Ngày 19/12, tại Hà Nội, Bộ Nội vụ phối hợp với Bộ Y tế và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tổ chức Hội nghị thường niên Mạng thông tin Quốc gia về an toàn, vệ sinh lao động (ATVSLĐ) năm 2025.
Hội nghị có sự tham dự của đại diện các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, tổ chức huấn luyện, kiểm định và các cơ quan thành viên của Mạng.
Toàn cảnh hội nghị (Ảnh: Nguyễn Hằng).
Phát biểu khai mạc hội nghị, bà Chu Thị Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ Nội vụ), cho biết Mạng thông tin Quốc gia về ATVSLĐ được thành lập từ năm 1997 nhằm tăng cường kết nối, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan thành viên về chính sách, giải pháp, tiêu chuẩn, quy chuẩn, nghiên cứu khoa học - kỹ thuật và các sáng kiến trong lĩnh vực an toàn, vệ sinh lao động.
Trong nhiều năm qua, hoạt động của Mạng không chỉ được duy trì thông qua hội nghị thường niên mà còn mở rộng phối hợp thường xuyên trong xây dựng chính sách, nghiên cứu và tổ chức thực hiện.
Theo bà Chu Thị Hạnh, trong năm 2025, các cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương đã tham mưu rà soát, ban hành nhiều văn bản pháp luật quan trọng liên quan đến ATVSLĐ; đồng thời triển khai tổng kết Luật An toàn, vệ sinh lao động và xây dựng Chương trình Quốc gia về ATVSLĐ giai đoạn 2026-2030.
Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 39/2016/NĐ-CP và Nghị định số 44/2016/NĐ-CP được xây dựng theo hướng cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, rút ngắn thời gian giải quyết, tăng cường phân cấp, phân quyền và chuyển mạnh sang hậu kiểm.
Bà Chu Thị Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Việc làm phát biểu tại hội nghị (Ảnh: Nguyễn Hằng).
Bên cạnh những kết quả đạt được, lãnh đạo Cục Việc làm thẳng thắn nhìn nhận công tác an toàn, vệ sinh lao động vẫn còn nhiều hạn chế. Ở một số địa phương, nhất là cấp cơ sở, việc quan tâm, chỉ đạo và tổ chức thực hiện chưa thực sự quyết liệt; công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị có nơi chưa chặt chẽ.
"Tình hình tai nạn lao động nghiêm trọng vẫn xảy ra, gây thiệt hại về người và tài sản, trong đó nguyên nhân chủ yếu là do vi phạm quy trình, biện pháp làm việc an toàn nhưng chưa được phát hiện, chấn chỉnh kịp thời", bà Hạnh cho biết.
Công nghệ phát triển kéo theo nhiều rủi ro mới
Làm rõ hơn bối cảnh và những thách thức mới, tại hội nghị, ông Nguyễn Anh Thơ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật ATVSLĐ (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam), cho biết giai đoạn 2026-2030, Việt Nam tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, trong đó các lĩnh vực xây dựng, hạ tầng giao thông, năng lượng, công nghiệp chế biến, chế tạo và logistics sẽ phát triển mạnh. Đây cũng là những ngành, lĩnh vực tiềm ẩn nguy cơ cao về tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.
Ông Thơ cho rằng sự phát triển nhanh của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, robot và tự động hóa đang làm thay đổi mạnh mẽ môi trường làm việc, phương thức sản xuất và tổ chức lao động.
"Chuyển đổi kỹ thuật số là yếu tố thay đổi cuộc chơi. Các hình thức việc làm mới dẫn đến sự gia tăng lao động tự do, lao động không thường xuyên, dẫn đến "việc làm tiêu chuẩn" - loại việc làm đảm bảo an toàn với các tiêu chuẩn quản lý môi trường, an toàn, vệ sinh lao động trong không gian doanh nghiệp - sẽ giảm. Điều này cho thấy cả rủi ro và cơ hội cho một thế giới việc làm vì an toàn, sức khỏe và hạnh phúc cho người lao động", ông nói.
ông Nguyễn Anh Thơ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật ATVSLĐ (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) (Ảnh: Nguyễn Hằng).
Theo ông Thơ, việc nhập khẩu, đưa vào sử dụng các máy móc, công nghệ và vật liệu mới bên cạnh những mặt tích cực còn tiềm ẩn các nguy cơ an toàn lao động chưa được đánh giá đầy đủ.
Trong khi đó, sự phát triển của các ngành công nghiệp mới, năng lượng tái tạo, hóa chất, xây dựng quy mô lớn cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tăng cường quản trị an toàn, đánh giá và kiểm soát rủi ro một cách chủ động, khoa học.
Hoàn thiện pháp luật để theo kịp thực tiễn
Theo báo cáo tổng kết thi hành Luật An toàn, vệ sinh lao động giai đoạn 2016-2025, Luật ATVSLĐ đã góp phần hình thành hành lang pháp lý tương đối đồng bộ, nâng cao nhận thức của người sử dụng lao động và người lao động, cải thiện điều kiện làm việc và từng bước xây dựng văn hóa an toàn trong sản xuất.
Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ rõ nhiều quy định của Luật và văn bản hướng dẫn đã bộc lộ hạn chế, chưa theo kịp sự phát triển của khoa học - công nghệ và nền kinh tế số; chưa bao quát đầy đủ khu vực lao động không có quan hệ lao động; còn tồn tại chồng chéo với một số luật chuyên ngành và chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu hội nhập quốc tế.
Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ của chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo, hội nghị nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục hoàn thiện thể chế, đổi mới phương thức quản lý, tăng cường chia sẻ dữ liệu và ứng dụng khoa học - công nghệ nhằm nâng cao hiệu quả công tác an toàn, vệ sinh lao động.
Mục tiêu là kịp thời nhận diện, kiểm soát các rủi ro mới phát sinh, bảo đảm an toàn, sức khỏe và tính mạng cho người lao động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững trong giai đoạn tới.
