tái sắp xếp thứ hạng quy mô vốn
Ba thương vụ IPO quy mô lớn nhất năm đều đến từ nhóm công ty lớn. VPS huy động 12.138 tỷ đồng, nâng vốn điều lệ lên hơn 14.800 tỷ đồng. VPBankS thu về gần 12.713 tỷ đồng và nâng vốn lên 18.750 tỷ đồng. TCBS huy động hơn 10.700 tỷ đồng và duy trì vị thế dẫn đầu toàn ngành với vốn điều lệ trên 23.100 tỷ đồng.
Dòng vốn mới từ ba thương vụ này mở rộng đáng kể dư địa cho vay ký quỹ và đầu tư – hai hoạt động quan trọng của khối chứng khoán.
Bên cạnh đó, SSI đã và đang triển khai đồng thời hai kế hoạch tăng vốn, gồm chào bán riêng lẻ hơn 104 triệu cổ phiếu và phương án chào bán cho cổ đông hiện hữu tối đa 415,6 triệu cổ phiếu. Khi hoàn tất, vốn điều lệ của công ty dự kiến vượt 24.900 tỷ đồng, qua đó quay lại vị trí đứng đầu ngành về quy mô vốn.
VNDirect dự kiến nâng vốn điều lệ từ 15.223 tỷ đồng lên 19.545 tỷ đồng thông qua hai đợt phát hành hơn 432 triệu cổ phiếu. VIX đặt mục tiêu phát hành gần 919 triệu cổ phiếu và có thể nâng vốn lên hơn 24.500 tỷ đồng, xác lập vị thế mới nếu kế hoạch hoàn tất.
HSC và LPBS đã hoàn tất các đợt chào bán, đưa vốn điều lệ lên 10.808 tỷ đồng và 12.668 tỷ đồng. Vietcap hướng đến mức 8.501 tỷ đồng thông qua đợt chào bán riêng lẻ gần 3.900 tỷ đồng.
Xu hướng tăng vốn lan rộng xuống nhóm trung bình và nhỏ. MBS dự kiến chào bán gần 334 triệu cổ phiếu, có thể nâng vốn điều lệ lên hơn 10.010 tỷ đồng.
KIS Việt Nam triển khai phương án chào bán 78,9 triệu cổ phiếu để nâng vốn lên hơn 4.551 tỷ đồng. TPS dự kiến nâng vốn điều lệ lên 6.239 tỷ đồng thông qua đợt phát hành 287,9 triệu cổ phiếu chào bán cho TPBank.
Sự thay đổi không chỉ đến từ các thương vụ lớn mà còn từ tốc độ triển khai của nhiều công ty phía sau, tạo ra dịch chuyển đồng thời ở nhiều nhóm vốn – điều hiếm thấy trong các giai đoạn trước.
(Nguồn: K.N tổng hợp).
Tăng vốn mở rộng dư địa hoạt động
Theo báo cáo cập nhật mới đây của VIS Rating, tổng kế hoạch tăng vốn mà các công ty chứng khoán đã công bố trong năm đạt khoảng 97.000 tỷ đồng – mức cao gấp ba lần lượng vốn tăng thực tế của năm 2024. VIS đánh giá đà tăng vốn này giúp mở rộng đáng kể dư địa cho vay ký quỹ, cải thiện khả năng sinh lời và củng cố sức chống chịu tài chính.
Chất lượng tài sản toàn ngành duy trì ổn định khi tỷ lệ tài sản rủi ro cao giảm từ 19% xuống còn 17% trong 9 tháng đầu năm. Giao dịch của nhà đầu tư cá nhân tăng giúp giảm mức độ tập trung cho vay vào một số khách hàng lớn, nhờ đó rủi ro phân tán tốt hơn.
ROAA toàn ngành tăng lên 5,7%, chủ yếu nhờ thu nhập từ cho vay ký quỹ và đầu tư cổ phiếu; trong đó VIX, SHS và Vietcap là nhóm cải thiện mạnh nhất. Các công ty có nền tảng vốn lớn như VPBankS, TCBS, VPS, MBS và SSI cũng ghi nhận dư địa tăng trưởng margin rõ rệt.
Tỷ lệ đòn bẩy toàn ngành ở mức 2,7 lần, chủ yếu do vay ngắn hạn phục vụ cho vay ký quỹ và đầu tư cổ phiếu. Tuy nhiên, VIS cho rằng lượng vốn mới hoàn tất trong quý IV sẽ giúp ổn định tỷ lệ này và cải thiện cấu trúc vốn dài hạn. Thanh khoản toàn ngành vẫn trong vùng an toàn nhờ khả năng tiếp cận tín dụng ngân hàng và xu hướng tăng huy động vốn dài hạn tại ACBS hoặc SHS.
Ở góc độ từng công ty, lãnh đạo SSI cho biết phần vốn huy động sẽ được ưu tiên dành cho hoạt động margin để đáp ứng nhu cầu thị trường trong giai đoạn nửa cuối năm.
Hay tại Vietcap, ban lãnh đạo chia sẻ hoạt động kinh doanh năm nay diễn biến thuận lợi hơn dự kiến, với kế hoạch lợi nhuận trước thuế 1.400 tỷ đồng có thể vượt 10–20% khi 9 tháng đã đạt khoảng 1.100 tỷ đồng.
Vietcap cũng vừa hoàn tất tư vấn cho thương vụ IPO của VPBankS và tiếp tục duy trì định hướng đầu tư dài hạn dựa trên nền tảng từng công ty.
Liên quan đến dòng vốn ngoại, lãnh đạo Vietcap ghi nhận sự quan tâm lớn hơn sau khi Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng, đồng thời cho biết sẽ theo sát nhu cầu margin gia tăng trong bối cảnh thanh khoản cải thiện.
Từ VIS cho đến chia sẻ của một số công ty , tăng vốn không chỉ để mở rộng quy mô mà còn là điều kiện để đón nhu cầu ký quỹ, cải thiện hiệu quả hoạt động và củng cố an toàn tài chính trong chu kỳ giao dịch sôi động.
Bức tranh vốn điều lệ mới đang hình thành
Với các thương vụ IPO và kế hoạch chào bán đã công bố, bức tranh vốn điều lệ ngành chứng khoán đang bước vào giai đoạn tái định hình mạnh.
TCBS, SSI, VPBankS, VIX, VNDirect và VPS nổi lên như nhóm dẫn dắt trong giai đoạn tới, nhờ tốc độ tăng vốn nhanh và mức huy động lớn.
Sự thay đổi này phản ánh chiến lược chuẩn bị của từng công ty trước nhu cầu thị trường và kỳ vọng nâng hạng, đồng thời mở ra một chu kỳ cạnh tranh mới khi vốn điều lệ trở thành yếu tố then chốt quyết định khả năng mở rộng dư địa hoạt động.
