NHỮNG NỐT TRẦM
Vừa qua, như báo chí đã phản ánh, ở đâu đó vẫn còn một số câu chuyện đáng buồn khi có học sinh (HS) thiếu ý thức rèn luyện, chưa giữ được sự kính trọng đúng mực với thầy cô. Một số phụ huynh đôi khi nuông chiều, bao che cho con khi vi phạm nội quy, thay vì đồng hành cùng nhà trường để giáo dục. Bản thân nhà giáo cũng đôi lúc vì áp lực công việc, vì cuộc sống mưu sinh mà chưa giữ được sự mẫu mực như kỳ vọng. Tất cả những điều ấy, vô tình làm phai nhạt sự tôn nghiêm vốn có của giáo dục.
Thế nhưng tôi nghĩ đó không phải là tất cả. Xung quanh tôi vẫn còn biết bao nhà giáo lặng thầm đóng học phí cho học trò nghèo, dạy bổ trợ ôn thi miễn phí cho các em, mua bảo hiểm y tế để các em yên tâm đến trường. Có những thầy cô mỗi sáng đứng ở cổng trường vẫy tay chào học trò, mỗi trưa trưa chiều chiều lại đi vòng quanh trường, khắp các dãy hành lang quan sát giờ ăn của HS, xem các em học ra sao, chơi thế nào, có em nào đang ủ rũ, buồn phiền, thầy cô sẽ tìm cách hỏi han, quan tâm...
Thầy Đỗ Đình Đảo trong một buổi trò chuyện với học sinh
ẢNH: THÚY HẰNG
Tôi luôn tin rằng từ xưa đến nay, dân tộc ta vẫn luôn luôn coi trọng truyền thống "tôn sư trọng đạo". Hình ảnh người thầy, người cô không chỉ là người truyền đạt tri thức mà còn là tấm gương về nhân cách, về đạo đức, là ngọn đuốc soi sáng con đường của bao thế hệ học trò. Nếu đứa trẻ được nuôi dưỡng, giáo dục, chỉ bảo vừa cương vừa nhu, vừa rèn vừa dạy, vừa thương vừa nghiêm, trong cả gia đình, nhà trường, xã hội, thì công nghệ có phát triển đến đâu, các em vẫn là những con người có đạo đức.
HÀNH TRÌNH KHÔNG CÓ ĐIỂM DỪNG
Tôi luôn tự nhắn nhủ với chính mình và đội ngũ thầy cô giáo phải luôn nêu gương sáng trong nhân cách, giữ sự chuẩn mực trong hành vi, lời nói, tác phong. Khi đó, tự khắc trò sẽ kính trọng.
Về kỷ luật HS, vừa qua Bộ GD-ĐT đã ban hành Thông tư số 19/2025/TT-BGDĐT quy định về xử lý kỷ luật HS trong các cơ sở giáo dục phổ thông theo hướng giáo dục tích cực, không trừng phạt, không gây tổn thương thể chất và tinh thần HS. Hình thức kỷ luật cao nhất hiện nay là yêu cầu HS viết bản kiểm điểm và cam kết sửa sai, có sự phối hợp của cha mẹ và nhà trường. Song song đó, Bộ cũng đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định mới quy định các biện pháp mạnh hơn, cho phép cách ly tạm thời HS khỏi môi trường học trong trường hợp các em có hành vi xúc phạm, bạo lực, gây nguy hiểm cho thầy cô và bạn bè.
Có những thầy cô mỗi sáng đứng ở cổng trường vẫy tay chào học trò, mỗi trưa, chiều lại đi vòng quanh trường để quan sát, kiểm tra, hỗ trợ học sinh khi cần thiết
ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH
Từ thực tiễn quản lý HS hiện nay, tôi cho rằng hai văn bản này cùng hướng tới mục tiêu chung là xây dựng môi trường giáo dục an toàn, nhân văn, nhưng cần được điều chỉnh để hài hòa giữa giáo dục và răn đe.
Giáo dục HS là hành trình vừa "rèn" vừa "dạy", vừa "thương" vừa "nghiêm". Hành trình này không bao giờ dừng lại. Chúng ta cần một hệ thống quy định đủ nhân văn để bảo vệ học sinh, nhưng cũng đủ mạnh để giữ vững kỷ cương.
Ở bất cứ thời đại nào, tinh thần tôn sư trọng đạo cũng quan trọng và cần gìn giữ. Với tôi, tinh thần đó không phải là những điều gì xa vời. Nó hiện hữu trong từng ánh mắt kính trọng người lớn của học trò, trong từng bài giảng tận tâm của thầy cô, và trong cả sự đồng hành, sẻ chia của phụ huynh với sự nghiệp trồng người.
MONG CHA MẸ NGỒI XUỐNG ĂN CƠM CÙNG CON
Tôi luôn tranh thủ các dịp có thể để gặp gỡ cha mẹ HS, từ đó trò chuyện với các bậc phụ huynh nhiều hơn. Thông điệp quen thuộc là tôi mong cha mẹ các em đồng hành, chia sẻ trách nhiệm giáo dục, vừa yêu thương vừa nghiêm khắc với con em mình, để các em trưởng thành trong nền nếp.
Nếu đứa trẻ được nuôi dưỡng, giáo dục, chỉ bảo vừa cương vừa nhu, vừa rèn vừa dạy, vừa thương vừa nghiêm, trong cả gia đình, nhà trường, xã hội, thì công nghệ có phát triển đến đâu, các em vẫn là những con người có đạo đức.
Riêng cá nhân tôi thích quan sát những giờ HS ra chơi hay tan trường. Khi đó, tôi sẽ tới gặp, trò chuyện cùng các em về những chủ đề các em đang quan tâm. Tôi rất xót xa khi nghe nhiều em tâm sự lâu lắm rồi em không biết đến hương vị bữa cơm nhà vì cha bận rộn mưu sinh, đêm muộn mới về, mẹ cũng lo toan sớm tối, em thì phải chạy đua tới các lớp học thêm.
Những cuộc trò chuyện với mẹ cha cũng thưa dần, nếu có cũng chỉ quanh quẩn việc học tới đâu, thi thế nào… Thế thì rất khó để chúng ta có thể làm bạn cùng con, nắm được những thay đổi tâm sinh lý con em mình, để lắng nghe, quan sát, điều chỉnh hành vi của con. Nhất là khi bây giờ HS có quá nhiều tiện ích số quanh mình, những "người bạn" AI, người bạn ChatGPT ở khắp mọi nơi. Khi xa vòng tay cha mẹ, con dễ "ngã" vào vòng tay bạn "ảo" và có thể phạm phải sai lầm. Một đứa trẻ hỗn hào với cha mẹ, khó có thể tôn sư trọng đạo đúng nghĩa.
