Giữa hành trình trên tàu viễn dương qua vùng biển miền Trung thời điểm bão số 12 đổ bộ, anh D - thủy thủ đang sửa chữa thiết bị bất ngờ bị cú quật mạnh làm đứt rời ngón trỏ tay phải.
Trong tình thế hỗn loạn vì gió lớn và sóng dữ, các thuyền viên trên tàu kịp sơ cứu, bọc phần chi thể bằng gạc sạch, đặt vào bình giữ nhiệt rồi chuyển anh vào bờ bằng sự hỗ trợ của lực lượng cứu hộ.
Sau khi tiếp cận cơ sở y tế gần bờ và được xử trí ban đầu, anh D. bày tỏ mong muốn được nối lại ngón tay. Gia đình đưa anh lên chuyến bay sớm nhất từ Đà Nẵng ra Hà Nội, chuyển thẳng đến Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.
Thời điểm nhập viện, phần ngón tay trải qua 25 giờ thiếu máu – một mốc thời gian được xem là “ranh giới sống – chết” của các chi thể đứt rời.
Ê-kíp mổ thực hiện vi phẫu nối lại ngón tay cho người bệnh với kính hiển vi.
Tại bệnh viện, các chuyên gia đánh giá phần ngón tay được bảo quản đúng kỹ thuật, khớp còn mềm và mô chưa hoại tử. Cuộc hội chẩn khẩn giữa phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ, chấn thương chỉnh hình và gây mê hồi sức được kích hoạt để lên chiến lược xử trí tối ưu.
Trong phòng mổ, ê-kíp triển khai hai nhóm làm việc song song, một nhóm làm sạch và chuẩn bị phần ngón đứt rời, nhóm còn lại xử lý mỏm cụt. Xương được cố định bằng kim chuyên dụng để tạo trục vững. Gân, dây chằng và đặc biệt là hệ thống mạch máu, thần kinh có đường kính chỉ 0,8–1 mm được nối lại dưới kính hiển vi phẫu thuật bằng dụng cụ chuyên biệt. Chỉ cần một điểm nối không thông, phần đầu ngón sẽ không được tưới máu và hoại tử.
Với ca thiếu máu kéo dài kỷ lục, ê-kíp phải kiểm soát chặt nhiệt độ, ngăn co thắt mạch và theo dõi liên tục tuần hoàn ngoại vi để đảm bảo ngón tay hồi sinh trọn vẹn.
TS.BS Vũ Trung Trực – Phó Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt, Tạo hình và Thẩm mỹ cho biết đây là trường hợp hiếm gặp: “Ngón tay có khả năng chịu thiếu máu tốt hơn các phần chi có nhiều cơ. Nhờ bảo quản đúng cách ngay từ hiện trường và phối hợp nhịp nhàng giữa các chuyên khoa, chúng tôi có cơ hội cứu được ngón tay cho bệnh nhân”.
Ca phẫu thuật diễn ra thành công với ngón tay được nối liền sau 25 giờ.
Sau phẫu thuật, ngón tay hồng trở lại, liền tốt và sống hoàn toàn. Anh D. được cắt chỉ, rút kim cố định và bắt đầu tập phục hồi chức năng để lấy lại vận động cũng như cảm giác.
Các bác sĩ cho biết tai nạn đứt rời ngón, bàn tay hay các phần cơ thể có thể xảy ra bất cứ lúc nào, từ lao động, sinh hoạt đến làm việc trên biển. Sơ cứu đúng cách tại hiện trường có vai trò quyết định khả năng nối lại thành công.
Người dân được khuyến cáo không rửa hay ngâm phần chi đứt rời vào dung dịch. Nếu bẩn bạn nên rửa dưới vòi nước sạch hoặc nước uống; bọc phần chi bằng gạc sạch, cho vào túi nylon buộc kín, rồi đặt túi này vào túi khác chứa đá lạnh, tránh tiếp xúc trực tiếp với đá. Giữ chi thể trong môi trường sạch, nhiệt độ ổn định và đưa người bị nạn đến cơ sở y tế gần nhất.
Trang bị kiến thức sơ cứu, bình tĩnh xử trí và vận chuyển đúng cách sẽ tăng đáng kể cơ hội bảo tồn chi thể, giảm nguy cơ tàn tật cho người gặp nạn.
