Ngày Nhà giáo Việt Nam 20.11 cũng là dịp tri ân cha mẹ, người thầy đầu tiên

Cha mẹ là người thầy lớn nhất mà tạo hóa ban cho mình

Ngày con chưa hiện hữu hình hài, khi chỉ mới là một mầm sống còn say ngủ giữa những tầng sóng linh thiêng của vũ trụ, cha mẹ đã bắt đầu dạy ta. Dạy bằng cách đi nhẹ, để từng bước chân không đánh động sự yên bình trong bụng mẹ; dạy bằng lời hay ý đẹp, bởi người xưa tin rằng con sinh ra sẽ mang khí chất của những lời cha mẹ đã nói; dạy bằng việc làm điều thiện lành. Khi mẹ mỉm cười nhìn hoa nở, khi cha ngồi lặng ngắm hoàng hôn, chính là lúc hai người đang huân tập cho ta những hạt giống thiện tâm đầu đời.

ảnh: Đào Ngọc Thạch

Khi ta cất tiếng khóc chào đời – âm thanh mở đầu cho chuyến hành hương dài nhất và đẹp nhất của một kiếp người, cha mẹ đã khóc theo, khóc vì hạnh phúc, khóc vì biết mình từ nay có thêm một trách nhiệm cao quý: bảo hộ một sinh linh bé nhỏ. Hạnh phúc nhìn thấy con, nhưng nỗi lo thì theo sát như bóng: sợ con lạnh, sợ con đói, sợ con giật mình, sợ đủ mọi thứ mà cha mẹ nào cũng từng trải qua. Con thì vô ưu, chỉ biết khóc rồi ngủ, còn cha mẹ thì thức trắng, chở che từng hơi thở của con.

Thời gian trôi, từng bước chân chập chững của con in đậm dấu tay dìu dắt của cha. Mỗi bước đi của con là một lần cha cúi xuống, nâng đỡ, giữ thăng bằng cho con giữa đất trời rộng lớn. Và trên chiếc võng đơn sơ, lời ru của mẹ âm thầm theo con đến suốt đời – lời ru chẳng chỉ để ru ngủ, mà còn ru tâm, ru vào lòng con những bài học về nhân ái, bao dung và phận người.

Con lớn dần, trưởng thành, lập mái ấm riêng. Tưởng rằng cha mẹ đã hoàn thành bổn phận của mình, nhưng không. Tình thương của cha mẹ không kết thúc khi con trưởng thành; nó chỉ lặng lại, sâu hơn, như dòng sông khi chảy đến đoạn hiền hòa nhất. Cha mẹ tiếp tục lo cho con, rồi lo cho những đứa cháu bé nhỏ. Tình thương ấy như lửa ấm – càng chia sẻ càng thêm bền bỉ.

ảnh: Nhật Thịnh

Rồi những ngày bão giông của cuộc đời ập đến, xô con ngã, làm con chao đảo, hoang mang giữa những lựa chọn và sai lầm. Thế nhưng khi tất cả quay lưng, cha mẹ vẫn luôn là người dang tay đón con, chắn gió, chắn mưa, bọc con vào vòng tay bình yên. Chỉ cần con trở về, dù con có thương tích, có khuyết lỡ, cha mẹ vẫn ôm con thật chặt như ngày con còn đỏ hỏn. Đó là thứ yêu thương mà không điều kiện nào ràng buộc, không tội lỗi nào đủ lớn để ngăn cách.

Con mắc lỗi, cha mẹ không nặng lời trách mắng. Bởi trong sâu thẳm, cha mẹ nghĩ rằng đó là lỗi của mình chưa dạy con đến nơi đến chốn. Chính tư tưởng tự trách ấy đã làm nên tấm lòng bao dung mà suốt đời ta không thể nào đáp trả trọn vẹn.

Đời người vốn hữu hạn. Từ lúc cất tiếng khóc đến khi khép đôi mắt cuối cùng, cha mẹ chỉ có một ước nguyện duy nhất: con bình an. Bao đau đớn, bao khổ nhọc, bao mất mát, cha mẹ chịu hết, chỉ cần con được ngồi an yên trước gió. Và khi giờ phút cuối đời đến, cha mẹ vẫn mang theo tình yêu ấy, mang theo bóng hình của con sang bờ bên kia mà không oán thán điều gì.

Người xưa dạy rằng: "Ơn cha mẹ sâu như biển, cao hơn cả trời." Con mang thân này là mang thân nợ, nợ một ân tình không có ngày trả xong. Và ngày 20.11 – ngày tri ân những người dẫn dắt ta – chính là lúc để ta nhìn lại người thầy lớn nhất mà tạo hóa ban cho mình: cha và mẹ.

Trong lớp học đời người, cha mẹ là người thầy kiên nhẫn nhất.

Trong cơn bão đời người, cha mẹ là người che chở thầm lặng nhất.

Trong hành trình đời người, cha mẹ là người đồng hành dài lâu nhất.

Họ dạy ta bằng trái tim, bằng sự hy sinh không tên, bằng từng bữa cơm, từng manh áo, từng câu dặn dò tưởng như nhỏ bé nhưng lại nâng đỡ cả hành trình nội tâm của ta.

ảnh: Nhật Thịnh

Thầy cô dạy học trò tri ân cha mẹ

Và khi ta đứng trước học trò của mình, trao cho các em từng bài học về nhân cách, về lẽ sống, về lòng yêu thương, chính là lúc ta đang noi theo con đường mà cha mẹ đã khai mở. Ta trở thành một người thầy tốt vì ta đã từng được dạy bằng tình yêu vô điều kiện của hai đấng sinh thành. Mỗi cái nắm tay động viên, mỗi lời ôn tồn hướng dẫn học trò… đều thấp thoáng bóng dáng của cha mẹ trong đó.

Trong sâu thẳm, cũng như cha mẹ, người thầy nào cũng mong học trò nên người. Chỉ khác rằng: người thầy gửi trao tri thức, cha mẹ gửi trọn trái tim.

Hạnh phúc lớn nhất của cha mẹ không phải là con thành danh mà là con biết thương người. Hạnh phúc lớn nhất của người thầy cũng không phải học trò đạt điểm cao, mà là học trò biết cách sống tử tế. Bởi vậy, cha mẹ chính là người thầy đầu tiên, và người thầy luôn là bóng dáng nối dài của cha mẹ.

Ngày 20.11, giữa những lời chúc dành cho thầy cô, giữa những bó hoa rực rỡ, ta xin dành một khoảng lặng để hướng về người thầy đầu tiên. Tận đáy lòng mà tự nhắc mình rằng: có đi hết một đời, ta cũng không trả trọn ân sâu. Chỉ mong sao sống sao cho tử tế, cho hiền lương, để không phụ những yêu thương vô lượng mà cha mẹ đã dạy từ thuở con chưa biết khóc.