Nhiệt độ giảm không chỉ khiến cơ thể dễ khó chịu mà còn tạo ra những thách thức không nhỏ trong việc kiểm soát đường huyết. Vào mùa lạnh, tốc độ trao đổi chất của cơ thể có xu hướng chậm lại, nguy cơ dao động đường huyết tăng lên rõ rệt. Trong bối cảnh đó, chế độ ăn uống trở thành yếu tố then chốt giúp giữ đường huyết ổn định và hạn chế biến chứng.
Chính vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo người bệnh đái tháo đường nên tránh xa những thực phẩm giàu đường và chất béo. Đây đều là những món ăn dễ khiến đường huyết tăng nhanh và khó kiểm soát, nhất là trong mùa đông.
1. Quẩy chiên
Quẩy chiên là món ăn sáng rất phổ biến, lớp vỏ giòn rụm kết hợp cùng cốc sữa đậu nành nóng khiến nhiều người xem đây là lựa chọn “chuẩn bài” mỗi buổi sáng.
Tuy nhiên, với người mắc đái tháo đường, sự hấp dẫn này lại đi kèm nguy cơ sức khỏe lớn. Trong quá trình chiên ngập dầu ở nhiệt độ cao, quẩy hấp thụ một lượng lớn chất béo. Thực phẩm giàu chất béo có thể khiến đường huyết dao động mạnh, trong khi khả năng tiết và đáp ứng insulin ở người bệnh vốn đã suy giảm. Sau khi ăn quẩy, đường huyết có thể tăng vọt trong thời gian ngắn.
Không chỉ vậy, việc tiêu thụ nhiều chất béo trong thời gian dài còn làm tăng tích trữ mỡ trong cơ thể, từ đó làm nặng thêm tình trạng kháng insulin, vốn là đặc điểm bệnh lý quan trọng của đái tháo đường. Khi insulin ngày càng khó phát huy tác dụng, việc kiểm soát đường huyết sẽ trở nên khó khăn hơn. Chế độ ăn nhiều chất béo còn làm gia tăng nguy cơ bệnh tim mạch, trong khi người mắc đái tháo đường vốn đã thuộc nhóm nguy cơ cao. Đặc biệt, các loại chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa trong quẩy chiên càng khiến rủi ro này tăng thêm.
Vì vậy, quẩy chiên nên được hạn chế tối đa, bữa sáng có thể thay thế bằng bánh mì nguyên cám, yến mạch, trứng hoặc các thực phẩm ít béo, giàu chất xơ để cung cấp năng lượng ổn định hơn.
2. Thịt kho tàu
Thịt kho tàu là món ăn truyền thống quen thuộc với hương vị đậm đà, béo ngậy, được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, đây lại là món ăn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với người mắc đái tháo đường.
Thành phần chính của món ăn này là thịt ba chỉ, được kho trong thời gian dài cùng lượng đường và gia vị lớn, khiến cả hàm lượng chất béo lẫn đường đều ở mức cao. Chất béo bão hòa trong thịt lợn có thể làm tăng gánh nặng cho tim mạch, trong khi người bệnh đái tháo đường thường kèm theo rối loạn chuyển hóa lipid. Việc ăn nhiều thịt kho không chỉ dễ gây tăng cân mà còn làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, khiến tình trạng bệnh thêm trầm trọng.
Bên cạnh đó, lượng đường sử dụng trong quá trình kho khiến đường huyết dễ tăng nhanh sau bữa ăn. Khi chức năng insulin đã suy giảm, việc nạp thêm nhiều đường sẽ khiến đường huyết khó kiểm soát, lâu dài làm tăng nguy cơ biến chứng. Chưa kể, món thịt kho thường chứa lượng muối cao, làm tăng gánh nặng cho thận, cơ quan vốn dễ bị tổn thương ở người mắc đái tháo đường.
Vì vậy, người bệnh nên hạn chế món này, ưu tiên các nguồn đạm ít béo như ức gà, cá, đậu phụ để vừa đảm bảo dinh dưỡng vừa an toàn cho đường huyết.
3. Sườn xào chua ngọt
Sườn xào chua ngọt là món ăn hấp dẫn với sự kết hợp của vị giòn, béo, chua và ngọt. Tuy nhiên, chính sự “tròn vị” này lại khiến món ăn trở thành lựa chọn không phù hợp cho người mắc đái tháo đường.
Thịt sườn vốn đã chứa nhiều chất béo, lại còn được chiên trước khi áo sốt, làm hàm lượng chất béo tăng lên đáng kể. Lượng chất béo dư thừa sẽ làm giảm hiệu quả hoạt động của insulin, khiến đường huyết khó kiểm soát hơn.
Nguy hiểm hơn, phần nước sốt chua ngọt thường chứa rất nhiều đường, dễ gây tăng đường huyết đột ngột sau khi ăn. Việc đường huyết dao động mạnh không chỉ làm tăng nguy cơ biến chứng mạn tính mà trong một số trường hợp còn có thể dẫn đến biến chứng cấp tính nguy hiểm như nhiễm toan ceton do đái tháo đường. Ngoài ra, hàm lượng muối cao trong nước sốt cũng góp phần làm tăng nguy cơ tăng huyết áp và bệnh thận.
Do đó, người bệnh nên tránh món ăn này, thay vào đó lựa chọn các món chế biến đơn giản như cá hấp, món hầm nhạt để vừa ngon miệng vừa an toàn.
4. Sầu riêng
Sầu riêng, được mệnh danh là “vua của các loại trái cây nhiệt đới”, nổi tiếng với mùi hương đặc trưng và vị ngọt béo. Tuy giàu vitamin và khoáng chất như vitamin C, kali, magiê, nhưng sầu riêng lại chứa hàm lượng đường rất cao, trung bình khoảng 27 gram đường trong mỗi 100 gram thịt quả. Với người mắc đái tháo đường, việc ăn quá nhiều sầu riêng dễ khiến đường huyết tăng mạnh trong thời gian ngắn.
Không chỉ nhiều đường, sầu riêng còn chứa lượng lớn chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa. Nếu tiêu thụ quá mức, lượng chất béo này có thể làm tăng mỡ máu và gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, biến chứng thường gặp ở người đái tháo đường.
Vì vậy, nếu muốn ăn sầu riêng, người bệnh cần kiểm soát khẩu phần rất chặt chẽ, chỉ ăn lượng nhỏ và kết hợp với các loại trái cây ít đường để hạn chế biến động đường huyết.
Khi thời tiết lạnh dần, cơ thể người mắc đái tháo đường dễ chịu tác động của nhiều yếu tố bất lợi, khiến đường huyết biến động thường xuyên hơn. Để duy trì đường huyết ổn định, các bác sĩ khuyến cáo người bệnh cần đặc biệt chú ý đến chế độ ăn, tránh các thực phẩm giàu đường và chất béo như quẩy chiên, thịt kho tàu, sườn xào chua ngọt và sầu riêng.
Thay vào đó, khẩu phần ăn nên ưu tiên thực phẩm ít đường, ít béo, giàu chất xơ, kết hợp rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và nguồn đạm lành mạnh, đồng thời duy trì lối sống điều độ để hỗ trợ kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ biến chứng.
Nguồn và ảnh: Sohu
