Ông Scott Ritter.
Ông Scott Ritter đã có bài trả lời phỏng vấn của TASS, trong đó ông phân tích về kế hoạch hòa bình của Washington dành cho Ukraine, nói về tầm quan trọng của việc kiểm soát vũ khí trong việc ngăn chặn ngày tận thế trên Trái Đất và nói về việc nước Mỹ đang tụt hậu trong công nghệ vũ khí mới.
- Giới chính trị và xã hội đang tích cực thảo luận về kế hoạch của Mỹ nhằm giải quyết xung đột ở Ukraine và những thay đổi có thể có. Theo ông, những lĩnh vực nào của thỏa thuận là khó khăn nhất trong các cuộc đàm phán?
- Kế hoạch hòa bình 28 điểm hiện đang là tâm điểm của các cuộc đàm phán dường như là sản phẩm của sự phối hợp giữa phía Nga và phía Mỹ.
Và tôi nghĩ cần phải lưu ý rằng kế hoạch hòa bình 28 điểm là không thể chấp nhận được khi được viết ra, đơn giản là nó chỉ còn 22 điểm. Và chúng ta không biết những điểm này.
Tuy nhiên, chúng ta biết rằng, ví dụ, phía Ukraine đã nâng cấp yêu cầu của họ từ quân số 600.000 lên 800.000 quân. Đây là một điều không thể chấp nhận được đối với Nga.
Ý tưởng rằng Nga sẽ cho phép Ukraine duy trì lực lượng lục quân lớn nhất châu Âu, được trang bị vũ khí bởi NATO, sau khi nói rằng đội quân này là một đội quân châu Âu được thiết kế để đối đầu với Nga, là vô lý. Tôi tin rằng Nga sẽ không bao giờ chấp nhận một điều khoản như vậy.
Ukraine cũng cho thấy họ muốn quyền gia nhập NATO và họ muốn xung đột được đóng băng theo đường lối hiện tại. Một lần nữa, có hai điều không thể chấp nhận được đối với Nga.
- Đề xuất này của Mỹ có tương lai thế nào?
- Tôi nghĩ điều quan trọng ở đây là đang có một tiến trình khiến Mỹ phải đối mặt với Ukraine với một số sự thật khó chịu.
Họ đang phải đối mặt với sự sụp đổ quân sự sắp xảy ra. Và nếu họ không sớm đạt được một giải pháp, tình hình trên chiến trường sẽ khiến các cuộc đàm phán trở nên vô nghĩa, vì Nga dường như đang trên bờ đạt được hầu hết, nếu không muốn nói là tất cả, các mục tiêu quân sự đã đề ra.
Vì vậy, tôi nghĩ rằng thời gian đang trôi, thời gian đang cạn dần đối với Ukraine, và tôi tin rằng Nga sẽ kiên định với lập trường của mình. Và nhiệm vụ của Ukraine vào thời điểm này là đổ lỗi cho Nga về sự sụp đổ không thể tránh khỏi của các cuộc đàm phán này để chính quyền Trump đổ lỗi cho Nga, chứ không phải Ukraine.
- Ông dự đoán những kịch bản nào cho một giải pháp của Ukraine?
- Nga sẽ tôn trọng chủ quyền của nhân dân Ukraine và tạo cơ hội cho người dân Ukraine tự quyết định tương lai của mình. Và Ukraine của tương lai phải trung lập và thịnh vượng.
Việc tạo ra một Ukraine bất ổn sẽ chẳng mang lại lợi ích gì cho Nga. Tôi tôn trọng chính phủ Nga và tôi tin rằng Nga có một kế hoạch, và tôi tin rằng kế hoạch đó được thiết kế để tạo ra sự ổn định, ổn định lâu dài. Sự ổn định đòi hỏi những con người thịnh vượng.
Và khi biết về lịch sử nước Nga, tôi nghĩ, ý tôi là, bạn đã nghe về "ba anh em" là Nga, Belarus, Ukraine. Tôi không thể tưởng tượng được nước Nga hình dung ra một thế giới mà một trong ba anh em thất nghiệp, vô gia cư và chết đói.
Tôi nghĩ khi Nga nói về ba anh em, họ đang nói về ba thực thể thịnh vượng. Nga phải chiến thắng trong cuộc chiến và đánh bại câu chuyện về chủ nghĩa đế quốc Nga do phương Tây tạo ra.
- Ông có thể mô tả tình hình ổn định chiến lược toàn cầu hiện nay như thế nào ?
- Khi bạn đầu tư quá nhiều tiền vào các dự án bề ngoài là để phòng thủ, thì đến một lúc nào đó, con người sẽ có xu hướng biện minh cho khoản chi phí này. Có thể tôi không cần phải sử dụng những vũ khí này, tôi chỉ cần đe dọa sử dụng chúng, rằng chúng đã có mặt.
Và phía bên kia cũng nghĩ theo cách tương tự. Đến một lúc nào đó, một sai lầm sẽ dẫn đến những gì không thể ngăn chặn. Trở lại những năm 1960, đã có một cuộc chạy đua vũ trang. Liên Xô và Mỹ đã nhận ra sự phi lý của điều này.
Đó là khởi đầu của hệ thống kiểm soát vũ khí. Hiệp ước START Mới sắp hết hạn. Khi nó không còn nữa, sẽ chẳng còn gì cả. Những vũ khí chúng ta có ngày nay nguy hiểm hơn nhiều.
- Sự kiện nào đã làm thay đổi cục diện về ổn định chiến lược ?
- Tôi không nghĩ phương Tây hiểu được chuyện gì đã xảy ra khi Nga quyết định sử dụng tên lửa Oreshnik. Lần đầu tiên trong lịch sử, một tên lửa tầm trung có khả năng mang đầu đạn hạt nhân được sử dụng trong chiến đấu.
Giờ đây, các bạn đã phá vỡ rào cản đó. Những vũ khí này có thể được sử dụng lại. Nhưng còn phía bên kia thì sao? Nếu các bạn sử dụng vũ khí đó, liệu chúng ta có biết đó là vũ khí hạt nhân hay phi hạt nhân khi các bạn bắt đầu khai hỏa không? Chúng ta không biết.
Nó đã bị mất ổn định. Giờ đây, chúng ta cũng mắc phải lỗi tương tự. Chúng ta có máy bay chiến đấu F-35 có khả năng mang vũ khí hạt nhân. Mỗi khi một máy bay chiến đấu F-35 cất cánh từ NATO và bay về phía Nga, người Nga nghĩ gì? Hạt nhân, phi hạt nhân, chúng ta biết gì? Vẫn là trò chơi đang diễn ra.
Nhưng Nga luôn là bên chín chắn ở đây. Không phải Nga đã rời khỏi Hiệp ước ABM. Không phải Nga đã rời khỏi Hiệp ước INF. Và cũng không phải Nga đã khiến Hiệp ước START Mới hết hạn. Nhưng giờ đây, Nga phải điều chỉnh hành động của mình dựa trên hiệu suất của Mỹ.
Và khi thực hiện những điều chỉnh này, chúng ta đang tiến gần hơn đến chiến tranh. Chúng ta cũng phải đối mặt với việc khi chúng ta không phối hợp với nhau, khi chúng ta không giao tiếp, khi chúng ta không nói chuyện, điều đó có thể dẫn đến hiểu lầm.
- Ông có thể đưa ra ví dụ về những hiểu lầm như vậy không?
- Tháng 10 năm 2025, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố Nga đã thử tên lửa hành trình chạy bằng năng lượng hạt nhân Burevestnik. Ở Mỹ, điều này được mô tả là thử vũ khí hạt nhân. Nhưng không phải vậy.
Chúng là thử nghiệm các hệ thống phóng hạt nhân chạy bằng năng lượng hạt nhân. Các vụ thử vũ khí hạt nhân hoàn toàn khác. Nhưng giới lãnh đạo của chúng ta, giới lãnh đạo Mỹ, nghe nói Nga đang thử vũ khí hạt nhân. Vậy nên, chúng ta nói, được thôi, vậy thì chúng ta sẽ thử vũ khí hạt nhân.
Giờ đây, chúng ta không nói đến vũ khí hạt nhân, mà là các hệ thống phóng hạt nhân. Chúng ta sẽ thử Minuteman III, chúng ta sẽ thử tên lửa hành trình phóng từ trên không mới. Nhưng giờ đây, người Nga nghe thấy điều này và nói rằng chúng ta phải chuẩn bị cho các vụ thử hạt nhân, các vụ thử hạt nhân thực sự.
Rồi người Mỹ lại nghe người Nga nói rằng chúng ta phải chuẩn bị cho các vụ thử hạt nhân thực sự. Vậy nên, chúng ta bắt đầu chuẩn bị cho các vụ thử hạt nhân thực sự.
Bạn có thấy chu kỳ này nguy hiểm như thế nào khi chúng ta đang tiến tới một sự kiện giống như Ngày tận thế không? Toàn thể nhân loại sẽ chết. Bạn không thể thắng trong một cuộc chiến tranh hạt nhân.
Tuy nhiên, cả Mỹ và Nga vẫn tiếp tục triển khai vũ khí mới và tiếp tục tạo ra các điều kiện có thể dẫn đến leo thang căng thẳng.
Hãy tưởng tượng nếu chúng ta lại thử vũ khí hạt nhân mà không có khuôn khổ hiệp ước, không có sự phối hợp, không có giao tiếp, những hiểu lầm có thể xảy ra. Bạn bắt đầu di chuyển quân cờ trên bàn cờ và điều tiếp theo bạn biết là cả hai bên đều bị chiếu tướng.
- Đề xuất của Nga về việc gia hạn các hạn chế về số lượng theo Hiệp ước START mới khả thi đến mức nào trong những điều kiện như vậy?
- Có những điều kiện kèm theo. Đó không phải là một đề xuất mở.
Nga sẽ sẵn sàng tạm hoãn một năm, nhưng sẽ phải tính đến những yếu tố gây bất ổn, chẳng hạn như nếu chúng tôi, Mỹ, triển khai tên lửa tầm trung Dark Eagle tới châu Âu, điều mà chúng tôi dự định thực hiện vào năm tới, nếu Mỹ bắt đầu triển khai lá chắn phòng thủ tên lửa đạn đạo Golden Dome, thử nghiệm vũ khí hạt nhân những thứ tương tự.
Trong trường hợp đó, Nga sẽ phải có những hành động thích hợp. Một lần nữa, tôi xin nhắc lại những gì tôi đã nói, kiểm soát vũ khí là điều duy trì sự sống của chúng ta. Không có kiểm soát vũ khí, chúng ta sẽ chết.
- Ông đánh giá thế nào về trình độ phát triển hiện nay của tổ hợp công nghiệp quân sự Mỹ so với Nga?
- Một lần nữa, tên lửa Oreshnik. Đó là một kỳ quan công nghệ. Tôi thực sự ấn tượng với nó. Nhưng nó là một trong những thứ nguy hiểm nhất trong thời hiện đại. Không phải vì nó được chế tạo, mà vì nó đã được sử dụng. Điều đó thay đổi mọi thứ. Nó đã phá vỡ một rào cản vô hình.
Nhưng theo quan điểm của người Mỹ, chúng ta không có thứ gì tương tự như vậy. Vũ khí của chúng ta đã cũ. Chúng ta đang hiện đại hóa một tên lửa đã 30 năm tuổi. Chúng ta không đủ khả năng chế tạo máy bay ném bom B-21 mới, vì vậy chúng ta sẽ tân trang máy bay ném bom B-52.
Bất kỳ sự hiểu lầm nào trong tình huống này đều có thể dẫn đến một sự leo thang nguy hiểm. Nga đã kiên nhẫn trong nhiều năm và Nga nên tiếp tục kiên nhẫn. Đó không phải là sự yếu đuối. Đôi khi, người mạnh mẽ nhất phải là người kiên nhẫn.
