Thông tin này được Giáo sư Đào Văn Long chia sẻ bên lề Hội thảo Khoa học Tiêu hóa lần thứ 10 do Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) phối hợp với Hiệp hội Phát triển Y học Tiêu hóa Nagoya Asia tổ chức mới đây tại Hà Nội.
Giáo sư Long cho biết, nếu trước đây các bệnh về dạ dày như viêm loét chiếm tỷ lệ cao thì hiện nay trào ngược dạ dày – thực quản đang đứng đầu. Bệnh gặp chủ yếu ở nhóm tuổi 30–50 và đang ảnh hưởng tới hơn 7 triệu người Việt Nam. Trào ngược nếu không điều trị đúng và kịp thời dễ dẫn đến nhiều biến chứng phức tạp, trong đó nguy hiểm nhất là ung thư thực quản.
Bình thường, dịch vị và thức ăn trong dạ dày được giữ lại nhờ hai cơ thắt thực quản trên và dưới. Tuy nhiên, các yếu tố như di truyền, tăng áp lực trong ổ bụng, ứ đọng thức ăn, tiêu thụ rượu bia, nước có gas, thuốc lá hay chế độ ăn nhiều dầu mỡ có thể khiến cơ thắt hoạt động kém hiệu quả, tạo điều kiện cho trào ngược xảy ra.
Lối sống hiện đại, đặc biệt là thức khuya – ngủ ngày, cũng làm rối loạn nhịp sinh học, tăng áp lực lên đường tiêu hóa và thúc đẩy tình trạng trào ngược, viêm loét. Người bệnh thường có cảm giác nóng rát, đau tức sau xương ức; quá trình điều trị vì thế kéo dài và dai dẳng.
PGS.TS Nguyễn Công Long, Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa – Gan mật, Bệnh viện Bạch Mai - cho biết, hiện nay các bệnh về đường tiêu hóa và tuyến tụy mật ngày càng phổ biến. Đa số các bệnh nhân đều phát hiện giai đoạn muộn, tiên lượng kém, đặc biệt đối với các bệnh mãn tính và ác tính.
Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ nội soi, hầu hết các bệnh lý tiêu hóa, kể cả ung thư giai đoạn sớm, đều có thể được phát hiện kịp thời.
Bệnh viện Bạch Mai hiện đang triển khai kỹ thuật cắt tách dưới niêm mạc (ESD) – phương pháp tiên phong từ Nhật Bản trong điều trị ung thư sớm đường tiêu hóa. Các tổn thương tiền ung thư, thường gặp dưới dạng polyp đại trực tràng, khi được phát hiện sớm hoàn toàn có thể được loại bỏ bằng ESD, giúp người bệnh khỏi hoàn toàn mà không cần phẫu thuật mở.
Theo PGS Công Long, hệ thống máy nội soi hiện đại cho phép các chuyên gia đánh giá chính xác mức độ tổn thương – lành tính hay ác tính, có xâm lấn niêm mạc hay không – từ đó quyết định ESD có phù hợp.
Nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, người bệnh chỉ cần nội soi đại tràng để cắt tách vùng niêm mạc chứa ung thư. Đây là phương pháp ít xâm lấn, giúp điều trị triệt để mà không cần thời gian hồi phục dài.
PGS Long thông tin thêm, gần đây với sự can thiệp dựa trên siêu âm nội soi (EUS) đối với các bệnh đã gia tăng nhằm mang lại nhiều cơ hội hơn cho bệnh nhân. Kỹ thuật này có ý nghĩa rất lớn trong việc chẩn đoán ung thư ở giai đoạn sớm hay phát hiện những khối u nằm sâu trong ổ bụng với mức độ xâm lấn tối thiểu.
Tuy nhiên, tại Việt Nam, số lượng Trung tâm y tế có EUS và bác sĩ có thể sử dụng EUS vẫn còn hạn chế. Thông qua hội thảo này, các đồng nghiệp những chia sẻ và cập nhật về lĩnh vực nội soi siêu âm can thiệp trong bệnh lý ống tiêu hóa và mật tụy, cung cấp cho chúng ta nhiều kiến thức, kinh nghiệm quý báu.
