Khi mùa đông đến, rất nhiều người trung niên và cao tuổi thường cảm thấy cơ thể thiếu sức, đi lại nặng nề, buổi chiều dễ buồn ngủ, cả người như đang ở trong trạng thái "cạn pin". Bạn có thể nghĩ đó là do thời tiết lạnh lười vận động, hoặc là hiện tượng tự nhiên của tuổi tác. Nhưng thực ra, phía sau đó thường ẩn giấu một mật mã sức khỏe bị bỏ quên - thiếu hụt kali.
Khi nói đến việc bổ sung kali, nhiều người đầu tiên sẽ nghĩ đến chuối. Nhưng có một loại thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn gia đình, có hàm lượng kali cực kỳ ấn tượng - cao gấp 8 lần chuối! Giá thành phải chăng, hương vị thơm ngon, được ví như "nhà vô địch kali thầm lặng" ngay bên cạnh chúng ta mỗi ngày. Nếu thường xuyên ăn vào mùa đông, nó có thể giúp "sạc đầy năng lượng", giúp chân tay có lực hơn, tinh thần dồi dào, ấm áp và vững vàng vượt qua mùa lạnh.
Và đó chính là các loại nấm (nấm trắng, nấm mỡ, nấm hương tươi/khô...), một loại thực phẩm quen thuộc nhưng thường bị đánh giá thấp.
Vì sao người trung niên và cao tuổi đặc biệt cần bổ sung kali vào mùa đông?
Kali là khoáng chất thiết yếu với cơ thể, giống như một "người điều phối trong thế giới tế bào". Cơ thể cần Kali để:
- Duy trì hoạt động co - duỗi bình thường của cơ bắp, giúp đôi chân có lực, bước đi vững vàng
- Đảm bảo tín hiệu thần kinh truyền dẫn thông suốt, giúp phản xạ nhanh, tinh thần tập trung
- Điều hòa nhịp tim, duy trì sức khỏe tim mạch
- Cân bằng lượng natri trong cơ thể, hỗ trợ kiểm soát huyết áp
Theo tuổi tác, khả năng giữ lại kali trong cơ thể giảm dần. Thêm vào đó, thực đơn mùa đông thường thiên về các món muối, kho, hầm… giàu natri hơn, dễ dẫn tới mất cân bằng kali - natri. Thiếu kali ở giai đoạn đầu không có biểu hiện rõ ràng, chỉ cảm thấy mệt mỏi vô cớ, uể oải, chân tay yếu, tinh thần sa sút. Bổ sung kali kịp thời giống như nhóm lên "bếp lửa nhỏ" trong cơ thể, giúp các tế bào khôi phục năng lượng.
"Vua bổ sung kali": Loại nấm tưởng bình thường nhưng ẩn chứa năng lượng đáng kinh ngạc
Khi nói đến bổ sung kali, ai cũng nghĩ ngay đến chuối. Nhưng nấm còn chứa nhiều kali hơn cả chuối.
100g chuối chứa khoảng 256mg kali - vốn đã được xem là thực phẩm bổ sung kali tốt.
Nhưng 100g nấm tươi chứa khoảng 310mg kali, tương đương hoặc hơn chuối.
100g nấm khô (như nấm hương khô…) có thể chứa hơn 2.000mg kali - tức xấp xỉ gấp 8 lần chuối!
Nguyên nhân là do quá trình sấy khô đã cô đặc các dưỡng chất, biến nấm khô thành một "mỏ dinh dưỡng" thực thụ. Không chỉ giàu kali, nó còn chứa protein thực vật chất lượng cao, chất xơ, vitamin nhóm B và polysaccharide có tác dụng tăng cường miễn dịch.
Ăn nấm cách ngày: 2 thay đổi “thấy rõ”
Không chỉ giàu kali, nấm còn chứa protein thực vật, chất xơ, vitamin nhóm B và polysaccharide tăng cường miễn dịch, là “bữa ăn vàng” cho mùa đông. Ăn nấm cách ngày 1 lần, 2 thay đổi sẽ thấy rõ.
1. Chân tay có lực hơn, bước đi vững vàng hơn
Kali trực tiếp tham gia vào quá trình co - giãn của cơ bắp. Khi lượng kali đầy đủ, tín hiệu thần kinh được truyền chính xác đến các cơ, hạn chế tình trạng yếu cơ, run rẩy. Nhiều người cao tuổi hay có cảm giác "chân như đeo chì", nhưng khi bổ sung kali hợp lý, đôi chân sẽ linh hoạt và nhẹ nhàng hơn khi leo cầu thang hay đi bộ. Đây không phải là tác dụng tâm lý, mà là phản ứng thật sự của tế bào khi được cung cấp đủ năng lượng.
2. Tinh thần tỉnh táo hơn, sảng khoái hơn
Kali có vai trò quan trọng trong việc duy trì lưu lượng máu và oxy lên não. Khi thiếu kali, con người dễ rơi vào tình trạng mơ màng, kém tập trung. Việc bổ sung kali đều đặn từ nấm giúp cải thiện cảm giác uể oải mùa đông, giúp đầu óc tỉnh táo hơn, ban ngày tràn đầy sức sống, ban đêm ngủ ngon và sâu giấc hơn.
Cách đưa nấm vào bữa ăn hằng ngày
"Ăn cách ngày một lần" không có nghĩa là mỗi lần phải ăn thật nhiều nấm, mà là biến nó thành một phần quen thuộc trong thực đơn. Dưới đây là những cách đơn giản, dễ áp dụng:
1. Dùng nấm khô, ngâm nước cho thơm ngon hơn
Có thể chuẩn bị sẵn nấm hương khô, nấm trắng khô trong nhà. Trước khi nấu, ngâm nước ấm. Nước ngâm (sau khi lọc bỏ cặn) có thể dùng để nấu canh, hầm xương, rất ngọt và giàu dinh dưỡng.
2. Cách kết hợp thực phẩm với nấm để tăng giá trị dinh dưỡng
Nấm xào cải thìa: món chay kinh điển, mềm ngọt, dễ làm
Gà hầm nấm hương: protein từ thịt gà kết hợp với vị thơm của nấm, lý tưởng cho mùa đông
Canh đậu phụ nấm: dễ tiêu hóa, thích hợp cho bữa tối nhẹ nhàng
Lưu ý nhỏ để bổ sung kali đúng cách
Ưu tiên cân bằng: Nấm tốt nhưng không thay thế hoàn toàn các thực phẩm khác. Hãy kết hợp thêm rau lá xanh (rau bina, cải bó xôi), các loại đậu, khoai tây…
Người có bệnh thận cần lưu ý: Nếu bạn bị suy thận hoặc được chỉ định hạn chế kali, cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi bổ sung
Chế biến hợp lý: Kali dễ tan trong nước, nếu nấu canh, hãy uống cả phần nước. Khi xào, tránh ngâm hay luộc quá lâu làm hao hụt dưỡng chất.
Mùa đông dưỡng sinh không nằm ở việc ăn những món quá đắt tiền, mà nằm ở việc ăn một cách thông minh. Những cây nấm nhỏ bé, cô đọng tinh túy từ lòng đất, chính là món quà tự nhiên dành cho người trung niên và cao tuổi. Từ mùa đông này, hãy đưa nấm lên bàn ăn của bạn cách ngày một lần. Khi bạn cảm nhận bước chân nhẹ nhàng hơn, tinh thần sảng khoái hơn, bạn sẽ hiểu: năng lượng thật sự nằm trong những lựa chọn ăn uống giản dị hằng ngày.
